Woda jest istotnym składnikiem wszystkich istot żywych w tym również organizmu człowieka. Zawartość wody w ciele przeciętnej dorosłej osoby oscyluje w granicach 60% (nieco mniej u kobiet ze względu na większą ilość tkanki tłuszczowej). Jej objętość zmienia się wraz z wiekiem. Największą zawartość wody w ciele stwierdzono u embrionów ludzkich (niemal 98%) i u nowonarodzonych dzieci (około 75%). Woda stanowi ok. 80% masy większości komórek ludzkiego organizmu, gdzie jest fundamentalnym budulcem cytoplazmy. Jest również podstawowym składnikiem krwi (ok. 90% osocza), płynu tkankowego oraz limfy.
Aby prawidłowo funkcjonować organizm musi stale sprawować kontrolę nad bilansem płynów. O tym jak ważne jest zachowanie równowagi między ilością wody traconej i dostarczanej do organizmu świadczyć może fakt, że już ubytek 1 czy 2 jej procent jest dla ustroju zauważalny i może negatywnie wpływać na jego działanie. Właśnie dlatego bez jedzenia możemy przetrwać aż kilka tygodni, a bez wody tylko kilka dni.
W utrzymaniu równowagi wodnej w organizmie człowieka biorą udział narządy: wydalnicze, przewodu pokarmowego, oddechowe, skóra i jej gruczoły. Woda jest dostarczana do ustroju w postaci płynów, pokarmów; jest pozyskiwana w niektórych reakcjach chemicznych zachodzących w komórkach, w wyniku zagęszczania kału w skutek jej resorpcji ze światła jelita oraz zagęszczania moczu pierwotnego (resorpcja z kanalików nerkowych do krwi). Straty wody następują podczas pocenia się, parowania z dróg oddechowych, wydalania moczu i kału, zużywania w procesach metabolicznych.
Nasz organizm traci w ciągu doby przeciętnie 2,5 l wody i dlatego powinniśmy mu dostarczyć taką samą jej ilość. Straty zachodzą: w skutek pocenia się (0,5 l), w wyniku parowania z dróg oddechowych (0,4 l), wydalania z kałem (ok. 0,2 l) i moczem (ok. 1,4 l). Aby je zrekompensować zaleca się wypijanie ok. 1,2 l płynów dziennie. Część wody (ok. 1 l) należy dostarczyć w spożywanych pokarmach, pamiętając, że szczególnie dużo zawierają jej owoce i warzywa (świeży melon aż 92%, truskawki 90%, ogórek 96%, a pomidor 94%). Pozostałe 300 ml organizm syntetyzuje w reakcjach chemicznych.
Szacuje się, że dorosły człowiek potrzebuje 1 ml wody na 1kcal spożytej energii. Należy jednak pamiętać aby ilość dostarczanych płynów każdorazowo dostosowywać do aktualnych potrzeb organizmu. Powinno się wypijać ich więcej w upalne dni, podczas choroby i wysiłku fizycznego (w ekstremalnych przypadkach nawet 10 l na dobę). Odwodnieniu organizmu sprzyja stosowanie diet odchudzających, picie dużych ilości alkoholu, kawy i herbaty.
Mino, że woda nie dostarcza organizmowi energii, spełnia szereg ważnych funkcji:
- stanowi środowisko w którym zachodzą reakcje chemiczne
- jest niezbędna do utrzymania odpowiedniej objętości i ciśnienia krwi w naszym ciele,
- będąc głównym składnikiem krwi, warunkuje transportuje niezbędnych substancji pokarmowych oraz tlenu do wszystkich komórek ciała,
- jest istotna w procesach oczyszczania organizmu z ubocznych produktów przemiany materii (są one wydalane wraz z moczem i potem),
- bierze udział w termoregulacji - organizm pozbywa się nadmiaru ciepła na skutek pocenia,
- woda "współpracuje" z enzymami trawiennymi w procesie trawienia i pozwala na lepsze przyswojenie składników odżywczych przez organizm,
- nawilża gałki oczne,
- ułatwia przełykanie kęsów pożywienia,
- uczestniczy w przenoszeniu dźwięku przez ucho środkowe,
- wpływa na przepuszczalność i polaryzację błon komórkowych, a więc na pobudliwość i przewodnictwo,
- utrzymując ciągłe odpowiednie nawilżenie płuc, umożliwia zachodzenie wymiany gazowej (oddychania).
Znając funkcje wody w organizmie, nie można przecenić jej znaczenia dla prawidłowego funkcjonowania ustroju.
