Higiena - gałąź medycyny, nauka zajmująca się badaniem wpływu czynników środowiskowych (naturalnych, sztucznych i społecznych) na fizyczne i psychiczne zdrowie człowieka. Jej zastosowanie praktyczne ma na celu usunięcie z otoczenia czynników szkodliwych i wprowadzenie czynników działających korzystnie w celu zapewnienia jednostce i społeczeństwu warunków zapewniających utrzymanie zdrowia i rozwoju; wiąże się z profilaktyką i lecznictwem, ochroną wód i powietrza, inżynierią sanitarną, zagospodarowaniem wszelkich osiedli i skupisk ludzkich. Do najważniejszych jej działów należą: h. komunalna, zajmująca się czynnikami środowisk zurbanizowanych (zaopatrzenie w zdrową wodę, usuwanie ścieków i odpadów, ochrona powietrza, właściwe zagospodarowanie przestrzeni); h. pracy - zajmująca się zwalczaniem ujemnych oddziaływań środowiska pracy, a także organizacją wypoczynku; h. szkolna - zajmująca się ochroną zdrowia fizycznego i psychicznego dzieci i młodzieży przed negatywnym wpływem środowiska szkolnego; h. osobista - obejmująca całokształt postępowania indywidualnego, mogącego zapobiec pojawieniu się choroby i pozwalającego utrzymać dobry stan zdrowia, sprawność fizyczną i psychiczną; h. żywienia - wiążąca się z dietetyką, ustala ona odpowiednie normy jakościowe i ilościowe żywienia, odpowiadające wiekowi człowieka, rodzajowi jego pracy i stanowi jego zdrowia; specjaliści z zakresu h. są zrzeszeni w Polskim Towarzystwie Higienicznym; międzynarodową współpracę w dziedzinie higieny koordynuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). ( http://encyklopedia.interia.pl/ )

Pył przemysłowy.

Powietrze zawiera zanieczyszczenia, które są w nim rozproszone tworząc układ wielofazowy. Powietrze stanowi w nim ośrodek dyspersyjny, natomiast zanieczyszczenia fazę rozproszoną. Aerozolami nazywamy rozproszone zanieczyszczenia, wtedy gdy występują one w postaci cieczy albo ciał stałych. Do aerozoli zaliczamy pył przemysłowy. Faza rozproszona to cząsteczki ciał stałych, pochodzące z procesów przemysłowych, a ośrodek dyspersyjny stanowi powietrze. Pyłem nazywamy zarówno pył występujący w atmosferze, który nazywany jest również atmosferycznym aerozolem, jak i tak zwany pył powierzchniowy, czyli kurz kumulujący się na różnorodnych powierzchniach w pomieszczeniach lub na przestrzeniach otwartych. Uznaje się go za niegroźne skażenie powietrza. Jednak przyczynia się on do licznych schorzeń organizmu człowieka. Negatywnie wpływa na układ oddechowy, oczy i skórę.

Pył przemysłowy składa się z dwóch frakcji:

- cięższej - zawierającej cząsteczki, mające większe średnice i pochodzące z wietrzenia surowców budowlanych lub cząsteczki kurzu,

- lżejszej - zawierającej ziarna, posiadające mniejszą średnicę; należą do niej substancje pochodzenia organicznego, które powstają przy spalaniu surowców energetycznych lub przy kondensowaniu się metalicznych par.

Szkodliwość pyłu na układ oddechowy zależy od:

- pochodzenia i składu chemicznego pyłu,

- rozmiaru i kształtu cząsteczek pyłu,

- ilości pyłu w powietrzu,

- czasu występowania,

- wrażliwości organizmu.

Pyły powodują mętność atmosfery, a tym samym ograniczają dopływ promieni słonecznych, które spowalniają rozwój grzybów oraz bakterii oraz przyczyniają się do powstawania witaminy D3 w organizmie. Ponadto pyły drażnią drogi oddechowe oraz spojówki gałek ocznych. Długotrwałe narażenie na działanie pyłu zmienia budowę oraz funkcjonowanie błon śluzowych, dzięki czemu nie działają one w pełni wydajnie.

