- Wykaz najważniejszych pierwiastków wraz z ich symbolami chemicznymi
|
Symbol pierwiastka
|
Nazwa pierwiastka
|
|
H
|
Wodór
|
|
Na
|
Sód
|
|
K
|
Potas
|
|
Mg
|
Magnez
|
|
Ca
|
Wapń
|
|
Al
|
Glin
|
|
Si
|
Krzem
|
|
C
|
Węgiel
|
|
Pb
|
Ołów
|
|
N
|
Azot
|
|
P
|
Fosfor
|
|
O
|
Tlen
|
|
S
|
Siarka
|
|
F
|
Fluor
|
|
Cl
|
Chlor
|
|
Br
|
Brom
|
|
I
|
Jod
|
|
Fe
|
Żelazo
|
|
Cu
|
Miedź
|
|
Zn
|
Cynk
|
|
Ag
|
Srebro
|
|
Hg
|
Rtęć
|
- Podziała reakcji chemicznych:
- Reakcje syntezy (łączenia) - z dwóch lub więcej substratów reakcji powstaje jeden produkt
A + B → AB
- Reakcje analizy (rozkładu) - z jednego substratu powstają dwa lub więcej produktów
AB → A + B
- Reakcje wymiany:
- Wymiany pojedynczej - w wyniku reakcji wymienia się jeden atom
A + BC → AB + C
- Wymiany podwójnej - w wyniku reakcji wymienia się więcej niż jeden atom
AB + CD → AC + BD
- Reakcja utleniania- reakcja polegająca na łączeniu się substancji z tlenem
- Reakcja spalania - reakcja utleniania zachodząca burzliwie z efektami świetlnymi
- Charakterystyka ważniejszych gazów:
- Azot (N2) - bezbarwny, bez zapachu gaz, nie podtrzymujący palenia
- Tlen (O2) - bezbarwny, bez zapachu gaz, podtrzymuje palenie
- Para wodna (H2O) - gaz bez zapachu, bezbarwny, w temperaturze pokojowej skrapla się
- Dwutlenek węgla (CO2) - gaz bezbarwny, bez zapachu, nie podtrzymuje palenia, jest cięższy od powietrza, powoduje zmętnienie wody wapiennej
- Wodór (H2) - gaz bezbarwny, bez zapachu, lżejszy od powietrza, jego produktem spalania jest woda.
- Podział substancji:
- Pierwiastki chemiczne- stanowią granicę rozkładu materii. Są zbudowane z atomów reprezentujących ich właściwości chemiczne. Atomy te nie są ze sobą połączone (np. w Na, Mg, He) lub tworzą cząsteczki (np. O2, N2, H2 )
- Związki chemiczne - powstają z połączenia pierwiastków. Są zbudowane cząsteczek reprezentujących ich właściwości chemiczne (np. H2O, CO)
- Materia ma budowę ziarnistą, czyli nieciągła. Dowodem tego są zjawiska:
- dyfuzja - samorzutne rozprzestrzenianie się substancji, ich mieszanie się
- kontrakcja objętości - zjawisko zmniejszenia się objętości cieczy przy zmieszaniu dwóch roztworów.
- reakcje chemiczne - rozpadanie się cząsteczek oraz ich łączenie się w trakcie zachodzenia reakcji chemicznej
Przykłady:
Zadanie 1
Zapis 6 Mg3(PO4)2 oznacza:
- 6 cząsteczek fosforanu (V) magnezu
- 3 atomy magnezu, 2 atomy fosforu, 8 atomów tlenu wchodzących w skład 1 cząsteczki fosforanu (V) magnezu
- razem to 18 atomów magnezu, 12 atomów fosforu i 48 atomów tlenu
- sumaryczna ilość atomów to 78
Zadanie 2
Zapis równań reakcji chemicznych:
2 MgO + C → CO2 + 2 Mg
2 Cu + S → Cu2S
2 AgCl → 2 Ag + Cl2
S + O2 → SO2
