Minerał jest substancją chemiczną , która występuje w środowisku przyrodniczym, posiada ściśle określony skład oraz właściwości fizyczne czy chemiczne. To właśnie z mieszaniny minerałów składa się skorupa ziemska, Księżyc oraz na przykład meteoryty. Do minerałów syntetycznych które powstają podczas procesu technologicznego, zaliczamy substancję krystaliczne, o składzie i strukturze zbliżonej do minerałów właściwych czyli naturalnych, są to na przykład : diament syntetyczny, korund oraz inne rodzaje. Minerał wyróżnia się od substancji mineralnej tzw. mineraloidów zaledwie strukturą krystaliczną, zaś od mieszaniny mineralnej czyli skał, zbudowanych zazwyczaj z wielu różnych minerałów jednorodnością cech chemicznych i fizycznych.

Cechą charakterystyczną dla minerałów jest przede wszystkim: zaliczenie minerałów do konkretnej klasy krystalograficznej inaczej kryształ, określony skład chemiczny, właściwości fizyczne czy mechaniczne , a więc twardość , według skali Mohsa, także łupliwość, tzw. przełam (może być na przykład: muszlowy, haczykowaty), oraz właściwości optyczne czyli kolor minerału i rysa (inaczej barwa minerału w postaci sproszkowanej), połysk może być tłusty czy metaliczny , współczynnik załamania promieni światła (dwójłomność), pleochroizm oraz wiele innych cechy fizycznych chociażby właściwości magnetyczne czy gęstość. Uwzględniając właściwości kolorystyczne wyróżniamy minerały: idiochromatyczne czyli barwne, które odznaczają się specyficzną, własną niepowtarzalną barwą związaną ze składem chemicznym oraz strukturą krystaliczną, na przykład czerwony dla cynoberu, czy niebieski dla azurytu, także tzw. minerały allochromatyczne (posiadające kolor), w stanie bezbarwnym, są one często barwione przez różne domieszki (i tak np. różne odmiany kwarcu: jak ametyst, czy cytryn), ale posiadają białą rysę. Podział minerałów uwzględniając częste łączne podstawienia jonów pochodzących od różnych pierwiastków w krystalicznej strukturze minerału (diadochia), kilka z minerałów jak na przykład plagioklazy i oliwiny tworzą tzw. szeregi izomorficzne, czyli krótko mówiąc roztwór stały o zmieniającej się zawartości głównych elementów, ale zachowujący taką samą postać krystalograficzną i określone właściwości optyczne czy fizyczne. Niektóre z tych substancji chemicznych mogą występować jako minerał o różnej postaci krystalograficznej (czyli polimorfizm), budując przeróżne odmiany minerałów polimorficznych i tak: np. węglan wapnia może posiadać aż dwie odmiany polimorficzne : trygonalną (przykładem minerału jest kalcyt) czy rombową (przykładem minerału jest aragonit). Kształt kryształu w minerałach może zostać niezmienny pomimo zastąpienia go innym minerałem (pseudomorfoza) bądź też przez inne odmiany polimorficzne ale przez tą samą substancję tzw. (paramorfoza).

Minerały, które przybierają postać prawidłowo ukształtowanych o dużych rozmiarach kryształów oraz ich stanów skupienia , chociażby tzw. szczotek krystalicznych, dużo częściej budują nagromadzenia małych kryształów tzw. agregatów krystalicznych, mają ziarna o kształcie nieregularnym, co może być związane z kształtem pustki skalnej, gdzie one krystalizowały, posiadają skupienia drobnokrystaliczne oraz skrytokrystaliczne inaczej ziemiste, zbite bądź inne o różnych kształtach na przykład nacieki czy buły. Minerały zazwyczaj powstają w trakcie przebiegu różnych procesów geologicznych: najczęściej krystalizacji płynnej magmy, czy procesów metamorfizmu oraz procesów hydrotermalnych (woda), lub też ekshalacji wulkanów, procesów wietrzenia i diagenezy, czy też wytrącania substancji chemicznej z cieków powierzchniowych, pod wpływem działania organizmów żywych, i specyficznych warunkach fizyko- chemicznych gdzie tworzą się zazwyczaj określone grupy (zespoły) minerałów zwane inaczej tzw. paragenezami.