Zaledwie niewielka część pyłu, która jest wdychana wraz z powietrzem, dostaje się do płuc. Cząsteczki o większej średnicy osiadają w przestrzeni nosowo-gardłowej oraz w tchawicy. Zdarza się, iż uszkadzają one w mechaniczny sposób błonę śluzową, przyczyniając się do powstania drobnych krwawień oraz zakażeń. Ziarna o mniejszej średnicy przedostają się na teren oskrzelików oraz oskrzeli, najmniejsze mogą znaleźć się w płucach. Pył, który znajduje się na powierzchni błony śluzowej, opuszcza organizm wraz ze śluzem na skutek ruchu rzęsek. Układ oddechowy ma więc zdolności samooczyszczające i dzięki temu zaledwie 5% cząsteczek pyłu, który został wchłonięty, zostaje na terenie płuc. Makrofagi mogą wchłaniać polutant, a następnie przemieszczają się do nabłonka pokrytego rzęskami i usuwane są razem ze śluzem. Jednak może dojść do tak zwanego przeciążenia płuc, polegającego na kumulowaniu się przepełnionych makrofagów w płucach. Pył, który zalega na terenie pęcherzyków płucnych powoduje często zapalenia alergiczne, czyli łagodne pylice. Może też przyczyniać się do nadmiernego rozwoju tkanki łącznej na obszarze płuc, w wyniku czego obumiera nabłonek oddechowy oraz zarasta światło oskrzelików i pęcherzyków płucnych. Kiedyś choroby układu oddechowego zwane były łącznie pylicami. Jednak z powodu istotnych różnic wprowadzono wieloraki podział. Choroby spowodowane wdychaniem ciał stałych, nieożywionych nazywamy nadal pylicami, czyli reakcjami płuc na obecność skumulowanego pyłu.

Schorzenia spowodowane długotrwałym wdychaniem pyłu dzielimy na trzy grupy:

- choroby związane z wzrostem włóknienia kolagenu w tkance płucnej, które uszkadzają na trwale pęcherzyki płucne; objawami są: zmniejszona masa ciała, duszności, długotrwałe zapalenie oskrzeli, kasłanie, sinica, rozedma płuc, gruźlica, zapalenie opłucnej; przyczyną tych schorzeń jest wchłanianie związków krzemu oraz żelaza, a także pyłów o długich i ostrych ziarenkach; na te choroby najbardziej narażone są ludzie wykonujący pracę w kamieniołomach, hutach, szlifierze, górnicy, ludzie pracujący w zakładach przerabiających piasek i surowce bogate w kwarc,

- choroby niewywołujące zmian tkanki płucnej. Zaliczamy do nich stany zapalne w drogach oddechowych, alergie, zapalenie płuc. Przyczyną tych dolegliwości może być wdychanie pyłów cementowych czy gipsowych, które wywołują podrażnienie mechaniczne a przylegając do śluzówki zwiększają wytwarzanie śluzu i kaszel, stwarzając dobre warunki do przedostawania się pyłów głębiej. Cząsteczki pyłów, które zatrzymują się w pęcherzykach płucnych tworzą blokadę części powierzchni oddechowej oraz przyczyniają się do rozwoju stanów zapalnych. Ziarenka manganu prowadzą do rozwoju mikroorganizmów powodujących zapalenie płuc. Część pyłów, głównie mające pochodzenie organiczne, prócz wywoływania podrażnień przyczyniają się do powstawania alergii. Do cząsteczek tych należą pyły: wełny, ziaren, mączny, które powodują dychawicę oskrzelową albo stan zapalny oskrzeli o podłożu alergicznym.

- choroby nowotworowe, wywołane pyłami związków chromu, azbestu, żelaza, arsenu, barwników. Schorzenie o charakterze nowotworowym zdradza swoje istnienie dopiero po kilku latach od kontaktu ze skażeniem. Choroby te mogą przybrać postać odoskrzelowego nowotworu płuc.

Kwaśne aerozole.

Dwutlenek siarki, który tworzy się w czasie spalania paliw to gaz mający właściwości drażniące. Ulega on rozpuszczeniu w wydzielinie śluzówki i powstają kwasy, które podrażniają błony śluzowe. Przy długotrwałej ekspozycji na ten kwas powoduje on stany zapalne górnych dróg oddechowych, tchawicy, uszkodzenia smaku oraz powonienia, duszności przy wysiłku, kaszel, zapalenie spojówek, zmęczenie, zmiany w płynach ustrojowych, niedobór witaminy B1. Ma on właściwości kancerogenne. Szczególnie narażeni są na jego wpływ osoby chore na astmę oraz dzieci. Znajduje się on w atmosferze pod różnymi postaciami. Przyczynia się on do tworzenia się kwaśnych deszczy. Jest to poważny problem w Polsce, wiąże się bowiem z poważnymi uszkodzeniami organizmów roślinnych. Dopuszczalne stężenie dwutlenku siarki-SO2 to 100g/m3, podczas gdy już 20g/m3 źle wpływa na lasy iglaste a 50g/m3 jest przyczyną uszkodzenia drzewostanów na poziomie drugiego stopnia.

