1 września 1939 roku Niemcy napadły na Polskę, rozpoczynając II wojnę światową . Adolf Hitler zaplanował dokładnie co stanie się z terytorium Rzeczpospolitej po zakończeniu działań wojennych.

Znaczną część ziem polskich włączono do III Rzeszy . dotyczyło to województw: poznańskiego, pomorskiego, śląskiego, większości województwa łódzkiego, połowy warszawskiego i niektórych powiatów kieleckiego i krakowskiego. Utworzono tam dwa okręgi: Danzig - Westpreussen i Wartheland. Reszta ziem została wcielona do prowincji śląskiej albo do Prus Wschodnich.

12 października 1939 roku z pozostałych ziem zostało utworzone Generalne Gubernatorstwo. stolicą GG został Kraków, a generalnym gubernatorem mianowano Hansa Franka, który za swoją siedzibę wybrał Zamek na Wawelu. Generalne Gubernatorstwo objęło ziemie: krakowską, lubelską, radomską i warszawską.

Następnym krokiem okupantów było całkowite zlikwidowanie szkolnictwa polskiego na ziemiach, które znalazły się w granicach III Rzeszy. Na terenie Generalnej Guberni ograniczono nauczanie jedynie do najniższego poziomu. Represje spotkały środowiska nauczycieli i naukowców czyli ludzi, którzy mieli wielki wpływ na kształtowanie świadomości Polaków. Podobnie postępowano wobec byłych powstańców, oficerów Wojska Polskiego, Policji i działaczy politycznych. Polaków wywożono do obozów koncentracyjnych, np. w Dachau znajdującym się na terenie Rzeszy. Podobne obozy zaczęły również powstawać na terenie Polski. Największy z nich to obóz koncentracyjny w Oświęcimiu, Chełmie, Majdanku, Bełżcu. Pierwsze wywózki do obozów znajdujących się na terenie Niemiec miały miejsce jeszcze w 1939 roku. Tysiące ludzi znalazły w nich śmierć. Taki los spotkał min. profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczo - Hutniczej w Krakowie, którzy 6 listopada 1939 roku, zostali zwabieni na odczyt na uczelni, a następnie aresztowani. śmierci uniknęli tylko najstarsi z nich, którzy zostali uwolnieni w wyniku protestów opinii światowej.

Okupanci szczególnie surowo reagowali na wszelkie próby organizowania oporu. Polacy tymczasem zorganizowali sprawnie działające państwo podziemne i największą armię tego Państwa - Armię Krajową. Zorganizowano także tajne nauczanie, co miało kolosalne znaczenie dla podtrzymania świadomości narodowej Polaków. W kraju szalał jednak straszny terror. Każdego podejrzanego o związek z Podziemiem aresztowano i przetrzymywano w nieludzkich warunkach.

Do obozów koncentracyjnych i na przymusowe roboty do Niemiec wywożono ludzi złapanych wprost na ulicy podczas "łapanek". Równocześnie rozpoczęła się zakrojona na szeroką skalę akcja wysiedleń Polaków. Dotyczyło to zarówno ziem włączonych bezpośrednio do Niemiec jak i Generalnej Guberni. Szczególnym echem odbiła się akcja germanizacji Zamojszczyzny. Wysiedlono stamtąd około 150 tysięcy ludzi, czyli 293 osady. W czasie tej akcji, która przypadła na okres od listopada 1942 roku do sierpnia 1943 roku, szczególnie okrutny los spotkał tysiące dzieci, których część trafiła do Rzeszy, gdzie miały ulec zniemczeniu. W miejsce Polaków przywożono z kolei rodziny niemieckie, które miały skolonizować te tereny. Łącznie przybyło tu około 700 tysięcy Niemców.

Plany niemieckie wobec Polaków były przerażające. Według nich w ciągu maksymalnie 20 lat Generalna Gubernia miała stać się całkowicie krajem niemieckim. Większość obywateli polskich miała zasiedlić tereny Syberii i tam ulec całkowitej asymilacji. Pozostałych planowano zgermanizować. Naród Polski miał więc całkowicie przestać istnieć.

Podobnie okrutny los spotkał ludność żydowską. Najpierw wszystkich żydów zamknięto w oddzielnych dzielnicach zwanych gettami. powstały one w każdym większym mieście. Żydzi zostali wyjęci spod prawa, a za opuszczenie przez nich wyznaczonej dzielnicy groziła im kara śmierci. W gettach panowały nieludzkie warunki. W ciasnocie, głodzie stłoczono bowiem tysiące ludzi, których dziesiątkowały choroby i głód. Na przykład w getcie warszawskim stłoczono 600 tysięcy Żydów. Umieralność z głodu wynosiła 20% w skali roku, a dalsze 50% ludzi żyło na granicy śmierci głodowej. W 1942 roku przystąpiono do tzw. "ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej". W ramach tej akcji zaczęto likwidować getta, wywożąc ich mieszkańców do obozów zagłady. Część transportów kierowano wprost do komór gazowych.

Zdesperowani Żydzi w takich sytuacjach chwytali za broń, stając do nierównej walki. Wybuchło więc powstanie w getcie w Białymstoku (1942 rok - listopad.). Największe powstanie wybuchło w getcie warszawskim w kwietniu 1943 roku. Zostało ono krwawo stłumione przez oddziały SS. Warto wspomnieć, że często z pomocą prześladowanym żydom przychodzili Polacy. Narażali się oni jednak i swoje rodziny na karę śmierci. Taka kara była przewidziana jedynie w Polsce.

Przełomowym momentem wojny była klęska wojsk niemieckich pod Stalingradem w lutym 1943 roku. Oznaczał ona, że zbrodnicze plany musiały ulec najpierw zawieszeniu, a później stały się nierealne. Mimo to jednak, do końca wojny zginęło jeszcze wiele milionów ludzi. Hitlerowcy bowiem, chcąc zatrzeć ślady swoich zbrodni przed aliantami przystąpili do likwidacji obozów koncentracyjnych, a to oczywiście pociągało za sobą śmierć zgromadzonych w nich więźniów. Mimo to, wyzwalającym obozy żołnierzom polskim, radzieckim czy amerykańskim ukazał się przerażający widok okrucieństwa. Świadczyły o tym miliony ofiar jak i setki tysięcy ocalałych, ale będących na skraju wyczerpania, zamęczonych ludzi. 20 stycznia 1945 roku wojska radzieckie wyzwoliły największy obóz koncentracyjny znajdujący się na ziemiach Polski obóz koncentracyjny - Oświęcim.

W obliczu panicznej ucieczki Niemców przed Armią Czerwoną, do walki stanęła ludność Warszawy i oddziały Armii Krajowej. 1 sierpnia 1944 roku wybuchło trwające 63 dni Powstanie Warszawskie. Mimo początkowych sukcesów zakończyło się ono klęską, pociągając za sobą setki tysięcy ofiar. Zniszczeniu, niemal w 90 % uległa Warszawa. Powstanie Warszawskie i dopuszczenie do jego klęski przez Stalina było rozgrywką polityczną ze strony radzieckiego dyktatora. Armia Czerwona zatrzymała się bowiem w pobliżu walczącej stolicy, czekając bezczynnie aż Niemcy rozprawią się z polskim podziemiem niepodległościowym. W ten sposób Rosjanom łatwiej było przeforsować Polaków związanych i ściśle podporządkowanych Stalinowi i ZSRR.

II wojna światowa była najokrutniejszym konfliktem jaki widział świat. Zginęło w niej aż 6 milionów obywateli Polskich, z tego aż połowę stanowiła ludność pochodzenia żydowskiego.