1. Jakie znasz ekosystemy wodne? Jaki procent powierzchni Ziemi stanowi największy światowy ocean?
Ekosystemy wodne obejmują ekosystemy morskie i śródlądowe (słodkowodne). Do ekosystemów morskich należą oceany, morza i zatoki morskie. Ekosystemy śródlądowe to zarówno wody stojące, jak i płynące. Wody płynące to rzeki i mniejsze strumienie oraz źródła, wody stojące to jeziora, stawy, bagna.
Największym oceanem na Ziemi jest Pacyfik (Ocean Spokojny). Zajmuje on około 32% powierzchni kuli ziemskiej, a to stanowi prawie połowę powierzchni wszystkich oceanów.
2. Jakie czynniki wpływają na życie w wodzie? Dlaczego różne gatunki glonów żyją na różnych głębokościach?
Na życie w wodzie wpływają takie czynniki jak: stężenie tlenu i dwutlenku węgla, temperatura i przejrzystość wody, stężenie biogenów: fosforu, azotu, wapnia, odczyn wody oraz budowa zbiornika wodnego: głębokość, rodzaj podłoża, kształt brzegów i obecność prądów wodnych.
Różne glony żyją na różnych głębokościach, ponieważ absorbują one różny zakres promieniowania słonecznego, wykorzystywanego do fotosyntezy. Wraz z głębokością zmienia się bowiem zakres promieniowania docierającego przez wodę. Najbliżej powierzchni spotykamy zielenice, głębiej brunatnice, a najgłębiej już tylko krasnorosty. Na dużych głębokościach żyją glony duże, o budowie plechowatej, przytwierdzające się do podłoża. Przy powierzchni żyją glony drobne, swobodnie unoszące się na wodzie.
3. Wyjaśnij pojęcia: plankton (podaj przykłady fitoplanktonu i zooplanktonu), nekton (podaj 2 przykłady), litoral, pelagial, bentos, torfowisko.
Plankton - organizmy o niewielkich rozmiarach, unoszące się na powierzchni wody. Nie są w stanie przeciwstawiać się ruchom wody. Należą to zarówno rośliny (fitoplankton), jak i zwierzęta (zooplankton). Fitoplankton to np. zielenice, okrzemki i sinice. Zooplankton to np. pierwotniaki i widłonogi.
Nekton - organizmy aktywnie pływające w toni wodnej, zwykle o dużych rozmiarach, np. ryby, żółwie, ssaki morskie, głowonogi.
Litoral - strefa przybrzeżna zbiornika wodnego, w pełni naświetlona, o bogatym składzie gatunkowym zarówno roślin, jak i zwierząt.
Pelagial - strefa toni wodnej zbiornika wodnego, występuje tu małe zróżnicowanie biologiczne, dominujące organizmy to plankton.
Bentos - organizmy żyjące na dnie zbiornika wodnego, np. zagrzebane w mule dennym lub na jego powierzchni
Torfowisko - podmokłe, bagienne zbiorowisko roślinne z dominacją mchu torfowca, który jest źródłem powstającego torfu. Wyróżnia się torfowiska niskie, przejściowe i wysokie. Różnią się one między sobą sposobem powstania i stosunkami wodnymi oraz składem roślinności i rodzajem powstającego torfu.
4. Wymień po trzy przykłady roślin jeziornych: a)ziemno-błotnych, b)wynurzonych, c)zakorzenionych o liściach pływających
- skrzyp bagienny, czerwień błotna, żabieniec babka wodna
- pałka szerokolistna, trzcina pospolita, tatarak zwyczajny
- grzybień biały, grążel żółty, jaskier wodny
5. Jaki jest wpływ eutrofizacji na życie w wodzie?
Eutrofizacja powoduje drastyczną zmianę warunków tlenowych w zbiorniku - tlen z powierzchni zostaje zużyty, a rozwijająca się tu masa fitoplanktonu odcina jego dostęp do warstw głębszych. W głębi powstają więc warunki beztlenowe, co jest przyczyną wymierania organizmów. Woda staje się mętna, zmienia barwę i zapach. Na dnie gromadzą się duże ilości martwej materii organicznej, więc zbiornik ulega stopniowemu wypłycaniu i zarasta.
