Każda komórka bez względu na funkcje jaką spełnia w organizmie posiada błonę komórkową.

Struktura ta zapewnia ochronę przed działaniem niekorzystnych warunków środowiska.

Związkami organicznymi, które budują błonę komórkową są przede wszystkim lipidy oraz białka. Większość tych związków to substancje złożone, posiadające dodatkowe grupy funkcyjne. I tak lipidami występującymi w błonie komórkowej mogą być sterole, fosfolipidy, cerebrozydy, sfingolipidy, glikolipidy.

Białka wchodzące w skład budowy plazmalemmy ( jest to inna nazwa błony), dzielą się na takie, które przechodzą przez całą jej grubość lub zakotwiczone na jej powierzchni.

Pierwsza wymieniona grupa to tzw. białka integralne, mające charakter hydrofobowy lub hydrofilowy. Drugą są natomiast białka powierzchniowe.

Błonę komórkową cechuje asymetria, selektywność, spolaryzowanie, płynność oraz dynamika.

Asymetria błony związana jest z nierównomiernym ułożeniem składników budujących. Na asymetrię maja wpływ głównie lipidy, które w zależności od posiadanej grupy dodatkowej lokalizują się po wewnętrznej lub wewnętrznej stronie dwuwarstwy. Ładunek elektryczny grup sprawia, że warstwa zewnętrzna i wewnętrzna naładowane są różnoimiennie.

Asymetria błony w zależności od warunków środowiska może ulegać zmianom, dlatego mówimy że cechuje ją dynamizm.

Budowa błony bardzo często porównywalna jest do "płynnej mozaiki". Tłuszczowce, którymi są głównie fosfolipidy tworzą na przemian z białkami rodzaj przekładańca.

Związki te tworzą pewnego rodzaju podwójna warstwę. Hydrofilowe głowy tłuszczowców zlokalizowane są na zewnątrz błony a hydrofobowe ogony, układają się do środka obu warstw.

Białka natomiast znajdują się pomiędzy lipidami. Dodatkowo maja one zdolność do aktywnego ruchu w obrębie obu warstw. Białka mogą tworzyć w obrębie błony komórkowej kanały, których główna rolą jest transport różnych substancji.

W komórce zwierzęcej na powierzchni błony może powstawać struktura węglowodanowa w formie glikokaliksa. Tworzą go cukrowce przyłączone do białek powierzchniowych.

Glkokaliks odgrywa istotna rolę w rozpoznawaniu własnych komórek ciała przez komórki układu odpornościowego.

Podział błon cytoplazmatycznych:

Plazmalemma- jest to selektywnie przepuszczalna błona, zbudowana z białek i lipidów. Jej rolą jest głównie ochrona protoplastu ( żywej części komórki ) przed działaniem szkodliwych czynników. Błona ta oddziela żywe elementy komórki od zewnętrznego środowiska.

Siateczka wewnątrzplazmatyczna- inna nazwa tej struktury to retikulum endoplazmatyczne (ER). Zlokalizowana jest wewnątrz komórki w postaci licznych kanałów i pęcherzyków wypełnionych różnymi pod względem chemicznym substancjami. Błona ta zapewnia tzw. kompartmentacje komórki, pozwalając na przebieg przeciwnych reakcji w obrębie tego samego miejsca w komórce.

Wyróżnia się siateczkę śródplazmatyczną szorstką i gładką. Pierwsza z nich związana jest z rybosomami i stanowi niezwykle istotny element przy biosyntezie białka. Siateczka środplazmatyczna gładka bierze udział w procesie powstawania kwasów tłuszczowych.

Tworzenie się "nowej" błony w czasie podziału komórkowego polega na wytworzeniu fragmoplastu, który w miarę postępu podziału komórki tworzy szczelinę wypełniona płynem

Jest to pierwotna przegroda, na powierzchni której zaczynają się odkładać w przypadku komórki roślinnej substancje celulozowe. Rozbudowa tak powstałej błony polega na włączaniu do niej substancji budujących poprzez migrujące z wnętrza komórki pęcherzyki.