Spis treści:

Matura z języka polskiego – zmiany w roku szkolnym 2024/2025

W ubiegłym roku licealiści z pierwszego rocznika, który ukończył ośmioklasową szkołę podstawową, po raz pierwszy pisali maturę w nowej formule. W bieżącym roku, prócz uczniów liceów, piszą ją także uczniowie techników. Pierwsze dwa lata obowiązywania nowej matury są latami przejściowymi, w których ze względu na długi okres nauki zdalnej wprowadzone zostały ułatwienia na egzaminie. Wymagania obniżono o ok. 20-25 proc., a matura została przeprowadzona na postawie specjalnych wymagań egzaminacyjnych.  

Rok szkolny 2024/2025 będzie pierwszym, w którym matury odbędą się już na normalnych zasadach, czyli będą sprawdzać wymagania zawarte w podstawie programowej. Najwięcej zmieni się w przypadku egzaminu rozszerzonego z języka polskiego, do którego zostanie wprowadzona część, której wcześniej nie było. 

Przeczytaj również: Szukasz arkuszy maturalnych z poprzednich lat wraz z wyjaśnieniami? Poznaj nowy serwis edukacyjny

Zasady oceniania egzaminu ustnego

Egzamin ustny z języka polskiego będzie odbywał się na podobnych zasadach jak wcześniej. Ma zatem składać się z dwóch pytań, z czego jedno będzie z puli jawnej, a drugie – niejawnej. W ubiegłych latach, ze względu na ułatwienia, liczba pytań jawnych została zmniejszona z 280 do 110. Na maturze w roku 2025 miała ona zostać znów powiększona do pierwotnej liczby, jednak po opublikowaniu przez CKE listy okazało się, że pytań jest 112, a zatem o dwa więcej niż we wcześniejszych latach.

Za egzamin ustny bez określania poziomu, będzie można uzyskać maksymalnie 30 punktów. Przy ocenie będą brane pod uwagę:

  • aspekt merytoryczny wypowiedzi monologowych (16 pkt, czyli ok. 53 proc.),
  • kompozycja wypowiedzi monologowych (4 pkt, czyli ok. 13 proc.),
  • aspekt merytoryczny wypowiedzi podczas rozmowy (6 pkt, czyli ok. 20 proc.),
  • zakres i poprawność środków językowych w wypowiedziach (4 pkt, czyli ok. 13 proc.).

Przeczytaj również: Próbna matura 2023. Zobacz arkusz CKE z języka polskiego

Zasady oceniania zadań w teście

Matura 2025 z języka polskiego na poziomie podstawowym, tak jak w poprzednich latach, będzie składała się z dwuczęściowego testu oraz wypracowania. W stosunku do egzaminów z wcześniejszych dwóch lat zmieni się liczba zadań i punktów, które można uzyskać za poprawne rozwiązanie arkusza. Część I testu będzie zawierać 5-7 zadań, za które będzie można uzyskać 10 pkt (ok. 17 proc.), w części II zadań będzie 6-15, a możliwych do zdobycia punktów – 15 (ok. 25 proc.).  

Za zadania zamknięte będzie można otrzymać 1 lub 2 pkt. W przypadku zadań jednopunktowych – 1 pkt za odpowiedź poprawną, a 0 – za niepoprawną, niepełną albo brak odpowiedzi. W przypadku dwupunktowych – 2 pkt za odpowiedź całkowicie poprawną, 1 – za odpowiedź częściowo poprawną lub niepełną, a 0 – za niepoprawną lub brak odpowiedzi.

Za zadania otwarte krótkiej odpowiedzi będzie można uzyskać maksymalnie 4 pkt. Szczegółowe zasady oceniania będą opracowywane do każdego zadania odrębnie. W tego typu zadaniach z reguły nie będzie oceniana poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna, chyba że zostanie to zaznaczone w poleceniu. Za rozwiązania inne niż opisane w zasadach oceniania egzaminator będzie mógł przyznać maksymalną liczbę punktów, o ile będzie ono merytorycznie poprawne, zgodne z poleceniem i warunkami zadania.