W zależności od istniejących warunków zawartość SO2 w powietrzu przyjmuje różnorakie wartości. Z reguły w okresie zimowym stężenie to jest większe z powodu braku wiatrów czy mgły. Dwutlenek siarki często jest transportowany przez wiatr na duże odległości, dochodzące do tysiąca kilometrów, poprzez 2 do 4 dni. Reakcje fotochemiczne utleniają nietrwały SO2 do SO3. Wchodząc w reakcje z wodą tworzy kwas siarkowy. Zdarza się, iż zawartość dwutlenku siarki w powietrzu, szczególnie w miastach przemysłowych, przekracza dopuszczalne normy nawet trzykrotnie.

Tlenki azotu są jednymi z głównych związków zanieczyszczających powietrze. Wytwarzane są one podczas procesów stosowanych w przemyśle i wykorzystujących wysoką temperaturę. Do procesów tych zaliczamy:

- energetyczne spalanie paliwa,

- procesy koksownicze - podczas spalania gazów w bateriach koksowniczych,

- procesy zachodzące w silnikach znajdujących się w pojazdach produkujących spaliny.

W wyniku spalania powstaje NO-tlenek azotu a także NO2-dwutlenek azotu. NO to związek nietrwały, który rozkłada się lub tworzy trwały NO2, co zależy od panujących warunków. Do tworzenia się dwutlenku azotu z tlenku azotu potrzebny jest spadek temperatury gazów wylotowych oraz obecność w nich niezwiązanego tlenu.

Źródłem azotu w powietrzu mogą być stosowane w rolnictwie nawozy sztuczne. W wyniku ich rozprzestrzeniania na polach, w powietrzu znajduje się amoniak unoszony z gleby przez wiatr.

Występujące w atmosferze dwutlenek siarki (SO2) oraz dwutlenek azotu (NO­2) ulegają procesom utleniania i tworzą bezwodniki kwasowe. Po zetknięciu z wodą powstają toksyczne kwasy, unoszące się w powietrzu jako aerozole. Znajdują się one w atmosferze w większości w takiej właśnie postaci. Związki te w wysokich stężeniach wywołują skurcz mięśni w tchawicy i oskrzelach, powodując zaburzenia w oddychaniu takie jak spowolnienie, wzrost objętości oddechowej czy zmniejszenie poboru tlenu. Może dojść do uszkodzeń płuc oraz do powstawania oporów przy przepływie powietrza drogami oddechowymi.

Zakwaszenie śluzu doprowadza do schorzeń nabłonka, uszkadza komórki oraz złuszcza je. Na moc podrażniania wpływa wielkość średnicy cząsteczek aerozolu (mniejsze powodują mocniejsze podrażnienie). Zazwyczaj kropelki kwaśnych aerozoli są niewielkie, tak że dostają się do oskrzelików oraz pęcherzyków płucnych. Amoniak, wytwarzany przez organizm może po części zneutralizować kwaśne kropelki, przed dostaniem się ich do oskrzeli. Gdy mamy do czynienia z dużą wilgotnością kropelki aerozoli posiadają większą wielkość i dostają się tylko do górnych dróg oddechowych, podrażniając je lecz prawie w ogóle nie dostają się do płuc.

Smog i jego rodzaje.

Smogiem nazywamy skażone powietrze, w którym występują duże ilości szkodliwych gazów oraz pyłów, pochodzących w przeważającej części z transportu i przemysłu. W skład smogu wchodzą dwutlenek siarki oraz tlenki azotu, które znajdują się w przyziemnej warstwie atmosfery. Smog powstaje w dużych miastach przemysłowych. Do jego utworzenia dochodzi przy sprzyjających mu warunkach pogodowych, czyli kiedy mamy do czynienia z inwersją temperatury. Zjawisko to występuje wówczas gdy zimne i cięższe powietrze znajduje się nisko, tuż nad ziemią, a powyżej atmosfera jest cieplejsza. Zakłóca to pionowe mieszanie się mas powietrza, a tym samym oczyszczanie się powietrza. Występowaniu smogu sprzyja położenie miasta w zagłębieniu czy dolinie. Wtedy to powietrze ma ograniczone możliwości przepływu. Gdy miasto znajduje się przy podstawie gór powietrze może być zahamowywane poprzez bloki skalne i nie dociera do aglomeracji. To usytuowanie utrudnia poziomy ruch i oczyszczanie się powietrza. Połączenie złego położenia wraz z występowaniem zanieczyszczeń ułatwia powstawanie smogu. Smog zawierający siarkę występuje w czasie zimy na obszarach miast wschodniej Europy, gdzie stosuje się węgiel o słabej jakości. Smog letni, tworzy się z tlenków azotu oraz węglowodorów, które emitowane są przez pojazdy spalinowe a wchodząc w reakcje z promieniowaniem słonecznym wytwarzają toksyczny ozon.

