Krwotok (haemorrhagia) czyli wynaczynienie krwi, oznacza wydostanie się krwi na zewnątrz systemu sercowo-naczyniowego w skutek uszkodzenia naczynia krwionośnego. Krwotoki można podzielić na: sercowe, tętnicze, aortalne, żylne i włośniczkowe. Klinicznie krwotok może być ostry albo może trwać długo (przewlekły). Może to też być krwotok nawrotowy to znaczy z nawracającymi, powtarzającymi się epizodami krwawienia.
1. Krwotok sercowy może powstać w wyniku rany postrzałowej lub kłutej i często jest śmiertelny. Ponadto rozmiękanie ściany serca w następstwie zawału może być przyczyną pęknięcie serca.
2. Krwotok aortalny często jest spowodowany urazem, na przykład w wypadku komunikacyjnym. Osłabienie ściany aorty i jej rozszerzenie (tętniak), albo nadciśnienie też mogą powodować pęknięcie aorty, z następowym masywnym krwotokiem i śmiercią.
3. Krwotok tętniczy jest najczęściej skutkiem ran od noża czy kuli oraz wypadków komunikacyjnych. Krwawić może też dużą tętnica w dnie wrzodu żołądka. Złamana kość też może uszkodzić tętnicę i spowodować krwotok. Wszystkie te mechanizmy skutkują utratą krwi tętniczej, która jest silnie utlenowana, żywoczerwona. Niezatrzymany krwotok tętniczy prowadzi z reguły do śmierci.
4. Krwotok żylny jest z reguły pourazowy. Krew żylna jest odtlenowana, ciemnoczerwona. Brak pulsującego wypływu krwi, który jest tak charakterystyczny dla krwotoków tętniczych.
5. Krwotok włośniczkowy widoczny jest jako punktowe, widoczne na skórze, błonach śluzowych czy innych tkankach siąpienie krwi. Ten typ krwawienia jest najczęściej spowodowany urazem, ale może też być skutkiem wzrostu ciśnienia żylnego, osłabienia ścian kapilar czy też niedoboru witaminy C (szkorbut). Mnogie wybroczynki z naczyń kapilarnych wielkości główki od szpilki to skaza krwotoczna - diathesis haemorrhagica.
Krwotoki można podzielić w zależności od miejsca wynaczynienia na:
-zewnętrzne- krew wypływa poza obręb naszego ciała, co może prowadzić do wykrwawienia i śmierci lub dużej redukcji objętości krwi (hipowolemia)
-wewnętrzne- wewnętrznego krew może wypełniać naturalne jamy ciała albo tworzy krwiak (haematoma - dosłownie guz wypełniony krwią). Krwiak po niewielkim urazie widoczny jest jako siniak na skórze. Taki siniak nie niesie ze sobą większego niebezpieczeństwa.
Kliniczne konsekwencje krwotoku są uzależnione przede wszystkim od ilości utraconej krwi, wielkości krwiaka, czasu trwania i wielu innych czynników. Na przykład, młoda, zdrowa osoba znacznie lepiej zniesie masywny krwotok niż chora przewlekle starsza osoba. Powtarzające się krwotoki mają większe konsekwencje niż pojedynczy krwotok.
Krwotoki przewlekłe, które mogą zdarzyć się z raka jelita grubego czy krwawiącego wrzodu żołądka, mogą prowadzić do anemii. Wiele typów krwawień może spowodować niedokrwistość, nawet obfite krwawienie miesiączkowe. Podczas normalnej miesiączki kobieta traci około 70 ml krwi
Ostry masywny krwotok powinien być traktowany jako zdarzenie bezpośrednio zagrażające życiu. Większość dorosłych może utracić bez szkody 500 ml krwi. Właśnie tyle jest pobierane rutynowo od dawców krwi. Do ciężkiego wstrząsu hipowolemicznego może doprowadzić utrata 1000 do 1500 ml krwi, a zwykle śmiertelna jest utrata więcej niż 1500 ml krwi. Jeżeli żelazo, które jest tracone nie jest uzupełnione w odpowiednich ilościach, rozwija się niedokrwistość z niedoboru żelaza (syderopeniczna). Wynaczyniona krew natomiast może uszkodzić różne tkanki. Na przykład krwawienie domózgowe ("udar") jest zwykle związane z utratą neuronów i destrukcją centrów motorycznych, co skutkuje niedowładem. Duże krwiaki niezależnie od lokalizacji uciskają otaczające tkanki wywołując odczyn zapalny oraz drażnią tkankę powodując ból. Z rozpadu erytrocytów z dużych krwiaków uwalnia się znaczna ilość bilirubiny, co może nawet spowodować żółtaczkę.
Literatura:
"Patomorfologia kliniczna"
