Procesy wulkaniczne (wulkanizm) - procesy związane z przemieszczaniem się magmy oraz wydostawaniem się jej na powierzchnię Ziemi wraz z towarzyszącymi jej gazami i pyłami.
Procesy i zjawiska związane z wulkanizmem
Wybuchom wulkanicznym towarzyszy wydobywanie się na powierzchnię Ziemi lawy (kwaśniej, zasadowej) - powstaje w wyniku wydostania się na powierzchnię roztopionej magmy o temperaturze około 700-1400ºC. Po zastygniecie lawy kwaśnej na powierzchni tworzy ona jasne skały bogate w krzemionkę (ryolity, porfiry, liparyty) natomiast z lawy zasadowej powstają po zastygnięciu uboższe w krzemionkę a zasobniejsze
w żelazo i magnez skały (bazalty, diabazy).
Wydobywający się na powierzchnię materiał jest źródłem cennych minerałów i skał.
Z wydobywających się popiołów, pyłów, kształtują się bardzo żyzne gleby (andosole), w ich składzie dominują minerały ilaste. Gleby te występujące na obszarach położonych w bliskim sąsiedztwie czynnych wulkanów, dominuje na nich uprawa bananów, kawy, kakao, winnice.
W czasie wybuchów wulkanów do atmosfery dostają się gazy zawierające m.in. parę wodną, dwutlenek węgla, węglowodory, wodór, siarkowodór. Wydobywające się gazy mieszają się z pyłem i popiołem wulkanicznym tworząc ciężkie niskie chmury staczające się z wulkanów.
Oprócz płynnych produktów wybuchów wulkanicznych, z wulkanów wydobywają się stałe cząstki
w postaci brył lawy (zastygnięte strzępy lawy wyrzuconej w powietrze), scoria (zastygnięte fragmenty lawy gąbczastej), lapille (rozdrobnione i zastygnięte kawałki lawy), piaski i popioły (wykrystalizowane z lawy kryształki minerałów, rozpylone cząstki lawy), pumeks (zastygnięte w powietrzu bryłki pieniącej się i gorącej lawy).
Przejawem działalności wulkanicznej są również gejzery (gorące źródła, z których co pewien czas wydobywa się strumień gorącej wody i pary), energia geotermalna (wyziewy wulkaniczne są źródłem dużych ilości ciepła), zmierzch wulkaniczny (zachodzący po wybuchu wulkanów, wielobarwny zachód słońca), spływy popiołowe (bardzo często podczas wybuchów wulkanów padają deszcze, wydostające się popioły mieszają się
z wodą i spływają po zboczach).
