Urodził się 27. października 1782 roku w Genui. Zmarł 27.maja 1840 roku w Nicei. Był najwybitniejszym wirtuozem skrzypiec swojego czasu. Lekcje gry zaczynał od mandoliny. Dopiero później rozpoczął naukę gry na skrzypcach- u G.Costy, kapelmistrza katedry w Genui. Pierwsze publiczne występy Paganiniego miały miejsce w 1794 roku. Przez pewien czas pobierał lekcje gry skrzypcowej u A. Rollego w Parmie. Pierwszym nauczycielem kompozycji Paganiniego był natomiast G.Ghiretti.
W roku 1801 Paganini przeprowadził się do Lucca. Tam w latach 1805- 1809 pełnił funkcję skrzypka i kapelmistrza na dworze księżnej E. Baciochi, siostry Napoleona Bonapartre. Niektórzy uważali go za ucieleśnienie mocy piekielnych z powodu nieprzeciętnej biegłości jego gry.
W roku 1829 przybył do Warszawy. Spotkał się tu z Karolem Lipińskim. Ich pojedynek skrzypcowy szeroko opisywany był przez lokalną prasę.
Lata 1833- 1834 spędził w Paryżu. Zamówił wówczas u Berlioza "Harolda w Italii". W tym czasie przyjął też swojego jedynego ucznia- Apolinarego Kątskiego.
Wyjątkowy talent Paganiniego przyczynił się do owiania legendą jego postaci.
Jako skrzypek- wirtuoz i kompozytor Paganini komponował utwory o wysokim stopniu trudności technicznej. Wykorzystywał w nich dwudźwięki, akordy, szybkie pochody, figuracje. Wykonywał wyłącznie własne utwory. Wśród nich największe znaczenie mają dwadzieścia cztery Kaprysy op. 1 na skrzypce solo. Powstały one około roku 1805. Sześć spośród nich doczekało się transkrypcji fortepianowych, które sporządzili F.Liszt i R. Schumann. Wśród pozostałych kompozycji na uwagę zasługują:
- sześć koncertów skrzypcowych;
- liczne cykle wariacji, najczęściej ich tematy pochodzą z oper, np. "I palpiti" op.13 na temat z opery Rossiniego: "Tancredi".
Również jego utwory niejednokrotnie stanowiły inspirację dla innych kompozytorów. Szczególnie temat z Kaprysu a-moll nr 24 często stanowił punkt wyjścia dla wariacji. Posłużyli się nim chociażby: Brahms, w swoich Wariacjach op. 35, Pachmaninow w "Rapsodii na temat Paganiniego" przeznaczonej na fortepian i orkiestrę, Lutosławski w "Wariacjach na temat Paganiniego" napisanej na dwa fortepiany.
W hołdzie dla kompozytora i wybitnego instrumentalisty corocznie począwszy od 1954 roku odbywa się w Genui Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Nicolo Paganiniego.
