Wirusy to specyficzne twory, znajdujące się na pograniczu materii żywej i nieożywionej. Mają one wielkość od 10 do 400 nm. Składają się z nici kwasu nukleinowego oraz płaszcza białkowego (kapsydu), który może przybierać różnorodne kształty. Wyróżniane są następujące formy wirusów:

  • spiralne;
  • bryłowe;
  • spiralno-bryłowe.

Wirusy mogą być dodatkowo otoczone specjalną otoczką, chroniącą je przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych. Wirusy atakujące bakterie, tzw. bakteriofagi, charakteryzuje odmienna, specyficzna budowa.

Przebieg infekcji wirusowej:

  1. adsorpcja (zetknięcie się wirusa z powierzchnią komórki i połączenie ze zlokalizowanymi tam odpowiednimi receptorami);
  2. wnikanie (przenikanie wirusa do komórki);
  3. eklipsa (uwolnienie kwasu nukleinowego z kapsydu, przejście wirusa w okres utajnienia);
  4. składanie (materiał zreplikowany łączy się, powstają nowe wirusy);
  5. uwolnienie w pełni uformowanych kopii wirusa, gotowych do zakażania kolejnych komórek.

Cykl, który przechodzi wirus może mieć charakter:

    • lityczny, wtedy dochodzi do śmierci komórki opuszczanej przez wirion;
    • lizogenny - komórka uwalnia wirion, lecz nie ulega rozpadowi.

Choroby wirusowe:

  • roślin - smugowatość, mozaikowatość (plamistość), kędzierzawość;
  • zwierząt - nosówka, wścieklizna, pryszczyca;
  • człowieka - grypa, żółta febra, ospa, AIDS, różyczka, odra, Heinego Medina.