Najmniej i najsilniej zanieczyszczone obszary kuli ziemskiej - rozmieszczenie i przyczyny zanieczyszczenia.
Ranking zanieczyszczenia poszczególnych kontynentów przedstawia się następująco:
- EUROPA- Jedynie 2,8% obszaru Europy nie zmieniła działalność gospodarcza człowieka- 138,553 km kwadratowych;
- AZJA - 13,6% obszaru nie zmienionych działalnością człowieka- 3775,858 km kw.,
- AMERYKA POŁUDNIOWA- 20,8% obszaru nie zmienionego działalnością człowieka - 3745,971 km kw.,
- AFRYKA - 27,5% obszaru nie zmieniono działalnością człowieka - 8232,382 km kw.,
- AUSTRALIA- 27,9% obszaru nie zmieniono działalnością człowieka- 2370,567 km kw.,
- TERENY BYŁEGO ZSRR- 33,6% obszaru nie zmieniono działalnością człowieka -7520,219 km kw.,
- AMERYKA PÓŁNOCNA- 37,6% obszaru nie zmieniono działalnością człowieka 9077,418 km kw.,
- ANTARKTYDA- najmniej zanieczyszczony kontynent
Polska należy do krajów o największym zanieczyszczeniu środowiska. Głównymi źródłami zanieczyszczenia w Polsce są przemysł i rolnictwo.
Na zanieczyszczenie kontynentów składają się zanieczyszczenia:
- Gleby:
Glebę zanieczyszczają trucizny, które trafiają do niej z wód śródlądowych i powietrza. Cząsteczki związków chemicznych, takich jak tlenki siarki i azotu, reagują z parą wodną, która zawarta jest w powietrzu. Połączenie tlenków z parą wodną daje kwasy azotowy i siarkowy. Kwasy te dostają się z opadami deszczu i śniegu do gleby. Kwaśne deszcze są poważnym problemem. Uszkadzają całą roślinność i niszczą glebę.
2) Powietrza:
Powietrze atmosferyczne zanieczyszczone jest przez gazy i pyły pochodzące ze źródeł naturalnych, na przykład gazy wulkaniczne, piaski z pustyń, z wydm nadmorskich oraz sól morska. Jednak największym problemem są zanieczyszczenia wywołane przez działalność człowieka- pyły i gazy wytwarzane przez przemysł, gospodarstwa domowe i samochody. Są to między innymi produkty spalania węgla, ropy naftowej i gazu ziemnego, pyły powstające w przemyśle hutniczym i w elektrowniach. Powietrze zanieczyszczają też tlenki siarki, azotu, tlenki i dwutlenki węgla. Substancje toksyczne powstają też w komunikacji samochodowej, samolotowej. Bardzo niebezpieczne są zanieczyszczenia radioaktywne, wyjątkowo niebezpieczne dla zdrowia i życia człowieka. Pochodzą one miedzy innymi z zakładów przetwarzających huty uranowe i z reaktorów jądrowych.
Najwięcej zanieczyszczeń w Polsce uwalnia do powietrza byłe województwa bielskie, krakowskie, konińskie, opolskie, tarnobrzeskie i katowickie.
- Wody
Wody zanieczyszczone są wieloma substancjami odpadowymi pochodzenia antropogenicznego, które powstają przy produkcji przemysłowej i jako produkty uboczne codziennej działalności człowieka- odpady komunalne. Zanieczyszczenia mają postać ciekłą , stałą i gazową. Wodę skażają metale ciężkie, takie jak ołów, rtęć czy kadm. Nadmierne nagromadzenie resztek organicznych w zbiornikach wodnych prowadzi też do zaburzenia ich biologicznej równowagi. Poważnym źródłem zanieczyszczeń wody jest rolnictwo, które poprzez chemizację produkcji rolnej wprowadza ogromne ilości azotanów i środków ochrony roślin do środowiska. Niebezpieczne są: brak oczyszczalni ścieków, wprowadzanie ścieków bezpośrednio do gleby i wody, wycieki ropy, zanieczyszczenia termiczne wody, niewłaściwe składowanie odpadów komunalnych na wysypiskach śmieci.
