Królestwo: Protista

Glony (Algae)

Gromada: Glony złociste (Chrysophyta)

Klasa: Złotowiciowce (Chrysophyceae)

Klasa: Różnowiciowce (Xantophyceae)

Klasa: Okrzemki (Bacillariophyceae)

Złotowiciowce (Chrysophyceae) to organizmy zaliczane do glonów złocistych (Chrysophyta). Należy do nich około 1000 gatunków. Są to organizmy jednokomórkowe lub kolonijne, z czego większość to formy wiciowcowe. Znacznie rzadziej spotykane są formy pełzakowate i rozbudowane kolonie.

Glony złociste zawierają w swoich komórkach chloroplasty, w których występuje znaczna przewaga barwników ksantofilowych - brunatnej fukoksantyny i żółtej luteiny - nad chlorofilem. Stąd też bierze się złocistozielone lub żółtobrunatne zabarwienie organizmów należących do tej gromady. Złotowiciowce mają niewielką ilość chloroplastów (1-2) o zabarwieniu złocistobrunatnym, które zawierają chlorofil, luteinę i fukoksantynę. Materiałem zapasowym jest chryzolaminaryna, podobnie jak u okrzemków, odkładana w postaci dużych ziarnistości.

Komórki ruchliwe (wiciowcowi i pełzakowate) nie wytwarzają ściany komórkowej, co daje im swobodę ruchu. Formy pełzakowate poruszają się za pomocą nibynóżek, zaś komórki wiciowcowe zaopatrzone są w wici. Najczęściej występują one po dwie i różnią się długością. Dłuższa z wici jest orzęsiona, podobnie jak u różnowiciowców. Jednakże istnieją złotowiciowce posiadające tylko jedną wić, dwie wici jednakowej długości lub większą ich liczbę (3-4). U organizmów mających trzy wici, jedna z nich jest krótka i gruba i najprawdopodobniej spełnia ona funkcję, która polega na przymocowaniu organizmu do podłoża (tak zwana haptonema). W komórkach obecne są wakuole tętniące i plamka oczna.

Formy wyżej uorganizowane wytwarzają ścianę komórkową. Jest ona zbudowana z substancji pektynowych z niewielką ilością celulozy. Organizmy te pozbawione są wici, plamek ocznych i wakuoli tętniących.

Wiele gatunków złotowiciowców wytwarza endocysty, które pełnią rolę przetrwalników. Endocysty tworzą się wewnątrz komórek wegetatywnych, a ich ściana komórkowa wysycona jest krzemionką. W efekcie powstaje dwuwarstwowa ściana, która jest cechą charakterystyczną całej gromady glonów złocistych. W pancerzyku endocysty występuje mały otwór, zatkany od strony wewnętrznej koreczkiem, który nie ulega wysyceniu krzemionką. W korzystnych warunkach środowiska endocysta uwalnia jedną lub dwie komórki. Przetrwalniki odznaczają się często charakterystycznym kształtem i urzeźbieniem powierzchni. Zróżnicowanie przetrwalników złotowiciowców pomaga w rozróżnianiu poszczególnych gatunków.

Złotowiciowce rozmnażają się głównie w sposób bezpłciowy przez:

  • podział podłużny komórek lub fragmentację kolonii
  • pływki (zoospory)
  • komórki nieruchliwe (aplanospory)

U nielicznych gatunków spotyka się rozmnażanie płciowe.