"Grażyna" jest tytułową bohaterką powieści poetyckiej Adama Mickiewicza. Wśród postaci wykreowanych przez naszego wieszcza, Grażyna jest postacią szczególnie interesującą.
Akcja powieści poetyckiej rozgrywa się na Litwie. Grażyna jest żoną litewskiego księcia, Litawora. Kobieta wyróżniała się, gdyż jako jedyna dorównywała mężowi wzrostem, mimo iż był on bardzo "słusznej" postawy. Do tego była bardzo piękną kobietą, mimo iż nie była już bardzo młoda. Piękno kobiety nie ujawniało się tylko i wyłącznie w wyglądzie zewnętrznym, przeciwnie - miała ona wiele cech, które świadczyły o pięknie jej wnętrza. Grażyna, z jednej strony piękna kobieta, z drugiej strony posiadała cechy, które - nie do końca słusznie - zwykle przypisuje się mężczyznom. O wielu rzeczach dotyczących rządzenia, decydował nie Litwor, lecz właśnie ona. Książę zwykle ulegał Grażynie, jednak nie zawsze. Kiedy nie zgodził się z żoną, która odradzała mu sprzymierzenie się z Krzyżakami, Grażyna postanowiła działać na własną rękę. Przeciwstawiła się woli męża, mimo iż wiedział, że może go bardzo rozgniewać. Miała jednak przed sobą szczytny cel. Nie chciała dopuścić do walki, jaka miała się rozegrać między Litworem a Witoldem, synem Kiejstuta. Grażyna postanowiła użyć podstępu. Przebrała się w zbroję męża i jako on wyruszyła do walki z Krzyżakami. Mimo niedoświadczenia w walce oraz posiadania mniejszej siły niż mieli inni żołnierze, a także świadomości, że prawdopodobnie w walce tej zginie, nie zawahała się. Grażyna była bardzo konsekwentna i odważna, gdyż kierowała nią myśl o słusznej sprawie. Żona Litawora zginęła w walce, zabił ja komtur krzyżacki. Gdy podczas pogrzebu dowiedziano się, że nie zginął Litwor, lecz Grażyna, wszyscy byli zdumieni. Nie przypuszczali, że kobieta mogła być tak odważna iw waleczna. Gdy pojawił się litewski książę, rzucił się na stos, na którym miało być spalone ciało Grażyny. Chciał odkupić swoje winy, zabić wyrzuty sumienia...
Grażyna jest bohaterką pozytywną i godną podziwu. Była kobieta twardą, odważną i zdecydowaną. Potrafiła walczyć w obronie własnych przekonań, obronie narodu i honoru własnego męża. Nie zniechęciła jej nawet świadomość, że może zginąć. Litwor podsumował charakter Grażyny w jednym zdaniu: "Niewiasta z wdzięków, a bohater z ducha".
