Kordyliery to największy system górski Ameryki Północnej, który ciągnie się wzdłuż zachodniego wybrzeża kontynentu. Długość pasma, od Półwyspu Alaska do Przesmyku Panamskiego, wynosi około 8000 km. Kordyliery przebiegają przez terytoria Kanady, Stanów Zjednoczonych, Meksyku i państw Ameryki Środkowej. Największą szerokość pasmo osiąga w części środkowej, do 1500 km. Szerokość pasma w części północnej wynosi około 700-900 km, a na południu około 400-500 km. Najwyższym szczytem jest McKinley (6194 m n.p.m.) położony w obrębie łańcucha Alaska.

Cały system został podzielony na trzy części: Kordyliery Północne (obszar Alaski i Kanady), Środkowe (Stany Zjednoczone) i Południowe (Meksyk i państwa Ameryki Środkowej). Ze względu na wiek i budowę geologiczną wyróżnia się trzy strefy. Aktywna tektonicznie strefa zachodnia jest zbudowana głównie z trzeciorzędowych skał osadowych i wulkanicznych, wypiętrzonych w trzeciorzędzie. Strefa środkowa powstała w jurze z paleozoicznych, triasowych i jurajskich skał magmowych i osadowych. Strefa wschodnia jest oddzielona od środkowej pasem śródgórskich wyżyn. Zbudowana jest z paleozoicznych i mezozoicznych skał osadowych i wulkanicznych wypiętrzonych w kredzie.

Kordyliery ze względu na duża rozciągłość południkową przebiegają przez wszystkie strefy klimatyczne. Wraz z szerokością geograficzną zmienia się położenie linii wiecznego śniegu. W najbardziej wysuniętych na północ partiach gór znajduje się ona na wysokości około 600 m n.p.m., w miarę przesuwania się na południe wznosi się i osiąga wysokość około 4600 m n.p.m. w Meksyku. Ilość opadów jest zróżnicowana. Największe opady są notowane w części zachodniej Kordylierów i maleją w kierunku wschodnim. Najwyższa roczna suma opadów występuje na zachodnich stokach Gór Nadbrzeżnych, do 5000 mm. Opady we wschodnich pasmach Kordylierów są dużo mniejsze, np. w Górach Skalistych suma roczna opadów wynosi niecałe 500 mm. Najmniej opadów otrzymują śródgórskie wyżyny i kotliny: Wielka Kotlina i Wyżyna Kolorado, około 100-300 mm rocznie.

Kordyliery Północne leżą w strefie klimatu subpolarnego oraz umiarkowanego chłodnego. Pasma górskie przebiegają równoleżnikowo na północy, a w miarę przesuwania się na południe przyjmują kierunek południowo-wschodni. Wilgotność klimatu oraz duża wysokość gór (około 6000 m n.p.m.) sprzyjają powstawaniu lodowców. W górach św. Eliasza na Alasce powstał największy na Ziemi lodowiec przedgórski Malaspina o powierzchni około 4000 km2.

Kordyliery Środkowe znajdują się w strefie klimatów umiarkowanych i podzwrotnikowych. Pasma górskie przebiegają południkowo. Wysokość Kordylierów Środkowych przekracza 4000 m n.p.m. W obrębie Kordylierów Środkowych znajdują się rozległe wyżyny i kotliny śródgórskie. W Wielkiej Kotlinie znajduje się największa na kontynencie depresjaDolina Śmierci o głębokości 86 m p.p.m.

Kordyliery Południowe są położone w zwrotnikowej i równikowej strefie klimatycznej. Mają one budowę krawędziową. Wiele szczytów górskich jest stożkami wulkanicznymi, z których część jest czynna. Wysokość gór przekracza 5000 m n.p.m. Wysokość Kordylierów na południe od przesmyku Tehuantepec maleje do około 3000 m n.p.m.

W szacie roślinnej Kordylierów zaznacza się strefowość. Najbardziej na północ wysunięte partie gór porasta tundra górska i bory świerkowe. W Kanadzie i na północy Stanów Zjednoczonych występują lasy iglaste z sekwoją, mamutowcem, jedlicą zieloną i żywotnikiem. We wschodniej części Kordylierów znajdują się lasy borealne z przewagą świerka, a w wyższych partiach gór z jodłą górską. W miarę przesuwania się na południe pojawiają się formacje suchoroślowe. W wyższych partiach są one zastępowane przez lasy z sosną żółtą, następnie przez lasy jodłowo-świerkowe i w końcu przez roślinność piętra alpejskiego. Roślinność Wyżyny Meksykańskiej to głównie formacje pustynne i półpustynne, a także suche lasy sosnowo-dębowe. Na stokach wilgotnych występują lasy liściaste. W najbardziej na południe wysuniętych częściach Kordylierów znajdują się lasy subtropikalne.

Wiele obszarów w obrębie Kordylierów objęto ochroną. Najbardziej znanymi parkami narodowymi są:

  • Denali - położony na terenie łańcucha górskiego Alaska, na obszarze parku znajdują liczne lodowce górskie, a także najwyższy szczyt Ameryki Północnej McKinley.
  • Yellowstone - pierwszy park narodowy na świecie, założony w 1872 r., obejmuje kanion rzeki Yellowstone, gorące źródła, gejzery, wulkany błotne oraz liczne wodospady i jeziora. Park został uznany za rezerwat biosfery UNESCO w 1976r.
  • Yosemite - w parku chronione są kaniony, wodospady, liczne gatunki roślin i zwierząt. Atrakcją parku są gigantyczne sekwoje (najstarsza to Grizzly Giant, jej wiek szacuje się na około 2700 lat).
  • Wielki Kanion - obejmuje fragment kanionu rzeki Kolorado, chronione są niezwykłe formy skalne, liczne gatunki roślin i zwierząt, a także wyżłobione w skale domostwa Indian prekolumbijskich.

Źródło: Złota encyklopedia PWN