Układ nerwowy człowieka składa się z ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. W skład pierwszego z tych układów wchodzą: mózg i rdzeń kręgowy, natomiast drugi układ składa się z nerwów mózgowych (12 par) oraz nerwów rdzeniowych (31 par).
Mózg
Mózg, a dokładnie mózgowie składa się z kilku części:
- kresomózgowie,
- międzymózgowie,
- śródmózgowie,
- tyłomózgowie (móżdżek),
- zamózgowie (rdzeń przedłużony).
Budowa mózgu:
- istota szara stanowiąca warstwę zewnętrzną mózgu, której głównym elementem budowy są włókna nerwowe w postaci pęczków,
- istota biała stanowiąca warstwę wewnętrzną zbudowana jest z komórek nerwowych (ilości rzędu kilku miliardów),
- mózg zbudowany jest z dwóch półkul, w których znajdują się oddzielone od siebie bruzdami cztery płaty:
- czołowy,
- ciemieniowy,
- skroniowy,
- potyliczny.
W płacie czołowym zlokalizowany jest ośrodek ruchu, w ciemieniowym - środki czuciowe, w skroniowym - ośrodek słuchu, a w płacie potylicznym - ośrodek wzrokowy. Ośrodki te to nic innego, jak pewne funkcje organizmu, które związane są z danymi okolicami kory mózgowej.
Rola mózgu:
Mózg jest odpowiedzialny za:
- odbieranie bodźców ruchowych,
- regulację ośrodków korowych,
- pamięć, kojarzenie,
- aktywność mięśniową i gruczołową organizmu,
- regulację podstawowej fizjologii człowieka tak jak: snu, łaknienia, temperatury, pracy serca, ciśnienia tętniczego krwi itp.
Móżdżek
Budowa móżdżku:
- podobnie, jak mózg, móżdżek składa się z dwóch półkul,
- kora móżdżku to zewnętrzna istota szara i wewnętrzna istota biała,
- umiejscowiony jest nad rdzeniem przedłużonym.
Rola móżdżku:
- koordynacja pracy mięśni,
- regulacja odruchów równowagi,
- przetwarzanie impulsów docierających do półkul mózgowych.
Rdzeń przedłużony
Budowa rdzenia przedłużonego:
- stanowi go kanał wypełniony płynem mózgowo-rdzeniowym,
- otoczony jest, skupionych w ośrodki nerwowe warstwami istoty białej i istoty szarej.
Rola rdzenia przedłużonego:
- przewodzi impulsy z rdzenia do mózgu i z mózgu do rdzenia,
- znajdują się w nim regulujące czynności ruchowe, ośrodki (np. mięśni klatki piersiowej),
- kontroluje procesy związane z tymi czynnościami jak np. tętno serca.
Rdzeń kręgowy:
Budowa rdzenia kręgowego:
- zbudowany jest podobnie jak mózgu z istoty białej oraz szarej, przy czym w przypadku rdzenia kręgowego istota biała stanowi warstwę zewnętrzną, a szara - wewnętrzną,
- przez istotę szarą przebiega kanał z mózgowo-rdzeniowym płynem,
Rola rdzenia kręgowego:
- stanowi ośrodek bezwarunkowych odruchów,
- przewodzi impulsy wychodzące z mózgu, oraz impulsy które do mózgu docierają.