Czym tak naprawdę jest ludzkie życie? Czy przypadkiem nie snem, który zbyt krótko trwa? Te i inne pytania nurtują dziś wielu ludzi żyjących we współczesnej "niewiedzy". Odpowiedzi na nie ujawnia nam autor utworu pt. "Żywot - sen i cień" Zbigniewa Morsztyna,
Choć jego dzieło nie jest zbyt obszerne, to odsłania przed czytelnikiem prawdy na temat ludzkiego istnienia. Według autora wszyscy tkwimy dziś w niewiedzy, (która została porównana do snu). W momencie, gdy człowiek zapada w głęboki sen, nie wie, co tak naprawdę się z nim dzieje, nie potrafi myśleć i kontrolować swoich zachowań; w życiu jest bardzo podobnie… Świat i nasze istnienie nigdy nie są jasne i proste, natomiast przepełniają je ciemność i mrok. Wskazują na to początkowe słowa utworu:
"…noc jest ten żywot,
Ciemnością paciepną przyodziany"
Podobnie jak sen, nasze życie szybko mija i niepostrzeżenie. Nim się zdążymy zorientować, jego większość mamy już za sobą. W myśl słów poety świat jest "prędszy nad koła słoneczne". Kiedy człowiek umiera, zanika po nim wszelki ślad i wszyscy przestają pamiętać, że ktoś taki kiedykolwiek istniał. Choć każdy wyobraża sobie życie jako coś wyjątkowego, to okazuje się, że w większości bywa ono mroczne i ciemne, inne niż byśmy tego oczekiwali.
Warto zwrócić tutaj uwagę na znaczenie snu według "Słownika Symboli" Władysława Kopalińskiego. Sen wówczas oznacza spontaniczne, symboliczne przedstawienie aktualnego stanu świadomości. W przypadku wiersza jest to stan, w jakim się znajdujemy, to złudne przekonanie, że nasze życie jest wiecznym szczęściem!
Jeżeli chodzi o budowę utworu, warto podkreślić, że nie jest on podzielony na strofy, zwrotki, posiada rymy. W wierszu znajdują się porównania- między innymi do snu. Wiersz jest pisany dość trudnym językiem, co wiąże się z bardzo trudną interpretacją i wymaga głębokiego pogrążenia się w jego treści, w celu jego zrozumienia. W "Żywot- sen i cień" mamy do czynienia z licznymi epitetami i innymi środkami poetyckiego wyrazu. Utwór jest pełen metafor, co pozwala poruszyć czytelnikowi wyobraźnię i dojść do ciekawych wniosków.
Po przeanalizowaniu utworu łatwiej jest zrozumieć, czy tak naprawdę żyjemy, a może tylko tak nam się wydaje? Może zaraz się obudzimy? A może przewrócimy się na drugi przysłowiowy "bok"?