Czytaj również: Pytania jawne matura 2025. Lista pytań i odpowiedzi

Zadaniem, dla którego zasady oceniania są odrębne, jest to, w którym trzeba napisać notatkę syntezującą. W jej przypadku będą punktowane:

  • przedstawienie stanowiska każdego autora,
  • zestawienie stanowisk obu autorów,
  • spójność,  
  • długość notatki (trzeba się zmieścić w przedziale 60-90 wyrazów),
  • poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna.

Matura 2023 z języka polskiego na poziomie rozszerzonym jest jednym z przedmiotów dodatkowych do wyboru. Składa się z testu i wypracowania. Za część testową można uzyskać maksymalnie 15 pkt i składa się ona z 5-10 zadań (30 proc. całości). Zasady oceniania tej części są takie same, jak w przypadku testu z egzaminu na poziomie podstawowym.

Przeczytaj również: Próbna matura 2023. Arkusz CKE z matematyki już dostępny

Zasady oceniania wypracowania

Na maturze 2023 z języka polskiego na poziomie podstawowym w III części arkusza należy napisać wypracowanie argumentacyjne na minimum 300 wyrazów na jeden z dwóch tematów do wyboru. W obu należy odwołać się do lektury obowiązkowej, innego tekstu i kontekstu. Za wypracowanie można zdobyć maksymalnie 35 pkt (ok. 58 proc. całości) i są one przyznawane za:

  • spełnienie formalnych warunków polecenia, tj. brak błędów kardynalnych, odwołanie się do lektury obowiązkowej, wypowiedź dotyczy problemu z polecenia, tekst jest wypowiedzą argumentacyjną (0-1 pkt, czyli ok. 3 proc.),
  • kompetencje literackie i kulturowe, tj. znajomość lektur obowiązkowych, funkcjonalne wykorzystanie innych tekstów kultury, bogata argumentacja, wiedza i umiejętności z zakresu kształcenia literackiego, kulturowego i językowego, brak błędów rzeczowych (0-16 pkt; czyli ok. 46 proc.),
  • kompozycja wypowiedzi, tj. jej struktura, spójność i styl (0-7 pkt, czyli ok. 20 proc.),
  • język wypowiedzi, tj. zakres i poprawność środków językowych, poprawność ortograficzna i interpunkcyjna (0-11 pkt, czyli ok. 31 proc.).

W przypadku matury rozszerzonej z języka polskiego za część z wypracowaniem można otrzymać również 35 pkt (70 proc. całości), jednak tekst musi zawierać minimum 500 słów. Piszący mają do wyboru dwa tematy, w których muszą odwołać się do trzech tekstów literackich (w tym lektury obowiązkowej, której fragment zamieszczono w arkuszu) i jednego kontekstu.

Zasady oceniania wypracowania na maturze rozszerzonej są takie same, jak w przypadku podstawowej, ale równocześnie dostosowane do poziomu trudności egzaminu i nieco innych wymogów formalnych (inne wymagania w poleceniu).

Przeczytaj również: Próbna matura 2023 z języka angielskiego. Zobacz arkusz CKE

Przykładowy arkusz CKE z matury rozszerzonej 

W związku ze zmianami dotyczącymi przeprowadzania matur w roku szkolnym 2024/2025 i latach późniejszych CKE udostępniła arkusz pokazowy matury z języka polskiego na poziomie rozszerzonym, ponieważ w tym egzaminie zmieni się najwięcej. W poprzednich latach matura na tym poziomie składała się tylko z wypracowania, natomiast 2025 rok będzie pierwszym, w którym w arkuszu CKE prócz niego pojawi się również test.  

Informator wraz z przykładowymi arkuszami CKE z matury podstawowej i rozszerzonej z języka polskiego, która będzie obowiązywała od 2025 roku, można znaleźć tutaj.

Źródło: cke.gov.pl, bryk.pl

Oprac.: Joanna Cwynar

 

Zobacz arkusze maturalne z ubiegłego roku szkolnego:

Matura z języka polskiego. Formuła 2023. Poziom podstawowy. 2023

Matura z języka polskiego. Arkusz poprawkowy. Poziom podstawowy. Sierpień 2023

Matura z języka polskiego. Arkusz pokazowy. Formuła 2023. Poziom podstawowy