Rola elementów fantastycznych w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego. Odnieś się do tekstu dramatu oraz innych tekstów kultury.

            „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego to dramat opisujący społeczeństwo polskie na początku XX wieku. Inspiracją artysty było wesele poety Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, które odbyło się 20 listopada 1900 roku w bronowickiej chacie malarza Włodzimierza Tetmajera. Utwór zawiera wiele odniesień do sytuacji politycznej Galicji, m.in. rzezi galicyjskiej. Pisarz ukazuje społeczeństwo polskie jako rozbite, lecz szczerze tęskniące za odrodzeniem Rzeczypospolitej.

Akt I utworu jest utrzymany w nastroju komedii realistycznej. Skonfrontowane zostały ze sobą dwa światy: chłopski i inteligencki. Rozmowy bohaterów są bardzo zróżnicowane stylistycznie, liryzm łączy się z satyrą. Akt II przepełniony jest spotkaniami rzeczywistych postaci z fantastycznymi zjawami. Autor przekształca realne wydarzenia w spirytystyczny pokaz. Akt III natomiast stanowi podsumowanie wydarzeń i doświadczeń bohaterów.

            Akt II bez wątpienia ma charakter symboliczny. Symbolami w lekturze są postaci, przedmioty oraz różne sytuacje (np. ukazany w akcie III chocholi taniec”).  Są to znaki wieloznaczne, dwupłaszczyznowe, znaczenie może być niejednoznaczne i niejasne. Ich zadaniem jest pobudzenie, wzruszenie lub motywacja do zrealizowania pewnych kroków.  Dialogi bohaterów ze zjawami odsłaniają skryte niepokoje, schowane głęboko w sercu marzenia, mity narodowe i dręczące kompleksy. Duchy, widma wydobywają to, co  „każdemu w duszy gra”.

            Gdy wybija północ, do Isi przybywa Chochoł, najbardziej tajemniczy symbol. Bohater dramatu wpływa na rozwój dalszych wydarzeń, prowadząc za sobą wielu dziwnych, tajemniczych gości. Kolejnym duchem jest Widmo ukochanego Marysi. Postać jest wspomnieniem dawnej miłości i młodzieńczych lat. Upiorem jest Ludwik de Laveaux, malarz przedwcześnie zmarły na gruźlicę. Inspiracją Stanisława Wyspiańskiego mógł być cykl dramatów romantycznych Adama Mickiewicza pt. „Dziady”. W części II oraz IV również występują duchy oraz upiory. Klimat obydwu fragmentów jest podobny, tajemniczy i pełen napięcia. Gustaw , bohater części IV,  oraz Widmo odczuwają silną więź z innym wymiarem rzeczywistości, wierzą w przeznaczenie i miłość silniejszą od śmierci, upływu czasu.

             Do Dziennikarza przybywa Stańczyk, błazen ostatnich trzech Jagiellonów. Krytykuje on bierną poddańczość i reprezentowane przez Dziennikarza poglądy. Stańczyk może być symbolem mądrości politycznej, zwraca uwagę na wielkość dawnej Rzeczypospolitej i porównuje ją do ówczesnej sytuacji. Obraz Jana Matejki pt. „Stańczyk na dworze królowej Bony po utracie Smoleńska”  przedstawia zygmuntowskiego błazna w czerwonym stroju. Zmartwiony Stańczyk wyraża dezaprobatę dla działania władzy i smutek związany z losem Rzeczpospolitej. Postać jest samotna i nie dzieli się swoimi refleksjami z innymi. W tle widać bawiących się ludzi. Władze powinny działać, a nie zamiatać problem pod dywan.

            Poecie ukazuje się Zawisza Czarny, który stanowi dla niego symbol siły, męstwa i odwagi. Rycerz wypomina marzenia dekadenta o odwadze, czynie i sile. Wpędza go w kompleksy i ukazuje jego wewnętrzną pustkę i niemoc.

Hetman Ksawery Branicki zarzuca Panu Młodemu zdradę własnego stanu. Ujawnia on obawy bohatera, nieautentyczność chłopomanii.

Jakub Szela wspomina czas rabacji galicyjskiej, symbol krwawej zemsty chłopów na szlachcie. Upiór przywołuje lęki, co staje się przeszkodą w porozumieniu między warstwami.

            Wernyhora, legendarny wieszcz ukraiński, wyznacza Gospodarza na przywódcę powstania narodowego i przekazuje mu złoty róg,  znak walki o wolność. Zjawa staje się symbolem niepodległości Polski. Uświadamia on rolę inteligencji i budzi chęć walki o wolność. Istnieje również wówczas mit racławicki, który sugeruje możliwość poruszenia chłopów do walki pod przywództwem inteligencji. Wyspiański wykorzystuje ten motyw aby ukazać dumę i nadzieję społeczeństwa na wygraną powstania.

            „Wesele” jest utworem nastrojowym oraz pełnym tajemnic. Elementy fantastyczne pełnią rolę symboliczną, mogą być odebrane jako duchy, fantazmaty, wyobrażenia marzeń i kompleksów oraz symbole narodowe. Lektura ukazuje niezrozumienie i niepowodzenie sojuszu chłopów i inteligencji. Dramat sugeruje niegotowość, niedojrzałość i lekkomyślność społeczeństwa. Rozmijanie się dwóch światów podkreśla piosenka „Miałeś chamie złoty róg”  śpiewana pod koniec dramatu przez Chochoła.