Czy przyjaźń i miłość wymagają odwagi?

 

Każdy z nas – w różnym stopniu - potrzebuje miłości i przyjaźni. Są to wartości, które nadają sens naszemu życiu. Czy wymagają one odwagi? Moim zdaniem przyjaźń i miłość jako oddanie cząstki siebie wymagają dużej odwagi – nieraz psychicznej a nieraz fizycznej.

Przyjrzyjmy się, w jaki sposób odpowiadają nasze lektury na to ważne pytanie.

W powieści Aleksandra Kamińskiego „Kamienie na szaniec” przyjaźń i odwaga są wartościami wystawionymi na najcięższą próbę w czasach walki na życie i śmierć. Jednak więzy przyjaźni, które były w stanie przetrwać tak trudne chwile powstały wcześniej, w spokojniejszych czasach. W codziennym życiu harcerskim, szkolnym uczyli się jak ważna jest przyjaźń i zaufanie. Doskonałym przykładem są więzy łączące Rudego i jego przyjaciół. W akcji pod Arsenałem z narażeniem życia ratują Rudego z rąk gestapo. Ich przyjaciel nie zważając na cierpienia udowodnił swoją lojalność nie wydając ich organizacji. Jego kompani natomiast wyrywają go ze szponów hitlerowców w brawurowej akcji.

Bez zaufania i odwagi cechującej ich przyjaźń niemożliwe byłyby akcje sabotażowe oraz funkcjonowanie w codziennej rzeczywistości okupacyjnej. Wierzyli, że na przyjaciół można liczyć. Bohaterowie rzucili siebie na szaniec jako ofiary walki z Niemcami nie sprzeniewierzając się ideałom przyjaźni i odwagi.

 

Bardziej symboliczny jest przykład miłości i przyjaźni z Różą tytułowego bohatera „Małego Księcia” pióra A.Saint-Exupery. Hodowana przez niego róża, obiekt jego najgłębszych uczuć, zranił go. Mały Książę postanawia udać się w podróż, podczas której dochodzi do wniosku, że miłość i przyjaźń to odpowiedzialność i odwaga do przyznania się do własnych błędów. Aby wrócić do swojej Róży chłopiec musi umrzeć – czyli ponieść największą ofiarę. Jego doświadczenia z podróży wykształciły w nim przekonane, że zanegowane przez niego uczucia są tego warte. Odwagi wymagała podróż, otwartość na nowe doświadczenia oraz wyciągnięcie wniosków.

 

W dziełach Adama Mickiewicza spotykamy się natomiast z sytuacjami, w których bohaterowie nie mieli odwagi stawić czoła trudom miłości i przyjaźni. W „Świteziance” młodzieniec nie ma odwagi odmówić spotkania z piękną nieznajomą i spotyka go kara. Uleganie pokusom i brak lojalności to brak odwagi, co może doprowadzić do zniszczenia związku

W II części „Dziadów” spotykamy ducha dziewczyny, która igrała z uczuciami swoich wielbicieli. Nie miała odwagi stworzyć poważnych więzi – dlatego spotkała ją kara „kto nie stąpał po ziemi ni razu ten nigdy nie może być w niebie”. Stąpanie po ziemi oznacza tu przejęcie obowiązków i ciężarów związanych z uczuciami.

 

Jestem zdania, że powyższe przykłady w sposób jednoznaczny potwierdzają, że przyjaźń i miłość wymagają odwagi – nieraz fizycznej – jak gotowość na cierpienie i śmierć w jej imię; nieraz nabrania doświadczenia i krytycznego spojrzenia na swoje postępowanie – oraz umiejętność stawienia czoła pokusom i wygodzie lekkości bytu.