Wpływ człowieka na ekosystemy.
Rozwój ludzkości powoduje coraz większą ingerencje człowieka w środowisko naturalne. Potrzebuje on coraz większych przestrzeni do życia, więc coraz więcej przestrzeni naszej planety jest przekształcana i zagospodarowywana. Niestety z powodu wszelkich działań człowieka cierpi przyroda. Słabsze gatunki, którym człowiek zniszczył środowisko życia, i nie potrafiące przystosować się do nowego często wymierają. Do szczególnie niebezpiecznych dla środowiska nalezą następujące działania:
- szybki rozwój przemysłu,
- przemysł wydobywczy, szczególnie metodą odkrywkową,
- chemizacja rolnictwa,
- łowiectwo na skalę przemysłową
Wpływ jaki człowiek wywiera na środowisko możemy rozpatrzyć w 3 zasadniczych aspektach:
- zanieczyszczenie wód,
- zanieczyszczenie powietrza,
- zanieczyszczenie gleb
Wpływ człowieka na ekosystem wodny
Woda jest nieodzownym składnikiem potrzebnym w wielu dziedzinach życia. Wykorzystywana jest w przemyśle, rolnictwie, gospodarce komunalnej, leśnictwie. Zanieczyszczenie wód spowodowane jest w największym stopniu wpuszczaniem do rzek i jezior nieczyszczonych lub częściowo oczyszczonych ścieków różnego rodzaju. Powoduje to zanieczyszczenie wód substancjami lotnymi (np. tlenki siarki), stałymi (metale ciężkie), oraz ciekłymi (oleje , detergenty, chemikalia). Duża dostawa do wód jeziornych azotanów i fosforanów powoduje wzrost żyzności takiego zbiornika. Nadmierny rozwój glonów powoduje powstawanie deficytów tlenowych i szereg innych zjawisk prowadzących do zmniejszenia liczby gatunków oraz szybkiego zarastania jeziora. Zanieczyszczenia dostają się również do wód powierzchniowych za pośrednictwem opadów atmosferycznych. Większość rzek w Polsce jest bardzo silnie zanieczyszczona i nie odpowiada żadnym normom. Dużym problemem jest również zanieczyszczenie Bałtyku, do którego Polska dostarcza największy ładunek zanieczyszczeń. Zalewie Szczecińskim, Zatoce Puckiej oraz Gdańskiej obserwuje się zjawisko tzw. pustyń tlenowych. Brak tlenu w przydennych warstwach wody, powoduje pogorszenie się warunków życia wielu gatunków zwierząt.
Jedynym sposobem na polepszenie sytuacji jest budowa większej liczby oczyszczalni ścieków. Można je oczyszczać na 3 podstawowe sposoby:
- mechaniczny - za pomocą systemów filtrów i odstojników
- chemiczny- za pomocą odpowiednich środków chemicznych neutralizujących szkodliwe substancje,
- biologiczny - za pomącą mikroorganizmów które w naturalny sposób rozkładają zanieczyszczenia.
Zanieczyszczenie i ochrona powietrza
Zanieczyszczenia atmosferyczne możemy podzielić na sztuczne i naturalne. Naturalne powstają podczas wybuchów wulkanów, pożarów itp. , natomiast sztuczne związane za z działalnością człowieka. Główne źródła zanieczyszczeń:
- wielkie elektrownie i elektrociepłownie
- huty,
- przemysł chemiczny,
- motoryzacja
Do najbardziej powszechnych zanieczyszczeń przemysłowych należą pyły, związki siarki i azotu. Związki siarki i azotu są bezpośrednim powodem powstawania kwaśnych deszczy, niekorzystnie wpływających na środowisko. Bardzo niebezpieczne dla człowieka oraz dla wszystkich organizmów są metale ciężkie. Kumulują się one w organizmach zwierząt i roślin.
Zbyt duża zawartość dwutlenku węgla w atmosferze jest prawdopodobnie powodem ocieplenia klimatu które postępuje na naszych oczach. Wzrost średniej temperatury na Ziemi doprowadzi do topnienia lądolodów na Grenlandii i na Antarktydzie, spowoduje to podniesienie się poziomu oceanu światowego. Zalane zostaną wielkie obszary nisko położonych wybrzeży, często gęsto zaludnionych. Szkodliwe gazy z grupy chlorofluorowęglowe (freony) niszczą stratosferyczny ozon powodując powstawanie tzw. "dziury ozonowej". Ozon pochłania szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe. Chlor, będący jednym ze składników freonu, niszczy cząsteczki ozony. W wyniku wzrostu promieniowania ultrafioletowego jesteśmy narażeni na niebezpieczne choroby skóry, oczu.
W celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń i tym samym poprawy sytuacji stosowane są następujące działania:
- na kominach wielkich zakładów przemysłowych montowane są specjalne filtry wyłapujące pyły oraz neutralizujące niektóre szkodliwe gazy,
- należy przejść na stosowanie paliw bezołowiowych w przypadku benzyn, oraz z mniejsza ilością siarki w przypadku węgla kamiennego i brunatnego.
- należy w jak największym stopniu graniczyć produkcje freonów niszczących warstwę ozonową
- stosowanie nowych technologii w przemyśle, (są one czystsze )
Zanieczyszczenie i ochrona gleb.
Gleba jest ważnym elementem przyrody. Tworzy ona środowisko życia roślin, zwierząt oraz innych organizmów. Jest ona bardzo narażona na zanieczyszczenia, dostają się one do niej głównie za pośrednictwem atmosfery. Przyczynami degradacji gleb są przede wszystkim
-nadmierna chemizacja rolnictwa, (nawozy sztuczne i środki ochrony roślin)
- zanieczyszczenie metalami ciężkimi, (głównie ołowiem, kadmem, cynkiem)
-zakwaszenie spowodowane kwaśnymi deszczami,
-erozja pozbawionej ochronnej warstwy roślin gleby (wycinanie ogromnych połaci lasów pod uprawę)
W celu poprawy sytuacji należy przejść do racjonalnego nawożenia, rozwiązać sprawę nieodpowiednio składowanych odpadów, ograniczyć zanieczyszczenie atmosfery .