Można wyróżnić dwa rodzaje smogu:

- tzw. Londyński, mający charakter kwaśny i występujący w ziemie,

- Kalifornijski, fotochemiczny, występujący najczęściej latem.

Smog kwaśny - ("siarkawy", londyński), ma miejsce w porze zimowej, gdy temperatury są niskie. Ogranicza widoczność na kilkadziesiąt metrów. Występuje, gdy powietrze zanieczyszczone jest dwutlenkiem siarki (SO­2), dwutlenkiem węgla (CO2) oraz pyłami. Jest on przyczyną duszności, podrażnienie skóry i łzawienia. Zaburza funkcjonowanie układy krążenia, a także powoduje korozję.

Smog fotochemiczny - (utleniający, Los Angeles), występuje w okresie letnim lipiec-październik, gdy panują wysokie temperatury powietrza, ogranicza widoczność a powietrze posiada brązową barwę. Do powstania smogu fotochemicznego niezbędne jest mocne promieniowanie słoneczne. Podstawowymi substancjami występującymi w tego rodzaju smogu są: CO, NOx, O3, węglowodory nienasycone oraz aromatyczne, pyły pochodzące z przemysłu.

Dwutlenek azotu rozkłada się na tlenek azotu oraz tlen pod wpływem promieni słonecznych. Atom tlenu wchodzi w reakcję z cząsteczką tlenu i powstaje ozon. Fotochemicznie mogą reagować także węglowodory powstające z benzyny, które dzielą się na rodniki, reagujące z licznymi skażeniami powietrza. Tworzą się wtedy silnie utleniające związki, do których należą aldehydy czy kwasy.

Ozon stratosferyczny pochłania szkodliwe promienie słoneczne mieszczące się w granicach 240-320nm ochraniając organizmy żyjące na naszej planecie. Jednak jego obecność w troposferze jest toksyczna. Działa on niekorzystnie na układ oddechowy, a w szczególności na nabłonek pokrywający drogi oddechowe oraz śródbłonek występujący w płucach. Wysokie ilości ozonu w powietrzu powodują obrzęk płuc, a nawet śmierć. Mniejsze stężenia mogą uszkodzić błonę śluzową oskrzeli, a także śródbłonek płuc. Niekorzystnie wpływają na mechanizmy obronne, podwyższając ryzyko zapalenia płuc pochodzenia bakteryjnego oraz intensyfikują starzenie się komórek. Długotrwałe narażenie na ten gaz przyczynia się do powstawania trwałych zmian w płucach powodując rozedmę, martwicę a także zwłóknienie substancji płucnej.

Fotoutleniacze, w tym także ozon, należą do grupy związków, które trudno jest kontrolować zarówno w Europie jak i Stanach Zjednoczonych. Gałęzie przemysłu wypuszczające prekursory ozonu do atmosfery, czyli transport i petrochemia, rozwijają się. Problem ten nasila się i będzie trwał jeszcze długo. Gdy w powietrzu wzrasta stężenie fotoutleniaczy ludzie odczuwają ból głowy, stan zapalny spojówek oraz ból w piersiach. Często wiąże się pewne schorzenia układu oddechowego ze wzrostem stężenia tych związków w atmosferze. Większe ilości ozonu mogą być również przyczyną zwiększonej liczby kraks samochodowych. Badania potwierdziły, iż zwiększone stężenie fotoutleniaczy negatywnie działa na czynności oddechowe, zwiększając opory w przepływie powietrza. Powoduje także ataki astmy oskrzelowej, podrażnia oczy, powoduje bóle głowy i klatki piersiowej. Sprawność ruchowa jest wtedy mniejsza. Związki te wpływają negatywnie nie tylko na stan zdrowia człowieka lecz także na całe ekosystemy. Ozon ujemnie wpływa na liście roślin i może spowodować zmniejszenie się plonów. Przyczynie się również do korozji rożnych materiałów i konstrukcji. Zamknięte przestrzenie w biurach narażone są na wzrost ilości ozonu w powietrzu, który pochodzi z kserokopiarek. Ilość fotoutleniaczy zmienia się w zależności od pory roku oraz pory dnia, w związku ze zmienną siłą promieniowania słonecznego. Największe stężenie ozonu przypada w okolicach południa, gdy promieniowanie słoneczne jest najsilniejsze. W ciągu roku jego ilość w powietrzu jest największa w czasie lata.

