Biorąc pod uwagę, to, co działo się w Europie w XVI i XVII wieku za najważniejszy spośród zachodzących w tym okresie procesów uznaję renesans. Renesans nazywano również odrodzeniem, ponieważ nawiązywał bezpośrednio do ideałów propagowanych jeszcze epoce antyku, stąd zerwanie a nawet zdecydowana krytyka ideałów średniowiecznych. W epoce renesansu odchodzi się zupełnie od kluczowego dla wieków średnich teocentryzmu, a na piedestał wszystkich nauk i w centrum zainteresowania znajduje się teraz człowiek i jego możliwości rozwoju. Na pierwsze miejsce wysunięto piękno ludzkiego ciała, ale podziwiano także wspaniałość ludzkiego umysłu. Człowiek stał się miarą wszech rzeczy. Najważniejsze stały się cechy i potrzeby człowieka. Zaczęto zajmować się badaniami nad człowiekiem, na przykład jest to czas, kiedy wykonywano pierwsze sekcje zwłok.
W tej samej epoce doszło do wielkiej rewolucji w Kościele zapoczątkowanej w 1517 roku wystąpieniem Lutra w Wittenberdze. Zerwanie z kościołem katolickim i powstanie nowych wyznań nie byłoby możliwe, gdyby nie wiara we własne siły i możliwości człowieka, a także towarzysząca temu odwaga. Po rozłamie w łonie kościoła narodziły się wyznania protestanckie: luteranizm i kalwinizm. Szybkie szerzenie się idei protestanckich było możliwe przede wszystkim dzięki wynalazkowi druku, jakiego dokonał w 1540 roku Jan Gutenberg. W związku z tym rosła również liczba książek, a więc był coraz łatwiejszy dostęp do nich, więcej było ludzi wykształconych lub choćby z bogatszą wiedzą o świecie.
Była to także epoka odkryć naukowych, najważniejszego z nich dokonał Mikołaj Kopernik, który zauważył, że to ziemia krąży wokół słońca, co wywróciło do góry nogami całą poprzednio sformułowaną naukę astronomiczną. Wiedza o świecie zmieniła się także w związku z licznymi w tym czasie odkryciami geograficznymi. Najważniejsze spośród nich było odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba w 1492 roku, a także znalezienie morskiej drogi do Indii dokonane przez Vasco da Gamę w 1498 roku.
W epoce renesansu działało wielu wybitnych artystów: architektów, rzeźbiarzy i malarzy, których dzieła budzą nasz podziw i zainteresowanie do dzisiejszego dnia, stanowiąc nieraz najcenniejsze eksponaty w światowej sławy muzeach. Sztuka renesansowa charakteryzowała się eksponowaniem piękna, jak już wspominałam przede wszystkim piękna ludzkiego ciała, ale również piękna przyrody, poza tym dominowała w niej harmonia, symetria, jasne wnętrza; powszechnie stosowano perspektywę, która była zastosowaniem nowatorskim. Najważniejsi artyści tej epoki to Michał Anioł Buonnarotti, Leonardo da Vinci, Tycjan, Donatello.
