Budowa
Cukry są aldehydami lub ketonami zawierającymi dodatkowo grupy hydroksylowe.
Monosacharydy
Budowa
Posiadają, jak każdy cukier, grupy hydroksylowe oraz ketonową lub aldehydową. Ich wzór ogólny to:
HO-RM-HO
Przykłady:
Glukoza HO-(G)-HO
CH2-OH
|
CH - O
/
HO-CH CH-OH
/
CH-CH
! !
OH OH
* Fruktoza HO-(F)-HO
CH2-OH
|
CH - O
/
HO-CH C-OH
/ |
CH CH2
! !
OH OH
Glukoza jest otrzymywana przez rośliny procesie fotosyntezy z udziałem światła, chlorofilu, dwutlenku węgla
i wody:
CO2 + H2O + ENERGIA chlorofil> cukier + O2
Ta aldoza w wyniku spalania dostarcza dużo energii:
cukier + O2enzymy>CO2 + H2O + ENERGIA
Reakcja ta stanowi podstawę życia, ponieważ zachodzi w każdej żywej komórce. Jest to proces oddychania.
Disacharydy
Powstają w wyniku reakcji dwóch cukrów prostych, z utworzeniem wiązania glikozydowego, np.
Glukoza + fruktoza = sacharoza + H2O
Powstała sacharoza ma wzór:
HO-(G)-O-OH
Polisacharydy
Zbudowane są z monomerów (takich samych cząsteczek) cukrów prostych połączonych wiązaniami glikozydowymi.
Charakterystyka wybranych wielocukrów:
Skrobia:
- Występuje w postaci białego, bezpostaciowego ciała stałego
- Jest nierozpuszczalna w wodzie o temperaturze pokojowej
- W podwyższonej temperaturze tworzy koloid - kleik skrobiowy
Celuloza (błonnik):
- Jest nierozpuszczalna w wodzie
- Hydrolizuje na cząsteczki glukozy