Promocja zdrowia - podnoszenie świadomości społeczności, polegające na zachęcaniu do zdrowego trybu życia a także wpływające na stwarzanie prozdrowotnych warunków w miejscach pracy, odpoczynku i w społeczeństwie.

Profilaktyka - zapobieganie; postępowanie mające na celu przeciwdziałanie niekorzystnym zjawiskom (np. choroby, wypadki); p. zdrowotna obejmuje krzewienie oświaty zdrowotnej, propagowanie zasad higieny, racjonalnego żywienia, czynnego wypoczynku, stosowanie masowych badań profilaktycznych i szczepień ochronnych, zwalczanie szkodliwych czynników środowiskowych. (http://encyklopedia.interia.pl/)

Nieswoiste schorzenia układu oddechowego to choroby, charakteryzujące się długotrwałym kaszlem, któremu towarzyszy odksztuszanie plwociny, duszności i słaba wentylacja płuc. Wiążą się one z zanieczyszczeniem atmosfery i występowaniem w niej kwaśnych aerozoli. Występują okresy, w czasie których objawy nasilają się i trwają one 3 miesiące. Okresy remisji wynoszą minimum dwa lata.

Choroby cywilizacyjne można podzielić na wynikające:

- ze stresu - np. choroba niedokrwienna mięśnia sercowego, podwyższone ciśnienie, otyłość;

- z niedostatku bodźców naturalnych - np. choroba sieroca, hipowitaminoza;

- z zanieczyszczenia środowiska - np. choroby układu oddechowego, przewlekłe zmęczenie;

- z wykonywanym zawodem,

- z urazami - np. w pracy, wypadkach drogowych, wojennymi.

Zespół przewlekłego zmęczenia (neurastenia)- nerwicaobjawiająca się ciągłym uczuciem zmęczenia i wyczerpania, dolegliwościami ze strony różnych narządów wewn. (bóle okolicy sercowej, kołatania serca, osłabienie popędu płciowego, dolegliwości żołądkowo-jelitowe itp.); spowodowana jest zwykle przez długotrwałe napięcie nerwowe, w tym nadmierne obciążenie pracą. (http://encyklopedia.interia.pl/)

Zespół złego budownictwa - wywołują go skażenia pyłami, chemikaliami, alergenami, zły mikroklimat w pomieszczeniach zamkniętych, pole elektromagnetyczne. Objawami są stany zapalne oczu, śluzówki górnych dróg oddechowych, wysuszona skóra, zmęczenie, bóle głowy, kaszel, zmniejszenia koncentracji oraz pamięci.

Zanieczyszczenia powietrza oraz ich wpływ na organizm człowieka.

Tlenek węgla powstaje w wyniku niecałkowitego spalania paliwa w większości procesów związanych z energetyką. Paliwa wykorzystywane w pojazdach zmechanizowanych zawierają CO, a ich spalanie jest przyczyną ok. 80% całkowitej emisji tego gazu. Gazy powstające w silnikach samochodów zawierają ponadto tlenek azotu, cząsteczki stałe, węglowodory oraz ołów wprowadzony do paliw w celu podwyższenia liczby oktanów. Omawiany tlenek węgla to bezbarwny, niepodrażniający dróg oddechowych gaz. Z tego też powodu trudno go zlokalizować w otoczeniu. Procesy spalania wprowadzają do atmosfery znaczne ilości dwutlenku węgla (CO2), nie będący bezpośrednim zagrożeniem jeśli nie zakłóci równowagi w środowisku naturalnym. Dwutlenek węgla zatrzymuje ciepło w atmosferze oraz jest wykorzystywany przez rośliny w procesie fotosyntezy, podczas której następuje tworzenie się materii organicznej. Rośliny przyswajają go z atmosfery lub z wody. Mierząc zawartość CO2 w atmosferze możemy określić stopień skażenia powietrza.

