W II połowie XIX w. nastąpił w Polsce znaczny rozwój przemysłu, szczególnie na obszarze Górnego Śląska. Zapoczątkowało to zmiany w środowisku naturalnym, jego stopniowe przekształcanie oraz degradację. Liczba zagrożeń wzrosła po zakończeniu II wojny światowej, gdy prawodawstwo odbudowa kraju była pilniejsza niż regulacje prawne dotyczące ochrony środowiska.
Oddziaływanie przemysłu na środowisko naturalne najbardziej uwidacznia się w przeobrażeniach powierzchni terenu następujących głównie poprzez działalność górnictwa. W czasie eksploatacji złóż węgla pod powierzchnią Ziemi pozostają puste przestrzenie. Jeśli nie są one odpowiednio zabezpieczane tzw. podsadzkami mogą się zapadać, tworząc na powierzchni różnego typu leje i zapadliska. Są to tzw. szkody górnicze. Na powierzchni powstają też składowiska odpadów górniczych - hałdy skał towarzyszących węglowi kamiennemu oraz toksyczne, wysoko zasolone ścieki. Jednak jeszcze bardziej środowisko przekształcone jest pod wpływem działalności kopalni odkrywkowych. Inne gałęzie przemysłu także powodują pewne przekształcenia w środowisku naturalnym, np. poprzez zawłaszczenie go na tereny potrzebne do budowy wielkich hal fabrycznych.
Przemysł zanieczyszcza też różne elementy ekosystemów ziemskich i powoduje niekorzystne zmiany klimatyczne. Zanieczyszczeniu podlegają zarówno wody powierzchniowe i głębinowe, gleba jak i atmosfera. Zagraża to różnorodności biologicznej, powoduje bezpowrotne ginięcie wielu gatunków roślin i zwierząt. Zmiany klimatu są związane głównie ze zwiększaniem się zanieczyszczenia atmosfery tlenkami węgla i azotu. Główne przyczyny powstawania tzw. efektu cieplarnianego to spalanie wielu milionów ton węgla, ropy naftowej oraz drewna w takich zakładach przemysłowych jak elektrownie czy huty. Według szacunków naukowców temperatura powietrza nad oceanami i lądami wzrosła średnio o 0,45°C od początku ery przemysłowej i masowego wykorzystywania paliw kopalnych. Emisja gazów i pyłów jest nie tylko niezdrowa dla człowieka, ale powoduje też zatrzymywanie promieniowania podczerwonego pochodzącego z powierzchni Ziemi oraz przez powstawanie dziury ozonowej zwiększa ilość promieniowania ultrafioletowego dostarczanego przez Słońce.
Niekorzystne jest także oddziaływanie przemysłu na życie i zdrowie człowieka. Najbardziej zagrożeni powstawaniem chorób związanych z przemysłem są pracownicy dużych zakładów oraz ludzie mieszkający w pobliżu tych zakładów. Często pracownikom zakładów udaje się wywalczyć odszkodowania lub renty od swoich pracodawców, a ich choroby są wpisywane na listę chorób zawodowych.
Przykłady tzw. chorób zawodowych:
- pylica płuc - choroba spotykana najczęściej wśród osób pracujących w kamieniołomach, górników, młynarzy, oraz pracowników zakładów produkujących nawozy mineralne;
- nabyte zniekształcenia kręgosłupa - często spotyka się je wśród tragarzy, stomatologów, dokerów, kierowców;
- rozedma płuc - często występuje u osób pracujących w hutach szkła, a także u wytwarzających bombki choinkowe;
- nowotworowe rozrosty pęcherza moczowego - zdarzają się dość często wśród pracowników przedsiębiorstw produkujących barwniki;
- zanik lub niedoczynność szpiku kostnego - manifestują się one zmniejszeniem odporności lub niedokrwistością i większą podatnością na różnego typu zakażenia, mogą powstawać na skutek kontaktu zawodowego z różnego typu szkodliwymi substancjami chemicznymi, szczególnie organicznymi rozpuszczalnikami, lakierami, farbami, chemicznymi impregnatami do drewna czy niektórymi środkami chwastobójczymi lub owadobójczymi.
Ludzie mieszkający w pobliżu terenów skażonych bardziej wrażliwi są na pewne typy chorób, głównie nowotworowych. Dużo większa jest tez na takim terenie umieralność noworodków.
Dopóki ludzka populacja miała niewielką liczebność, a jej środki techniczne były ograniczone, dopóty groźba skażenia środowiska naturalnego czy wyczerpania się jego bogatych zasobów wydawała się mało realna i bardzo odległa. Wtedy głównym zadaniem uczonych było poznanie przyrody i rządzących nią praw. Dziś naukowcy muszą skupiać swą uwagę na badaniu wpływu człowieka na środowisko. Wiek XX przyniósł bowiem kilkukrotny wzrost gęstości zaludnienia Ziemi oraz olbrzymi skok w rozwoju technologicznym. Negatywny wpływ człowieka na środowisko nasilił się znacznie i przybrał tak duże rozmiary, że zrodziła się obawa o przetrwanie na Ziemi gatunku ludzkiego. Dlatego też obecnie jest taka ważne, by mieć świadomość ekologiczną pozwalającą na ochronę tego, co jeszcze nam pozostało.