DZIAŁANIA WSPÓŁCZESNEGO CZŁOWIEKA NA RZECZ OCHRONY ŚRODOWISKA
Do najistotniejszych dokumentów w historii idei międzynarodowej ochrony środowiska należy Raport Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, U- -Thanta z 1969 roku. W raporcie tym znalazło się wieloaspektowe spojrzenie na ówczesny stan środowiska życia człowieka. Raport stał się podstawą do podjęcia międzynarodowego dialogu dotyczącego konieczności ochrony wszelkich naturalnych zasobów świata. Późniejsze konferencje kontynuowały sposób myślenia zawarty w raporcie U-Thanta. Zaczęto podkreślać wagę zaangażowania wszystkich narodów w ochronę środowiska.
Konieczność ochrony środowiska stała się głównym motorem napędzającym działanie takich organizacji, jak Program Środowiskowy Narodów Zjednoczonych UNEP (rozpoczął działalność w 1972 roku), Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i jej Zasobów IUCN, Światowa Organizacja Zdrowia WHO (której głównym zadaniem jest monitorowanie zdrowotności ludzi i jej związków ze stanem środowiska) , Światowy Fundusz na Rzecz Dzikich Zwierząt WWF czy Organizacja do spraw Wyżywienia i Rolnictwa FAO.
Nadrzędnymi zadaniami wszelkich działań na rzecz ochrony środowiska są:
- zwiększenie świadomości ekologicznej społeczeństw
- usprawnienie edukacji ekologicznej
- ulepszenie polityki pro-środowiskowej poszczególnych krajów
- ochrona przyrody i krajobrazu
- propagowanie idei ekorozwoju - między innymi racjonalnego gospodarowania zasobami naturalnymi.
W międzynarodowym prawodawstwie coraz więcej miejsca zajmuje idea zrównoważonego, rozumianego jako taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym współistnieją na równych prawach ochrona wartości przyrodniczych i środowiskowych, rozwój gospodarczy i potrzeby ludzi.
Do najważniejszych aktów prawnych o zasięgu międzynarodowym należy z pewnością Światowa Karta Przyrody", uchwalona na sesji Zgromadzenia Ogólnego NZ w 1982 r., która określa, konieczne do uwzględnienia w gospodarowaniu przyrodą, prawa i obowiązki ludzkości wobec środowiska naturalnego.
Polska zobligowała się do współpracy międzynarodowej ratyfikując wiele międzynarodowych dokumentów. Dodatkowe obowiązki nakłada na nas polityka ekologiczna Unii Europejskiej, do której prawa musimy się przystosować. Od lat współdziałamy z innymi narodami w sprawie ochrony Bałtyku. Polska ratyfikowała kilka konwencji, między innymi Konwencję o Różnorodności Biologicznej Rio de Janeiro z 1995 roku czy Konwencję o ochronie europejskiej przyrody żywej i naturalnych siedlisk, Berno, 1979. postanowienia tych dokumentów muszą być uwzględniane przez polskich prawodawców.
W Polsce obowiązuje wiele aktów prawnych mówiących o problematyce ochrony środowiska. Najważniejszymi dokumentami poruszającymi tą problematykę są między innymi:
- Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 1997 roku,
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku: Prawo Ochrony Środowiska,
- Ustawa o ochronie przyrody,
- Prawo wodne
- Ustawa o ochronie zwierząt,
- Ustawa o odpadach.
Polskie prawo zobowiązuje wszystkich obywateli i poszczególne instytucje do stałej troski o stan środowiska naturalnego oraz do działań zmierzających do zahamowania procesów degradacji środowiska w Polsce i na świecie. Niestety często jeszcze zarządzenia pro-środowiskowe nie są stosowane w praktyce.
