Ideał świętego i ascety
Wzorzec określał zasady postępowania bogobojnego człowieka. Poprzez wyrzeczenie się ziemskich dóbr i przyjemności, nieustanną pokutę, ubóstwo oraz dobre uczynki oraz ciągłe rozmyślanie o Bogu asceta gotował się na śmierć, która była jedynie początkiem drogi do zbawienia i wiecznego pobytu w niebie. Asceta przez całe ziemskie życie był zobowiązany do pamiętania o tym, że niedługo umrze (memento mori). Jego egzystencja podporządkowana była odpowiedniemu przygotowaniu się do dobrego, chrześcijańskiego momentu śmierci (ars moriendi). Hagiografie, czyli dzieła zawierające opisy żywotów świętych, mają zwykle takie same części. Budowa hagiografii wygląda następująco: na początku autor (przeważnie anonimowy) prosi o pomoc Boga, czytelników o wyrozumiałość, wyjaśnia powody, jakie skłoniły go do napisania dzieła. W dalszej części utworu autor przedstawia życie świętego: cudownie zapowiedziane narodziny, pobożna młodość, złożenie ślubów czystości, wyrzeczenie się rodzinnego majątku, ucieczka z domu, niezwykłe zdolności świętego, cuda, jakie czynił za pośrednictwem świętego Bóg, asceza i pozbawianie się bohatera. Kolejną częścią hagiografii jest opis męczeńskiej śmierci, w czasie której dzieją się liczne cuda oraz relacja z niezwykłych przypadkach tego, co dzieje się z relikwiami świętego.
Ideał władcy
Model ten określał cechy określające doskonałego monarchę sprawującego w państwie władzę absolutną. Do takich cech należały: męstwo, waleczność, rozsądek, wierność wobec Stwórcy i religii chrześcijańskiej, sprawiedliwość i dbałość o poddanych. W twórczości polskiej przykładem takiego króla jest Bolesław Chrobry, którego opisał Gall Anonim w "Kronikach".
Ideał rycerza
Wzorowy rycerz czasów średniowiecza był osobą mężną, odważną waleczną i dzielną, a honor wyznaczał sposoby jego postępowania. Oddany przyjaciołom i damie swego serca za najwyższe wartości uznawał służenie Bogu, królowi i ojczystemu krajowi oraz walkę w obronie wiary chrześcijańskiej. Postaci doskonałych rycerzy utrwalono w pieśniach (chansons de geste) oraz w utworach zwanych romansami rycerskimi. Najbardziej znanym wizerunkiem idealnego rycerza jest tytułowa postać anonimowej "Pieśni o Rolandzie".
