Od II tys. p.n.e. do 612 r. p.n.e. funkcjonowało w północnej Mezopotamii państwo asyryjskie. W wyniku licznych podbojów Asyria przekształciła się w potężne imperium. W XIII w. p.n.e. w Asyrii wykształciła się nowa forma rządów - despocja absolutna. Na czele stał absolutny monarcha, wspierany przez stałą armię zawodową. To właśnie wojsko dostarczało (w wyniku grabieży podbitych ludów, danin) krajowi niezbędnych surowców. Począwszy od 1000 r. p.n.e. aż do swego upadku Asyria prowadziła politykę opartą o podboje i grabieże. Przechwytywała szlaki handlowe i bazy surowcowe innych państw. Na podbitych terenach prowadzono politykę przesiedleńczą. Podbite ludy przenoszone były do rdzennej Asyrii. Zwycięstwa odnosili tacy władcy jak: Aszurnasirapli II, Salmanasar III i Tiglatpilesar III. Za panowania, założonej przez Sargona II, dynastii Sargonidów (VIII - VII w. p.n.e.) Asyria stała się militarną potęgą Wschodu. Swoim zasięgiem obejmowała: Syrię, Palestynę, Babilonię, Elam i część Armenii. Przejściowo Asyria kontrolowała także północny Egipt. Ostatni asyryjscy władcy przyczynili się do rozkwitu kultury i sztuki . W VII w. p.n.e. osłabienie, wyczerpanego wojnami , państwa asyryjskiego wykorzystali Babilończycy i Medowie, którzy zawarli koalicję i w roku 612 p.n.e. zdobyli. Niniwę. Oznaczało to koniec imperium asyryjskiego, którego ziemie zostały podzielone między zwycięzców.
