Spis treści:
Czym jest mątwa?
Mątwa (Sepioidea) to ciągnące się i elastyczne zwierzę wodne, należące do drapieżnych głowonogów dziesięcioramiennych, które żyje w oceanach na całym świecie. Mątwa wodna jest zwykle mała, z reguły osiąga długość od 15 do 25 cm. Jej ciało jest płaskie i okrągłe, przypominające kształtem ośmiornicę – ze względu na wygląd, mątwa bywa mylona z kalmarem. Jest jednak od niego mniejsza i bardziej płaska.
Mątwa wodna to typowy drapieżnik, który poluje na różne rodzaje małych ryb i skorupiaków. Najczęściej przebywa w płytkich wodach, gdzie łatwiej jest jej upolować ofiarę.
Głównym cechą charakterystyczną mątwy wodnej jest jej specyficzna skóra pokryta licznymi, ciemnymi plamami. Jest ona bardzo elastyczna i pozwala mątwie na zmianę kształtu ciała, co ma znaczenie dla jej funkcjonowania w środowisku wodnym: ułatwia przemieszczanie się w wodzie i ukrywanie przed drapieżnikami. Poruszanie się w oceanach ułatwiają również elastyczne skrzela umieszczone w górnej części ciała – pozwalają utrzymać stabilność i kontrolować ruchy.
Gdzie żyją mątwy? Te drapieżne głowonogi występują przede wszystkim na dnie ciepłych mórz. Można je spotkać między innymi w Oceanie Atlantyckim, Morzu Śródziemnym i Morzu Południowochińskim. Są łowione w celach konsumpcyjnych.
Mątwa jest niezwykle ciekawym stworzeniem, przede wszystkim ze względu na niesamowite zdolności ukrywania się i obrony przed napastnikami. W sytuacji zagrożenia wystrzeliwuje z dużego worka czernidłowego ciemnobrązową substancję, nazywaną sepią. Substancja ta tworzy wokół mątwy ciemną osłonę, która dezorientuje i zniechęca napastnika. Mątwa ma również jedne z niesamowitych w świecie zwierząt zdolności – umiejętność kamuflażu. Potrafi ona zmienić barwę, dzięki czemu dostosowuje się do otoczenia tak, by być niezauważalną.
Przeczytaj również: Mały, ale bardzo agresywny i muskularny ślimak. Atakuje harpunami
Jak kamufluje się mątwa?
Jej rozbudowany układ nerwowy pozwala na inteligentne zachowania, służące do komunikacji oraz ukrycia się przed napastnikiem. Najnowsze badania wskazują, że sposób kamuflażu mątwy jest dużo bardziej złożony, niż do tej pory sądzono. Mątwy tworzą na skórze olśniewające wzory, precyzyjnie kontrolując miliony maleńkich komórek pigmentowych skóry, zwanych chromatoforami. Każdy chromatofor jest otoczony zestawem mięśni, które kurczą się i rozluźniają, kontrolowane przez neurony w mózgu. Kiedy mięśnie kurczą się, komórka barwnikowa rozszerza się, a gdy się rozluźniają, komórka barwnikowa jest ukryta. Chromatofory działają jak piksele komórkowe, generując ogólny wzór na skórze.
Przeczytaj również: Jego żądło wywołuje śmiertelną reakcję alergiczną albo zatrucie toksynami
Czy można jeść mątwy?
Mątwy są znanym i lubianym owocem morza, wykorzystywanym w kuchniach całego świata. Szczególnie często spotyka się ją w potrawach azjatyckich, europejskich i południowoamerykańskich. Można ją grillować, piec, smażyć, a także marynować i dusić. W Japonii jest serwowana w postaci surowej – jako sushi albo sashimi, a w Europie najczęściej smaży się ją i podaje z warzywami albo marynuje i robi z niej carpaccio. Można ją dodawać do makaronów, risotto czy zapiekanek, świetnie nadaje się także do zup i gulaszu.
Ze względu na delikatny smak i teksturę, mątwę uważa się za jeden z najsmaczniejszych owoców morza. Odpowiadając więc na pytanie, czy można jeść mątwy – nie tylko można, ale wręcz warto! Mątwa jest bowiem wartościowa nie tylko ze względu na smak, ale i na składniki odżywcze.
Dlaczego warto ją spożywać?
- Jest świetnym źródłem białka – niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania organizmu. 100 g mątwy zawiera 18-20 g białka.
- Stanowi źródło witaminy B12, która jest konieczna dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.
- Zawiera witaminę B6 oraz niacynę, które mają niebagatelny wpływ na metabolizm.
- Jest bogatym źródłem minerałów: fosforu, selenu i żelaza. Wpływają one na zdrowie kości i zębów, właściwe działanie tarczycy oraz układu krwiotwórczego.
- Jest źródłem bardzo ważnych dla organizmu nienasyconych kwasów tłuszczowych, które pomagają regulować cholesterol, ale i mają wpływ na procesy poznawcze.
Mątwa znana jest jako smaczny i pełen wartości odżywczych owoc morza, który można przyrządzać na rozmaite sposoby. Warto jednak wiedzieć, że jest to stworzenie ciekawe nie tylko ze względu na delikatny smak, ale niezwykłe umiejętności kamuflażu, które tak naprawdę dopiero niedawno zostały dokładnie przebadane. Okazuje się, że ten niepozorny głowonóg ma tak rozbudowany układ nerwowy, że jest w stanie idealnie dostosowywać się do tła – naturalnego, ale i sztucznego.
Źródło: sciencedaily.com, projektpulsar.pl
Oprac. Redakcja
Odpowiedzi do zadań z podręczników z biologii znajdziesz tutaj:
Odpowiedzi do zadań z podręcznika do biologii
Rozwiązania do zadań z podręcznika do biologii
Biologia – wyjaśnienia do zadań z podręcznika