Z kolei zespoły , które występują w skorupie ziemskiej, zazwyczaj w większych ilościach (objętości) to skały. Pośród tzw. minerałów skałotwórczych wyróżniamy minerały główne a więc takie ,które są składnikami głównymi inaczej podstawowymi w skale a tym samym to one decydują o przynależności systematycznej skały, oraz minerały poboczne które występują często w przyrodzie, ale w małej ilości, one też nie mają większego wpływu na grupowanie systematyczne skał oraz minerały akcesoryczne one występują w różnych ilościach w określonym typie skał, a ze względu na swoją obfitość w skale można wyróżnić kilka odmian. Minerał budujący w znacznej części skały to minerał skałotwórczy, do takich należy m.in. krzemiany oraz glinokrzemiany takie jak skalenie, pirokseny, amfibole i łyszczyki, oliwiny oraz kwarc, kalcyt czy dolomit. Inna ważna grupa minerałów skałotwórczych to minerały ilaste, czyli. minerał z grupy tzw. glinokrzemianów uwodnionych (mają strukturę warstwową), które tworzą zespoły zbudowane z drobnych, i nie widocznych bez powiększenia łusek; dlatego też łatwo pochłaniają wodę, a to z kolei powoduje pęcznienie i nadanie cech plastycznych. Są one głównym składnikiem skał ilastych czy gleb i tak np. kaolinit czy montmorillonity. Podstawowy składnik większości rud to właśnie minerały kruszcowe inaczej kruszce, czyli takie minerały które są związkami (siarczki, arsenki, czy siarkosole) metali ciężkich (w tym również antymonu czy arsenu). Dla grupy minerałów kruszcowych przypisuje się: wysokie współczynniki załamania promieni światła, brak przeźroczystości, często połysk metaliczny albo półmetaliczny na przykład: galena czy hematyt. Wyróżniamy tutaj również minerały ciężkie takie jak: magnetyt, turmalin czy kasyteryt i ilmenit, które mają dużą gęstość (ponad 3 g/cm3) można je łatwo oddzielić tzw. szlichowa próba od innych pospolicie występujących minerałów skałotwórczych. Duża ich część ma zastosowanie w gospodarce tutaj przede wszystkim kopaliny, również w przemyśle, czy rzemiośle artystycznym - liczne kamienie szlachetne, a ich skupiska zwane złożami są już od czasów starożytności wydobywane metodą górniczą.

Dziedzina która bada właściwości minerałów to jedna z dziedzin geologii (mineralogia), dosyć blisko powiązana z petrografią oraz krystalografią. Początki mineralogii sięgają już czasów starożytnych, gdy zaczęto opisywać widoczne cechy wówczas znanych minerałów oraz miejsce gdzie występowały. Pierwsza klasyfikacja minerałów została opracowana przez Awicenna w wieku X. Wiele informacji uzyskanych z tej dziedziny mineralogii zawiera dzieło z G. Agricoli (wiek XVI). Dla postępu w badaniach prowadzonych współczesnymi metodami badania składu minerałów spory udział miało odkrycie przez E. Bartholina (1669 rok) tzw. zjawiska dwójłomności zachodzącego w kryształkach kalcytu, oraz sformułowanie w roku 1669 tym razem przez N. Stensena tzw. prawa stałości kątów (inaczej prawo krystalograficzne). Jednak do XIX wieku największe znaczenie miały w sposobie klasyfikacji czy badań minerałów, metody opisowe( na podstawie właściwości zewnętrznych minerałów). Podstawy nowoczesnej nauki- mineralogii wprowadził R.J. Haüy, to on prowadził badania nad wewnętrzną strukturą kryształów, a drugi naukowiec to J.J. Berzeliusen (badał chemiczną systematykę wszystkich znanych minerałów). Kolejny zwrot w dziedzinie mineralogii zapoczątkował W. Nicol i H. Sorby (połowa XIX wieku) , którzy badali minerały światłem spolaryzowanym, które przechodziło przez tzw. płytkę cienką. Dalsze postępy w mineralogii zostały dokonane w XIX / XX wieku , co było związane z nowymi odkryciami w dziedzinie fizyki czy chemii, takie jak stosowanie do techniki nad badaniem minerałów: metody tzw. krystalografii rentgenowskiej, czy też mikroskopii elektronowej i spektroskopii, oraz analizy termicznej, czy na przykład neutronowej analizy aktywacyjnej. Początek naukowych badań nad minerałami przez naukowców polskich nastąpił w pierwszej połowie XIX wieku, byli to min. S. Dunin Borkowski czy Ignacy Domeyko. Natomiast współczesna mineralogia w Polsce to : m.in. , K. Smulikowski, F. Kreutz, , J. Morozewicz, Z. Weyberg, S.J. Thugutt ,S. Kreutz.