Spis treści:
- Czym jest perła?
- Jak powstają perły?
- Jak powstają perły hodowlane?
- Perły naturalne – bez ingerencji człowieka?
- Rodzaje pereł
- Ile kosztują perły?
- Czy w Polsce są małże z perłami?
Czym jest perła?
Zastanawiasz się, skąd pochodzą perły? To wytwory małży (głównie perłopławów z rodzajów Pteria i Pinctada), a rzadziej ślimaków. Są zbudowane z tej samej substancji, co skorupki tych mięczaków, a dokładniej, co wewnętrzna strona ich muszli.
Pochodzenie nazwy "perła" nie jest do końca potwierdzone. Przyjmuje się, że być zostało zapożyczone od jednego gatunku małża (łac. perna) lub jest związane z kulistym kształtem (łac. sphaerula).
Głównymi składnikami masy perłowej są węglan wapnia (w postaci aragonitu) i rogowata substancja białkowa (konchiolina), która spaja mikrokryształy skupione koncentrycznie wokół jądra.
Jak to się dzieje, że niepozorny ślimak jest w stanie wytworzyć coś tak pięknego i pożądanego przez ludzi? Zobacz, jak powstają perły.
Jak powstają perły?
Fascynujący proces tworzenia się tych naturalnych ozdób rozpoczyna się, gdy do płaszcza małża (czyli do wnętrza jego skorupki) dostanie się ciało obce. Może to być drobinka muszli, pasożyt lub ziarenko piasku. Małż chroni swoje ciało przed podrażnieniem, dlatego otacza taki obiekt strukturą z aragonitu składającego się głównie z węglanu wapnia.
Tak wyglądają narodziny perły. Potrzeba jeszcze 12 lat, żeby urosła do rozmiarów ziarenka grochu. Płytki mineralne łączą się ze sobą za pomocą środka organicznego – konchioliny. Narastają, powiększając obwód perły.
Po wyłowieniu małża trzeba otworzyć muszlę, aby wyjąć to, co jest najbardziej pożądane. Należy jednak robić to w taki sposób, aby nie uszkodzić mięczaka.
Przeczytaj również: Mały, ale bardzo agresywny i muskularny ślimak. Atakuje harpunami
Jak powstają perły hodowlane?
Zastanawiasz się, skąd się biorą perły w małżach hodowlanych? Wypracowano technologię ich hodowli, która polega na wprowadzeniu przez człowieka implantu do ciała małża. Może to być ziarenko piasku, cząstka skorupy lub innego ciała, które małż uzna za obce.
Metoda jest obecnie perfekcyjnie dopracowana i umożliwia tworzenie pięknych regularnych pereł. Niemal niemożliwe jest kupienie w pełni naturalnych okazów. Dodatkowo ich ceny mogą przyprawić o zawrót głowy niejednego kolekcjonera.
Perły naturalne – bez ingerencji człowieka?
To pytanie, które nurtuje wiele osób. Wiąże się z tym, jak powstają perły.
Co do zasady naturalne okazy to takie, które wytworzyły się bez ingerencji człowieka. Obecnie jest to jednak już niemal niespotykane. Zostały one bowiem zastąpione przez perły hodowane. Wraz z rosnącym popytem branży jubilerskiej i trudnościami z dostarczaniem takich ozdób, zaczęła się rozwijać branża perłowych farm.
Perły hodowane przez producentów są dziś właściwie jedynymi, jakie można kupić. Człowiek dba o odpowiednie warunki życia dla małży – czystą wodę i optymalną temperaturę, ale to nie wszystko. Jest także odpowiedzialny za rozpoczęcie procesu tworzenia się perły. To on umieszcza we wnętrzu małża drobinkę – ziarenko piasku lub skrawek muszli.
Czy zatem można mówić o naturalnym zjawisku? Tak, jeśli ma się na myśli rozróżnienie pereł organicznych od tych wykonanych z tworzyw sztucznych. Nie, jeśli chodzi o udział człowieka w ich produkcji.
Rodzaje pereł
Rodzaje pereł wyróżnia się ze względu na gatunek organizmu, który je tworzy i miejsce, w którym powstają. Wyróżnia się więc: perły słodkowodne i słonowodne (inaczej morskie). Znanymi przykładami drugiego rodzaju okazów są odmiany:
- Tahiti (o ciemnej barwie, nazywane również czarnymi),
- Akoya (najpopularniejsze perły słonowodne),
- South Sea (są najrzadsze).
Natomiast perły słodkowodne to najtańsze odmiany wytwarzane na masową skalę. To właśnie takie można najczęściej kupić w formie biżuterii.
Ile kosztują perły?
Ich ceny są bardzo zróżnicowane. Przykładowo w jednej z pracowni jubilerskich można kupić kolczyki z pojedynczą perłą za około 40 zł i… za 1000 zł. Wiele zależy od jej wielkości, kształtu i pochodzenia. Naszyjniki z pereł to koszt około 5000 zł. Oczywiście to cena szacunkowa, ponieważ dokładna zależy od długości ozdoby, liczby elementów i wielu innych cech.
Zdecydowanie najdroższe są perły naturalne, które powstały bez ingerencji człowieka. Ich ceny dochodzą do milionów dolarów! Są traktowane jako przedmioty kolekcjonerskie i rzadko nosi się je w formie biżuterii.
Czy w Polsce są małże z perłami?
Wiedząc, skąd się biorą perły, można się zastanawiać, czy są one spotykane także Polsce.
W XVI i XVII wieku na Dolnym Śląsku istniał spory ośrodek połowu pereł słodkowodnych. Materiał pozyskiwano z sudeckich populacji małża z gatunku perłoródki rzecznej. Jest on obecnie wymarły na terenie Polski.
Zatem odpowiedź na pytanie, czy w Polsce są małże z perłami, niestety jest przecząca. Dziś już nie hoduje się małż perłowych w Polsce.
Przeczytaj również: Najdłużej żyjące zwierzęta na świecie. Rekordzista ma... 15 tys. lat
Źródło: bryk.pl
Oprac.: Redakcja
Odpowiedzi do zadań z podręczników z biologii znajdziesz tutaj:
Biologia – rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń
Odpowiedzi do zadań z podręcznika z biologii
Ćwiczenia z wyjaśnieniami – podręczniki z biologii