6. Wymień organizmy bentosowe.
Do organizmów bentosu, czyli żyjących na dnie należą np. otwornice, jamochłony, gąbki, wieloszczety, szkarłupnie, niektóre mięczaki i skorupiaki, osiadłe glony, pijawki
7. Jakie jest znaczenie torfowisk?
Torfowiska, jako tereny podmokłe, odgrywają bardzo znaczącą rolę w regulacji stosunków wodnych, ponieważ magazynują ogromne ilości wody. Są też miejscem bytowania wielu rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Powstający torf jest wydobywany i wykorzystywany m.in. w lecznictwie oraz w rolnictwie.
8. Jakie warstwy roślinności wyróżnia się w lesie?
- wysokie drzewa (korony)
- podszyt (niskie drzewa i krzewy)
- runo (rośliny zielne i krzewinki)
- ściółka
9. Wymień owady, które są szkodnikami lasów.
Kornik drukarz, barczatka sosnówka, brudnica mniszka, strzygonia choinówka, cetyniec, gmachówka
10.Wymień gatunki drzew, które rosną w polskich lasach.
Sosna, świerk, jodła, dąb szypułkowi dąb bezszypułkowy, lipa drobnolistna, buk, grab
11. Jakie są typy lasów?
Lasy iglaste - bory (sosnowe, świerkowe, jodłowe, mieszane)
Lasy liściaste (w zależności od dominującego gatunku: grądy, dąbrowy, buczyny, olsy)
Lasy mieszane (iglasto-liściaste)
12. Podaj kilka przykładów krzewinek.
Krzewinkami są np. borówka czarna, borówka brusznica, wrzosiec bagienny, bagno zwyczajne, żurawina błotna, mącznica lekarska
13. Wyjaśnij istotę symbiozy pomiędzy glonami i koralowcami.
Koralowce tworzące rafy koralowe żyją w symbiozie z glonami, które zamieszkują ich wnętrze i prowadzą fotosyntezę, dostarczając koralowcom pokarmu. Inna grupa glonów - krasnorosty - bierze udział w budowaniu rafy koralowej razem z koralami, tworząc wapienne szkielety.
14.Co jest największym zagrożeniem dla organizmów żyjących w wodzie?
Największym zagrożeniem dla życia w wodzie są wszelkiego rodzaju zanieczyszczenia. Zarówno te pochodzące z naszych gospodarstw, jak i zanieczyszczenia przemysłowe oraz wielkoskalowe katastrofy morskie, powodujące zalanie ropą lub skażenie radioaktywne ogromnych obszarów.
15. Jaka jest przyczyna ginięcia lasów?
. Powierzchnia lasów na świecie gwałtownie maleje wskutek masowego wycinania drzew przez człowieka, szczególnie dotyczy to lasów tropikalnych. Lasy w umiarkowanych szerokościach geograficznych cierpią głównie z powodu zanieczyszczeń powietrza siarką, azotem i nadmierną ilością dwutlenku węgla. Szczególnie wrażliwe na zanieczyszczenia są lasy iglaste i to one najszybciej giną w Polsce.
16. Co jest szczególnego w torfowiskach Biebrzańskego Parku Narodowego i dlaczego należy je chronić?
Torfowiska to rzadkie i niezwykle cenne przyrodniczo obszary, a na w Biebrzańskim Parku Narodowym występuje ich bardzo dużo - wszystkie typy charakterystyczne dla naszego kraju. Poza tym Bagna Biebrzańskie są ostoją dla wielu gatunków rzadkich i chronionych ptaków wodno-błotnych.
