Jezioro jest to woda wypełniająca zagłębienie terenu. W jeziorach zgromadzonych jest ok. 280 tys. km³ wody, z czego ponad połowę stanowią wody słodkie. Ich powierzchnia zajmuje 2,7 mln km², co stanowi 1,8% powierzchni lądów. Są one głównym źródłem pary wodnej na powierzchni lądów.

Jeziora zasilane są wodami uchodzących do nich, bądź przepływających przez nie rzek, wodami podziemnymi oraz opadowymi. Jeziora, które są pozbawione odpływu wód drogą powierzchniową noszą nazwę jezior bezodpływowych. Jeziora, z których nadmiar wód odprowadzany jest rzeką lub rzekami, nazywa się jeziorami przepływowymi.

Ze względu na okres, przez jaki misa jeziorna jest wypełniona wodą wyróżnia się jeziora stałe (stale wypełnione wodą) i okresowe (wysychające całkowicie lub częściowo w pewnych okresach roku).

Większość jezior na Ziemi wypełnionych jest wodą słodką, są to tzw. jeziora słodkowodne, istnieją jednak także, zwłaszcza w klimatach suchych, jeziora słone.

Zbiorniki jeziorne klasyfikuje się przede wszystkim ze względu na pochodzenie. Na tej podstawie wyróżnia się genetyczne typy jezior:

  • jeziora tektoniczne - wypełniają zagłębienia w obrębie uskoków i rowów tektonicznych. Są to jeziora bardzo głębokie, wśród nich znajduje najgłębsze jezioro świata - Bajkał, o głębokości 1 620 m.
  • jeziora wulkaniczne - powstałe w kraterach i kalderach wygasłych wulkanów, bądź w zagłębieniach utworzonych pomiędzy strumieniami zastygłej lawy.
  • jeziora lodowcowe(polodowcowe, glacjalne) - wypełniają zagłębienia terenu powstałe w wyniku działalności lodowca lub lądolodu. Dzieli się je na: jeziora rynnowe (wypełniające zagłębienia wyżłobione przez będące pod ciśnieniem wody podlodowcowe), morenowe (powstałe przez zatamowanie odpływu wód wałami i pagórkami morenowymi), wytopiskowe (powstałe z wytopienia brył martwego lodu) i cyrkowe (wypełniające cyrki polodowcowe w górach).
  • jeziora nadbrzeżne(przybrzeżne) - powstają w wyniku odcięcia mierzeją zatoki od morza.
  • jeziora deltowe - tworzą się w zagłębieniach delty rzeki.
  • jeziora krasowe - wypełniają zagłębienia utworzone w skałach krasowych.
  • jeziora eoliczne - zajmują zagłębienia utworzone przez wiatr.
  • starorzecza - powstałe w konsekwencji odcięcia zakola rzecznego, w wyniku wyrównania przez rzekę biegu.
  • jeziora antropogeniczne - stworzone sztucznie przez człowieka.

W zależności od składu chemicznego, temperatury, zawartości tlenu i składników pokarmowych jeziora stwarzają rozmaite warunki dla rozwoju życia organicznego. Na tej podstawie wyróżnia się:

  • jeziora dystroficzne - charakteryzują się bardzo niską zawartością tlenu i dużym zakwaszeniem wód, stąd warunki życia są w nich bardzo niesprzyjające. Posiadają zwykle brunatny kolor wody.
  • jeziora eutroficzne - cechują się dobrymi warunkami życia organicznego, posiadają znaczne ilości węglanu wapnia i tlenu. Zabarwienie wód tych jezior jest zielonkawe.
  • jeziora oligotroficzne - są to jeziora ubogie w substancje odżywcze, a zarazem w życie organiczne. Wody ich są przezroczyste, o niebieskawym zabarwieniu.

W skali czasu geologicznego jeziora są zjawiskiem bardzo krótkotrwałym. Wyróżnia się kilka faz ich istnienia:

1. powstanie,

2. młodość - zaczyna rozwijać się życie biologiczne (są to zwykle jeziora oligotroficzne),

3. wiek dojrzały - życie biologiczne trwa i wypełnia całą misę jeziorną (zwykle jeziora eutroficzne),

4. starość - przeobrażanie się jeziora w bagno (zwykle jeziora dystroficzne),

5. zanik - następuje zwykle w wyniku całkowitego przekształcenia się jeziora w bagno, następnie w torfowisko, które na końcu zostaje opanowane przez roślinność wysoką.

Bagna (mokradła) są to obszary o stałym nadmiernym nawilgoceniu (woda stanowi około 80 - 95% objętości gruntu), wynikającym z utrudnionego odpływu wód powierzchniowych. Tworzą się zazwyczaj z jezior w wyniku zarastania ich przez roślinność i gromadzenie się coraz większych ilości substancji organicznych. W środowisku bagiennym następuje proces tworzenia się torfu, w którego konsekwencji bagno przekształca się w torfowisko.

Badaniem jezior zajmuje się dział hydrologii, zwany limnologią, natomiast zagadnieniami związanymi z tworzeniem się i ewolucją bagien - paludologia.