Podstawowymi typami jezior są typy:
1. o pochodzeniu kosmicznym - powstające w wyniku zalania woda miejsc po upadku meteorytów
2. o pochodzeniu tektonicznym - powstające na skutek trzęsienia ziemi lub ruchów górotwórczych, są jeziorami głębokimi i wąskimi
3. o pochodzeniu wulkanicznym - powstające w kraterach i kalderach wulkanicznych, w miejscach zagłębień pomiędzy rzekami zastygłej lawy lub w obniżeniach terenu, których ujście zostało zatamowane przez lawę
4. o pochodzeniu eolicznym - powstające w wyniku wywiewania luźnego materiału oraz kształtowania mis deflacyjnych jak również formowania zagłębień pomiędzy piaszczystymi wydmami
5. o pochodzeniu biogenicznym i antropogenicznym - powstają w wyniku budowania zapór na rzekach (np. przez bobry na rzekach a zwłaszcza przez człowieka), budowania wyrobisk kopalni odkrywkowych jak również tworzenia różnego rodzaju odstojników
6. przybrzeżne - znajdują się bezpośrednio przy brzegach mórz w wyniku zamykania się mierzei np. Łebsko
7. zaporowe- powstające w wyniku ruchów mas skalnych, powstają w niszach osuwiskowych i obrywowych, na nierównym terenie, po którym uległ przemieszczeniu grawitacyjnemu materiał, w zagłębieniach zagrodzonych osuwiskami lub obrywami
8. o genezie polodowcowej:
- rynnowe np. Gopło, Jeziorak
- wytopiskowe- są jeziorami płytkimi, owalnymi o niewielkich kształtach
- morenowe np. Śniardwy, Mamry
- karowe (cyrkowe) np. Morskie Oko
- tektoniczno - polodowcowe np. Niedźwiedzie w USA
9. o genezie krasowej- powstają na skutek procesu rozpuszczania skał, najczęściej skał wapiennych i gipsowych, poprzez spływ powierzchniowy i podziemny
10. zakolowe - tworzone w wyniku procesu erozji bocznej, o charakterystycznym krętym kształcie
11.reliktowe - powstające na skutek ruchów tektonicznych np. Aralskie i Kaspijskie
Podstawowe pojęcia:
- Źródłem - nazywamy miejsce naturalnego wypływu wody na powierzchnię ziemi w wyniku działania ciśnienia hydrostatycznego albo siły grawitacji.
- Dorzeczem - nazywamy teren, z którego wszystkie wody wpływają do jedne rzeki głównej.
- Systemem rzecznym - tworzy go rzeka główna oraz jej dopływy
- Zlewiskiem - nazywamy teren, z którego wody wpływają do określonego zbiornika wodnego
- Prądami morskimi - nazywamy wielkie rzeki płynące po oceanie. Geneza prądów morskich związana jest z oddziaływaniem stałych wiatrów pasatów, które przez cały czas wieją w tym samym kierunku.