Dzień Piernika - kiedy obchodzimy to nietypowe święto?

Wśród świątecznych wypieków to one są najpiękniej udekorowane i najbardziej aromatyczne. Wykrojone w kształt choinek, gwiazdek, a nawet mikołajów nie tylko smakują, ale i zdobią świąteczne stoły. Dzień Piernika, bo o nim mowa, przypada 22 grudnia. Nie zawsze ten wypiek jest tak mały, że może ozdobić choinkę. Sprawdź rekordy Guinnessa dotyczące pierników.

Artykuł był pierwotnie publikowany 22.12.2023 r. Aktualizacja: 17.12.2024 r.

Spis treści:

Pierniki – czy to polska tradycja?
Skąd pochodzą pierniki?
Największy piernik w Polsce. Rekord Guinnessa
Największy piernikowy ludzik i inne rekordy

Pierniki – czy to polska tradycja?

Piernik to ciasto wypiekane z mąki pszennej i żytniej, do której dodaje się rozpuszczony, gorący miód, masło i mleko oraz korzenne przyprawy, takie jak cynamon czy kardamon. Z ciasta wycina się rozmaite kształty: od gwiazdek i choinek, po ludziki, renifery i mikołaje. W wielu domach przedświąteczną tradycją jest wspólne ozdabianie pierników – polewami, posypkami i lukrem.

Skąd pochodzą pierniki?

Historia pierników jest bardzo długa i nie do końca jasna. O miodowych ciastkach wspominał w swojej książce starożytny kucharz, Apicjusz. Bardziej zbliżone do dzisiejszych pierników wyroby wypiekano jednak dopiero w średniowieczu. Ich propagatorami byli benedyktyni, którzy zalecali spożywanie korzennych ciastek jako remedium na przeziębienie. Już wtedy znane były antybakteryjne i rozgrzewające właściwości korzennych przypraw.

Smaczne ciasteczka szybko zrobiły się popularne w niemieckich miastach, gdzie pojawiały się przede wszystkim na stołach bogaczy. Jedzenie pierników było symbolem luksusu, ponieważ korzenne przyprawy kosztowały wówczas majątek. Z Niemiec pierniki trafiły do Gdańska, stamtąd rozprzestrzeniły się szybko na cały kraj, a ich stolicą został Toruń.

Pieczenie pierników było uznawane za trudną sztukę, dlatego piernikarze cieszyli się dużym poważaniem. Ciasto na piernik wymagało bardzo pieczołowitych przygotowań, a do tego musiało swoje odleżeć. Według staropolskich przekazów, ciasto zagniatano w dniu chrztu córki, a wypiekano dopiero w dniu jej ślubu.

Przeczytaj również: Boże Narodzenie po polsku. Od II RP do stanu wojennego

Największy piernik w Polsce. Rekord Guinnessa

Ogromna popularność pierników spowodowała, że zaczęto konkurować w kwestiach największego i najdłuższego piernika, a także największego ludzika z piernika i ciastkowego miasteczka. Rywalizacja przyciąga profesjonalnych cukierników, jak i amatorów do tego stopnia, że rekordy wpisywane są do Księgi Rekordów Guinnessa.

Na przykład Rekord Polski dotyczący najdłuższego piernika należy do wypieku z Jawora, który zaprezentowano na Święcie Chleba i Piernika w 2024 roku. Przygotowania do stworzenia wypieku trwały miesiąc. Gigantyczny piernik mierzył aż 74 metry i 90 centymetrów i został zjedzony znacznie szybciej niż powstawał.

Projekt bez nazwy - 2023-12-19T133131.352 — Bicie rekordu na najdłuższy piernik/Piotr Krzyżanowski/Polska Press Grupa

Sprawdź również: QUIZ Święta w PRL. Pamiętasz czasy kolejek i papierowe łańcuchy na choinkę?

Największy piernikowy ludzik i inne rekordy

Piernikarze biją rekordy nie tylko dotyczące „zwykłego” piernika, ale także wypieków w najróżniejszych kształtach. Jednym z ciekawszych konkursów jest ten na największego piernikowego ludzika. Co ciekawe, postać Ciastka, doskonale znana z filmu „Shrek” ma o wiele dłuższą tradycję niż 22 lata (pierwsza część filmu pojawiła się w kinach w 2001 roku). Ludzkie postaci wycinano z piernikowego ciasta już w średniowieczu. Istnieją również przekazy świadczące o tym, że królowa Anglii, Elżbieta I obdarowywała piernikami w takim kształcie swoich gości.

Rekordowo wielkiego piernikowego ludzika upieczono 9 listopada 2009 roku w Oslo, w Norwegii. Ogromny wypiek ważył 651 kg, a został wykonany przez pracowników sklepu IKEA.

Do innych piernikowych rekordów należą:

największa piernikowa wioska na świecie – w 2022 roku amerykański szef kuchni, Jon Lovitch, skonstruował miasteczko, na które złożyło się 751 wolnostojących budynków stworzonych z 230 kg piernika; kompozycję wieńczy 1800 kg lukru i 534 kg cukierków; GingerBread Lane, bo tak nazywa się wioska, Lovitch przygotowuje corocznie już od 25 lat,
najwięcej osób jedzących pierniki w jednym miejscu – Polska; 29 stycznia 2023 roku pobito Rekord Polski w liczbie osób, które jednocześnie będą jadły pierniki – akcja odbyła się w Toruniu i zgromadziła 940 uczestników;
największy las piernikowy w Polsce, który ma powierzchnię 1000 m², został ustawiony w 2021 roku w Inowrocławiu; stworzyli go uczniowie oraz nauczyciele Akademii Szkolnictwa AS, Branżowej Szkoły I Stopnia; las składa się łącznie z 935 choinek z pierników.

Choć historia piernika nie zaczęła się w Polsce, w naszym kraju te korzenne ciasteczka są niezwykle popularne. Wykrawa się je foremkami w najróżniejsze kształty albo wlewa ciasto do dużej blaszki, a następnie piecze. Niezależnie od formy podania, pierniki są jednym z najpyszniejszych świątecznych wypieków. Jeśli jeszcze nie praktykujesz tej przedświątecznej tradycji, może w tym roku warto to zmienić?