Pierwiastek- substancja, którą nie można rozłożyć na substancję prostszą. W jego skład wchodzą atomy tego samego rodzaju, charakteryzujące się taką sama liczba atomową. Cząstkami elementarnymi wchodzącymi w skład danego pierwiastka są: protony, neutrony i elektrony. Atomy tego samego pierwiastka mogą się różnic liczba neutronów w jądrze atomowym. Takie atomy nazywamy izotopami.
Jeżeli pierwiastek występuje w dwóch lub więcej odmianach różniących się tylko liczba atomów w jądrze, to mówimy wtedy o alotropii.
W przypadku pierwiastków promieniotwórczych mamy do czynienia z przemianami jednych pierwiastków w inne. Zjawisko to nazywane jest promieniotwórczością naturalną.
W przypadku innych pierwiastków przemiana ma miejsce tylko w wyniku działania na jadra atomowe cząstkami wysokoenergetycznymi, takimi jak:
- cząstki α i β;
- deuteronami;
- protonami;
- powolnymi neutronami
Pierwiastki ogólnie możemy podzielić na metale, niemetale
i półmetale.
W układzie okresowym mamy obecnie 118 pierwiastków o liczbach atomowych od 1 do 118.
Pierwiastki poniżej liczby atomowej 92 występują we Wszechświecie w związkach chemicznych lub różnych mieszaninach izotopowych.
Pierwiastki powyżej liczby atomowej 92 otrzymujemy w wyniku wymuszonych reakcji jądrowych.