W pustyni i w puszczy - geneza utworu i gatunek
„W pustyni i w puszczy” było ostatnią wielką powieścią Henryka Sienkiewicza. Od początku dzieło to pomyślane było jako utwór przeznaczony dla młodzieży. Pierwotnie powieść – jak przystało na czasy pozytywizmu i Młodej Polski – ukazywała się w odcinkach w „Kurierze Warszawskim” od 1910 do 1911. Już w tym samym roku ogłoszono je drukiem. Henryk Sienkiewicz, konstruując fabułę utworu, bazował na swojej własnej wiedzy, którą pozyskał jako korespondent wyjeżdżający do Afryki. Pierwowzorem małej Nel Rawlison miała być w kolei Wanda Ulanowska – córka jednego z najbliższych przyjaciół Sienkiewicza.
„W pustyni i puszczy” jest powieścią przygodową i podróżniczą jednocześnie. Jako pierwsza charakteryzuje się:
- dynamiczną akcją,
- częstą zmianą scen,
- nagłymi zwrotami akcji,
- postaciami pozytywnymi wystawionymi na próbę,
- brakiem stagnacji i długich opisów.
Jako powieść podróżnicza:
- związana jest z toposem podróży,
- koncentruje się na przebiegu wędrówki,
- tematyzuje trudy i przygody bohatera,
- posiada bohatera/bohaterów, którzy znajdują się w nieustannym ruchu,
- wymusza na bohaterach przebywanie poza domem, w miejscach obcych i nieoswojonych.