Przez klimat rozumie się zespół określonych stanów pogody, występujących na danym obszarze, określony na podstawie minimum 10-letnich obserwacji.
Wyróżnić można następujące składniki klimatu:
- Temperatura
- Opady, mierzone w milimetrach na centymetr sześcienny
- Amplituda temperatur
- Ciśnienie
- Nasłonecznienie
- Wiatr- jego siła oraz kierunek
Klimat zależny jest od następujących czynników:
- Wysokość położenia danego miejsca nad poziomem morza- im niżej, tym jest cieplej
- Szerokość geograficzna- im większa tym jest chłodniej
- Odległość od zbiorowisk wodnych- i bliżej morza, tym niższe amplitudy temperatur
- Występowanie prądów morskich- występujące od strony lądowej przynoszą suche masy powietrza, od wody- wilgotne masy
Wyróżnić można następujące strefy klimatyczne:
- Równikowa
- Zwrotnikowa
- Podzwrotnikowa
- Umiarkowana
- Okołobiegunowa
Z kolei odmiany klimatów to głównie:
- Morski
- Kontynentalny
- Górski
- Odmiana monsunowa
Wybrane typy klimatu:
- Strefa klimatów równikowych:
- Klimat równikowy- bardzo wilgotnym występuje w Kotlinie Kongo, na Nizinie Amazonki czy w Archipelagu Malajskim, roczne amplitudy nie są większe niż 5 stopni Celsjusza, średnia temperatura w skali roku to około 24-25 stopni Celsjusza; w klimacie tym lato trwa przez cały rok, natomiast opady wynoszą tu więcej niż 2000 milimetrów na centymetr kwadratowy, opady to głównie deszcze zenitalne.
- Klimat podrównikowy wilgotny- występuje w strefie Sahelu, na wyżynach: Brazylijskiej oraz Gujańskiej oraz w północnej Australii; rok dzieli się na dwie pory suche oraz dwie pory deszczowe, opady wynoszą do 1000 milimetrów na centymetr kwadratowy, a amplituda roczna temperatur wynosi około 10 stopni Celsjusza.
- Klimat podrównikowy suchy- rok dzieli się na krótszą porę deszczową oraz dłuższą porę suchą, opady wynoszą od 500 do 700 milimetrów na centymetr kwadratowy.
- Strefa klimatów zwrotnikowych:
- Klimat zwrotnikowy suchy- lądowy lub półpustynny, występuje na Półwyspie Arabskim, na pustyni Sahara i Kalahari, w środkowej Australii, na pustyni Atakama, na południu USA i na Wyżynie Meksykańskiej; opady nie przekraczają 250 milimetrów na centymetr kwadratowy, temperatura dochodzi maksymalnie do 30 stopni Celsjusza, a jej roczna amplituda wynosi 40 stopni.
- Klimat zwrotnikowy monsunowy- w południowo wschodniej Azji; w ciągu letniego półrocza bardzo obfite opady deszczów, natomiast zimą powietrze jest bardzo suche; wahania temperatur wynoszą od 20 do 30 stopni Celsjusza.
- Klimat zwrotnikowy morski- występuje w USA na przykład na Florydzie czy w Miami; wysokie temperatury, opady możliwe są w przeciągu całego roku.
- Strefa klimatów podzwrotnikowych:
- Klimat podzwrotnikowy morski ( inaczej: śródziemnomorski)- występuje w RPA, południowej części USA oraz na wschodnim wybrzeżu; lato jest gorące i bardzo słoneczne, opady nie występują, z kolei zimy są łagodne, nie występuje mróz ani śnieg.
- Klimat podzwrotnikowy suchy- na Wyżynie Irańskiej, środkowa Hiszpania, Turcja, Stany Zjednoczone (centralna część)- gorące i suche lato, chłodna albo mroźna oraz sucha zima.
- Strefa klimatów umiarkowanych:
- Występuje głównie w: Chile, Argentynie, Nowej Zelandii, Ameryce Północnej (centralna część), Azji oraz w dużej części kontynentu europejskiego;
- Klimat umiarkowany ciepły: może występować w odmianie morskiej albo kontynentalnej
- Klimat umiarkowany chłodny- podział jak powyżej
- Występują cztery pory roku, w ciągu lata temperatury sięgają w strefie ciepłej do 20 stopni Celsjusza, w strefie chłodnej- 15 stopni, w części kontynentalnej zimy mroźne (na przykład Syberia), w odmianie morskiej zimy ciepłe i łagodne (na przykład na Wyspach Brytyjskich).
- Strefa klimatów okołobiegunowych:
- Klimat okołobiegunowy (także: subpolarny)- występuje w północnej części Kanady, w północnej Syberii, a także na północy półwyspu Skandynawskiego, występuje tu zjawisko dnia oraz nocy polarnej, nie ma natomiast klimatycznego lata (temperatury sięgają najwyżej 10 stopni Celsjusza), natomiast zima jest bardzo mroźna i trwa około 9-10 miesięcy, opady śniegu wynoszą do 300 milimetrów na centymetr kwadratowy
- Klimat biegunowy (także: polarny)- występuje na Antarktyce i w Grenlandii; występuje tu zjawisko nocy oraz dnia polarnego; temperatury nie podnoszą się powyżej zera stopni Celsjusza (wynoszą od -50 do -20 stopni); opady śniegu wynoszą do 250 milimetrów na centymetr kwadratowy.