Dwutlenek siarki, który tworzy się w czasie spalania paliw, to gaz mający właściwości drażniące. Ulega on rozpuszczeniu w wydzielinie śluzówki i powstają kwasy, które podrażniają błony śluzowe. Przy długotrwałej ekspozycji na ten kwas powoduje on stany zapalne górnych dróg oddechowych, tchawicy, uszkodzenia smaku oraz powonienia, duszności przy wysiłku, kaszel, zapalenie spojówek, zmęczenie, zmiany w płynach ustrojowych, niedobór witaminy B1. Ma on właściwości kancerogenne. Szczególnie narażeni są na jego wpływ osoby chore na astmę oraz dzieci. Znajduje się on w atmosferze pod różnymi postaciami. Najgroźniejszym związkiem siarki jest, powstający z rozpuszczenia w wodzie bezwodnego kwasu, kwas siarkowy. Przyczynia się on do tworzenia się kwaśnych deszczy. Jest to poważny problem w Polsce, wiąże się bowiem z poważnymi uszkodzeniami organizmów roślinnych. Dopuszczalne stężenie dwutlenku siarki-SO2 to 100g/m3, podczas gdy już 20g/m3 źle wpływa na lasy iglaste a 50g/m3 jest przyczyną uszkodzenia drzewostanów na poziomie drugiego stopnia. W zależności od istniejących warunków zawartość SO2 w powietrzu przyjmuje różnorakie wartości. Z reguły w okresie zimowym stężenie to jest większe z powodu braku wiatrów czy mgły. Dwutlenek siarki często jest transportowany przez wiatr na duże odległości, dochodzące do tysiąca kilometrów, poprzez 2 do 4 dni. Reakcje fotochemiczne utleniają nietrwały SO2 do SO3. Wchodząc w reakcje z wodą tworzy kwas siarkowy. Zdarza się, iż zawartość dwutlenku siarki w powietrzu, szczególnie w miastach przemysłowych, przekracza dopuszczalne normy nawet trzykrotnie.

Ołów emitowany jest do środowiska przez huty przerabiające ten metal oraz pojazdy spalinowe. Dostaje się on do organizmu poprzez układ pokarmowy, oddechowy oraz przez skórę. Poprzez układ oddechowy ołów przenika do krwi. Zostaje również wchłonięty z przestrzeni żołądka i jelit poprzez żyłę wrotną do wątroby, a stamtąd trafia do obiegu krwi. Uszkadza on narządy zmysłów oraz nerwy. Zaburza funkcjonowanie nerwu słuchowego oraz oka. Jest niebezpieczny dla centralnego a także obwodowego układu nerwowego. Obniża inteligencję dzieci, wydłuża czas reakcji na bodźce zarówno wzrokowe jak i słuchowe, zaburza koncentracje, wzbudza agresję. Ołów wpływa także negatywnie na funkcjonowanie układu krwionośnego, powodując rozpad erytrocytów czy podwyższone ciśnienie.

Kadm wpływa na gospodarkę wapniową oraz fosforanową w układzie kostnym, oraz na układ wydalniczy powodując nawet kamicę nerkową oraz nowotwór nerek. Przyczynia się do rozmiękczenia kości, osteoporozy, zniekształceń kości. Ma również negatywny wpływ na prawidłowe działanie układu oddechowego powodując rozedmę płuc, miażdżycę, gruźlicę czy stratę węchu.

Chlorek winylu, który emitują różne materiały, dostaje się do organizmu poprzez skórę i układ oddechowy. Ma on działanie mutagenne, przyczynia się bowiem do powstawania nowotworów poprzez reagowanie z DNA. Wpływa on także negatywnie na układ nerwowy powodując osłabienie, bezsenność oraz ból głowy. Przy długotrwałym zatruciu uszkadza on wątrobę oraz zmiany w układzie kostnym.

Formaldehyd wchodzi w skład licznych tworzyw sztucznych. Wykazuje działanie drażniące oraz alergizujące na śluzówkę oraz naskórek. Powoduje stany zapalne spojówek, dychawicę oskrzelową oraz infekuje górne drogi oddechowe.

Istnieją naturalne mechanizmy obronne, które utrudniają wnikanie zanieczyszczeń do układu oddechowego. Śluz, w którym znajdują się zanieczyszczenia jest usuwany na zewnątrz organizmu.