Spis treści:

Europejskie Drzewo Roku

To konkurs z tradycjami. W 2023 r. Europejskie Drzewo Roku wybrano po raz trzynasty. Inspiracja przyszła z Czech. Nasi sąsiedzi zorganizowali taki plebiscyt już w 2002 roku. W 2011 r. w walce o europejski tytuł brało udział 5 państw, teraz jest ich 16. Każdy kraj wyłania jednego kandydata, którego prezentuje w finale. 

Głosowanie odbywało się przez internet, każdy mógł w nim wziąć udział. Polski dąb prowadził w tegorocznym konkursie, ale od 22 lutego do końca głosowania wyniki były już utajnione, więc nie było wiadomo, jak poradzi sobie nasz kandydat. Wczoraj wieczorem wszystko stało się jasne. Podczas uroczystej gali w Parlamencie Europejskim w Brukseli ogłoszono wyniki. Internauci oddali łącznie 177,4 tys. głosów, zwycięzca otrzymał aż 45,7 tysięcy. Dąb Fabrykant był bezkonkurencyjny. 

Dąb Fabrykant – historia

Polski reprezentant jest nazywany „Królem dębów w morzu kwiatów”, to nie przypadek. Dąb Fabrykant rośnie w parku im. ks. bp. Michała Klepacza w Łodzi. Wiosną wokół niego pojawiają się szafirowe łąki, na których można podziwiać śnieżniki lśniące i cebulice syberyjskie. Nad nimi rozpościera się drzewo, którego korona jest imponująca – jej szerokość przekracza 33 metry. Jednak to niecodzienny kształt konarów robi wrażenie na obserwatorach. Jeden z nich ma ponad 20 metrów i jest specyficznie wygięty. Prawdopodobnie to ręka ogrodników zdecydowała o tej cesze dębu. 

1280px-Cebulice_Park_Klepacza_3
„Król dębów w morzu kwiatów” /fot. autor: Zorro2212, licencja: CC BY-SA 3.0

Nie ma pewności czy dąb wyrósł samoistnie, czy został posadzony przez łódzkich fabrykantów. W XIX w. teren, na którym obecnie znajduje się park Klepacza, należał do rodziny Richterów, która zadbała, aby wokół willi pojawiły się ozdobne ogrody. Później drzewu groziło zniszczenie, bo podobno pod nim zakopano skarb rodziny Richterów. Szczęśliwie pomysłu kopania dołów w ziemi i dewastowanie okolicznej przyrody w imię mrzonek nie zrealizowano. Dąb rósł wraz z miastem, a w 1990 r. stał się pomnikiem przyrody. Ma jeszcze jedną nazwę nadaną na cześć Mieczysława Jagoszewskiego – dziennikarza, eseisty, związanego z „Expressem Ilustrowanym” i „Dziennikiem Łódzkim”, których redakcje sąsiadują z parkiem. Dąb Fabrykant to inaczej Jagosz. 

Łódzki Fabrykant to dąb szypułkowy (Quercus robur L.), który jest tam już od 180 lat. To wizytówka miasta, więc jak zapewnia prof. Krzysztof Jóźwik, rektor Politechniki Łódzkiej, drzewo jest otaczane specjalną opieką. Uczelnia jest z nim związana szczególnie, bo park jest usytuowany na jej terenie. Dąb spodobał się też w innych rejonach Polski, ponieważ pokonał innych kandydatów w walce o tytuł polskiego Drzewa Roku 2022, uzyskując 5559 głosów internautów. 

Przeczytaj również: Achatina – największy ślimak lądowy na świecie. Kupowany jest jako... domowy pupil

Europejskie drzewo roku – finaliści

Finalistów było szesnastu. Wśród nich znalazło się najwięcej dębów. Reprezentowały je wyjątkowe okazy ze Słowacji (Smoczy dąb), z Polski (Fabrykant), Łotwy (Seja), Holandii (Dąb markiza), Hiszpanii (San Roque) i Chorwacji (Dąb z pola Drežnica). Były buki z Estonii (Fioletowy Buk z Reigi) i Francji (Płaczący buk z góry Cassel), a także dwa platany (węgierski Platanowy „most” i platan z Bułgarii). O tytuł konkurowały też drzewa owocowe – dwie grusze (belgijska Brązowa Wiśniowa Gruszka z Klerken i czeska Grusza w Drásovie) oraz kolonia jabłoni z Królewca (Ukraina). W tym roku można było zagłosować na portugalskiego eukaliptusa z Contige, figowca olbrzymiego z Ogrodu Botanicznego w Palermo oraz cisa z opactwa Waverley z Wielkiej Brytanii. 

Polskie drzewo już raz zwyciężyło w plebiscycie. W 2017 r. na podium znalazł się dąb Józef z Wiśniowej. Laureat, który rośnie w województwie podkarpackim ma 650 lat. Nazwa wiąże się z dworem w Wiśniowej, czyli znanym miejscem pracy twórczej oraz z wybitnym artystą. Mowa o Józefie Mehofferze – malarzu, grafiku, rysowniku, którego wielu kojarzy z obrazami „Rynek krakowski”, „Dziwny ogród”, „Plac Pigalle w Paryżu”. Mało kto wie, że uwiecznił też drzewo na szkicu, który widniał na banknocie stuzłotowym, będącym w obiegu w latach 30. XX wieku. 

Oprac. Monika Wąs

 

Rozwiąż nasze quizy:

QUIZ ortograficzny z nazwami roślin. Wiesz, jak się to pisze?

Jak dobrze znasz świat ptaków? QUIZ nie tylko dla ornitologów

Weekendowy QUIZ. Dziwne i rzadkie zwierzęta. Rozpoznasz je?