Na typ wybrzeży ma wpływ wiele czynników m.in.
- Rodzaj skał formujących wybrzeże
- Siła oraz kierunek fal
- Pływy
Na wybrzeżu można zauważyć zarówno procesy niszczące jak i procesy akumulacyjne.
Wszelkie formy tworzone na wybrzeżu mogą w zależności od długości fal i rozdrobnienia materiału być trwałe lub okresowe.
Wśród wybrzeży możemy wyróżnić następujące typy:
- Klifowe-strome ściany wznoszą się wysoko nad powierzchnią wody. Fala uderzając o brzeg podcina zbocza, co z biegiem czasu prowadzi do obrywania się ich i powstają strome ściany nazywane klifem bądź falezą. Proces ten prowadzi do cofania się klifu i tworzenia u jego podłoża platformy abrazyjnej.
- Fiordowe- tworzą się przez zalanie głębokich dolin polodowcowych zwanych fiordami.
- Mierzejowe- jest efektem akumulacyjnej działalności fal morskich. Mierzeja formuje się na niewyrównanym odcinku linii brzegowej, gdy osady niesione przez fale przesuwają się wzdłuż brzegu. Budują one w ten sposób rodzaj wydłużonego i wąskiego półwyspu. Jeśli zatoka odcięta zostanie taką mierzeją nazywamy ją wtedy zalewem. Z upływem czasu może dojść do całkowitego zamknięcia zatoki i utworzenia jeziora.
- Lagunowe- tworzą się w płytkich zatokach. Podwodne wały zbudowane z piasków lub korali w końcu wynurzają się, a od otwartego morza oddziela je równoległy do brzegu wał zwany lidem. Z biegiem czasu płycizny zaczynają wynosić się powyżej powierzchni wody tworząc małe wyspy. Wenecja wybudowana została właśnie na takich wyspach.
- Namorzynowe- są charakterystyczne dla strefy gorącej. To płaskie, porośnięte specyficznym lasem wybrzeże. Roślinność występująca na tym wybrzeżu wkracza na odcinek dna, który jest odsłaniany w czasie odpływu. Chroni w ten sposób brzeg przed niszczącą działalnością fal.
Plażą nazywamy pas wybrzeża, który obejmuje teren między zasięgiem fal podczas sztormu, a najniższym poziomem morza.
Działalność wody prowadzi również do akumulacji materiału z brzegu na dnie morza w jego strefie przybrzeżnej. Jest to organiczny materiał okruchowy oraz osady, które wytrąciły się z morskiej wody. Tworzą się tu więc zlepieńce, piaskowce, mułowce, wapienie, margle, gipsy, dolomity oraz sole.
Osadami głębokiego morza są przede wszystkim iły oraz muły. Powstają one z osadów przetransportowanych z lądu oraz obumarłych szczątków organizmów.
Na grzbietach śródoceanicznych osadzają się różnego rodzaju metale uwalniane przez podmorskie wulkany.
