"Przedsiębiorstwo uczące się to organizacja, która umożliwia uczenie się wszystkich jej członków oraz świadomie przekształca zarówno siebie , jak i kontekst, w którym istnieje"
Przytoczona powyżej myśl, dowodzi, iż konieczną własnością organizacji uczącej się jest umiejętność odbierania bodźców pochodzących z sąsiedztwa a także umiejętność odnoszenia się do tych bodźców. "Nauka" jest czymś, czego doświadczamy całe życie. Zmiany zachodzące w otoczeniu, sprawiają, że instytucja powinna ciągle reagować na zmienność poczynań odbiorców, konkurentów, wzrostu społecznego i technicznego a zdobyte obserwacje wykorzystywać aby móc działać na rynku i się rozwijać. Najdłużej pozostają na rynku ci, którzy potrafią szybko się uczyć. Ci, którzy się nie kształcą bądź robią to bez pośpiechu nie mają szans na utrzymanie się na rynku. Organizacja ucząca się dokształca się dzięki współpracy ze środowiskiem i współpracy z elementami działającymi w samej organizacji. Mamy otoczenie dalsze tak zwane ogóle, i bliższe. Okoliczności, uwarunkowania, w których działa instytucja nazywamy otoczeniem dalszym.
Warunkiem aby organizacja mogła stać się uczącą się, jest to aby pracownicy mieli możliwość kształcenia się i żeby organizacja ich w tym wspierała a następnie żeby ta wiedza służyła im do wprowadzania zmian organizacyjnych. To ludzie dokształcają się i korzystają z wiedzy w czasie pracy. Założeniem organizacji uczącej się jest chęć kształcenia się przez ludzi, a instytucja ma im umożliwić zdobywanie wiedzy. Nabyte umiejętności ułatwią przeobrażenie organizacji, tak aby jej działania stały się skuteczniejsze i sprawniejsze.
Dzięki takiemu systemowi zdobywania wiedzy pracownicy uczą się przez uczestnictwo w tworzeniu zmian w instytucji i przez kształcenie się, zdobywanie nowych umiejętności. Kształcenie się w firmie istnieje dla pracowników i dzięki pracownikom. Żeby powstał system zdobywania wiedzy, firma musi zapewnić trzy najważniejsze warunki: chcieć, móc, umieć.
"Chcieć" - ma na celu dostarczenie takich motywatorów, które zmieniłyby firmę w firmę inteligentną. Należy uświadomić pracownikom, że czynności związane ze zdobywaną wiedzą są nieodzowne i że wszyscy działają wspólnie, maja wspólny cel.
"Umieć" - uświadomić ludziom konieczność zdobywania umiejętności oraz gotowość do samorealizacji. To również wspieranie pracowników przez firmę w procesie uczenia się.
"Móc" - firma ma zapewnić pracownikom możliwość zgłaszania swoich pomysłów. Może to zrobić dzięki określonemu sformalizowaniu, przekazaniu pracownikom możliwości podejmowania decyzji w pewnych sprawach oraz dobremu przepływowi danych. Dzięki pracownikom firma się przeobraża, a uczestnictwo pracowników w tym przeobrażaniu sprawia, że oni sami się rozwijają.
Świadomość wśród pracowników o konieczności rozwoju reguluje strategie. Firmy różnią się od siebie i każda z nich ma swoją taktykę i musi mniej lub więcej czasu poświęcić na zdobywanie wiedzy.
Strategia jako strefa "uczenia się" i jej format:
Kierunek "uczenia się"
Zestawienie strategii
Wymiary strategii Strategia perfekcyjna Strategia kreatywna
Wymagania odbiorców Całkowite ujednolicenie oraz ponowne Wiadoma oscylacja oraz niezwykłość
występowanie produktu czy usługi produktu czy usługi
Ustalona strategia konkurencji Lider kosztowy Lider marki
Obiekt do dystrybucji Wysiłek fizyczny, zużywane środki i przedmioty pracy Myślenie, zamysł i
projekt jako wynik
Reagowanie przedsiębiorstwa Usiłowanie zbycia nabywcy towarów, które Usiłowanie pozyskania dla
na poważne sprawy przedsiębiorstwo ma na stanie odbiorcy, tego czego on pragnie
Odnoszenie się przedsiębiorstwa do odbiorcy Odbiorca to natręt Odbiorca to w rzeczywistości chlebodawca
Trudne sprawy w czasie transakcji z odbiorcą Przyjrzenie się swoim Co zrobić, żeby spełnić
możliwościom spełnienia wymagań odbiorcy wymagania odbiorcy
Organizacja ucząca się ma następujące właściwości:
- chęć eksperymentowania i zdobywania umiejętności,
- proponowanie świadomego ryzykowania,
- połączenie działań "dokształcających" z wymaganiami powstałymi w ramach taktyki firmy
- ogół pracowników bierze udział w działaniach organizacyjnych,
- dane przekazane pracownikom mają za zadanie pokazać im najważniejsze sprawy przedsiębiorstwa i zmotywować ich do realizacji swoich pomysłów,
- duży poziom przekazywania umiejętności w środku firmy (między pracownikami, między dyrektorem i pracownikami),
- firma utrzymuje kontakt z pozostałymi firmami aby wymienić się informacjami przez komparastykę, zjednoczone działania,
- podwładni, którzy kontaktują się ze środowiskiem zbierają oraz przekazują dane do firmy,
- firma stwarza możliwości kształcenia się. Stwarza jest dla ogółu podwładnych a nie dla jednostek. W firmie istnieje chęć samorealizacji, uczenia się,
- zasady, działania, misje brane są pod uwagę jako konstrukcje czasowe, prosto zmieniane dla spełnienia oczekiwań podwładnych czy odbiorców,
- z dużej niezależności i dużego zakresu obowiązków wyłania się konieczność wykorzystania zmiennych motywatorów. Pojawia się indywidualizm i zróżnicowanie w premiach finansowych oraz niespodziankach nie finansowych, które zaspokajają oczekiwania,
- zwyczajowe powiązanie kierownik-pracownik zmieniane jest przez samo zarządzanie. Podwładni są pełni inwencji i realizują swoje pomysły. Zarządzanie przez kierownika występuje w mniejszym zakresie, mniejsze jest kontrolowanie,
- niezbędnym czynnikiem do tworzenie firmy inteligentnej jest pomysłowość pracowników i kierowników.
