Co to jest recykling…
Metoda polegająca na powtórnym przetworzeniu odpadów, tak by mogły z nich powstać materiały nie gorsze pod względem właściwości od przetwarzanych. W ten sposób odzyskujemy: papier; kartony; metale w tym aluminium i blachę cynamonową; PET. Recykling, czyli przetwórstwo materiałowe; Po segregacji surowce zostają poddawane przetwórstwie materiałowemu.
Jakie są cele recyklingu
Recykling i w konsekwencji ponowne użytkowanie pewnych rzeczy to jeden z najlepszych sposobów służących ochronie środowiska. Można zaoszczędzić wiele cennych surowców, które tworzą zasoby Ziemi i nieustannie są wydobywane. Przedmioty powszechnie używane mogą być produkowane przykładowo z ropy naftowej. Należą do nich miedzy innymi plastikowe kubki oraz metal, który wykorzystuje się podczas produkcji samochodów. Niestety ropa naftowa jest surowcem nieodnawialnym. Z pewnością jej ilość jest ograniczona.
Inną funkcją wielu nieodnawialnych surowców jest wytwarzanie energii w celach produkcyjnych oraz w usługach. Przykładem może być węgiel oraz ropa naftowa. Niezbędna energia w trakcie wytwarzania wielu produktów najczęściej pochodzi ze spalania paliw, jakim jest węgiel. Należy jednak zauważyć, że podczas procesu spalania węgla powstają gazy przedostające się do atmosfery i bardzo szkodliwe.
Ropa naftowa jest surowcem, z którego produkuje się cenne artykuły, przykładowo nylon. Eksploatacja tego paliwa jest jednak tak duża, że przy takim tempie wydobycia jej jak w dniu dzisiejszym, prawdopodobnie starczy jej na około 60 lat. Wydobycie surowców niezbędnych do wytwarzania metalu jest czynnikiem, który może zdegradować ogromne powierzchnie kuli Ziemskiej.
Ropa naftowa, gaz ziemny i węgiel są pozostałościami organizmów żyjących miliony lat temu. Rośliny oraz zwierzęta zostały zasypane przez ziemię przed wieloma milionami lat. Te surowce nazywa się paliwami kopalnianymi. Ich eksploatacja, w dzisiejszym świecie jest bardzo duża i powoli ich zasoby zaczęły się kończyć.
Recykling w środowisku naturalnym
W środowisku naturalnym wszelkie odpady, które pozostają po roślinach czy zwierzętach ulegają samorzutnemu rozkładowi. Padlina oraz odchody zwierzęce służą jako pokarm dla innych, specjalnie przystosowanych organizmów, które egzystują w glebie. Są nimi, miedzy innymi robaki, które przerabiają odpady na pokarm dla kolejnych organizmów żywych. Dwutlenek węgla, który powstaje podczas procesu oddychania zwierząt oraz ludzi, a także trafia do atmosfery poprzez erupcje wulkanów zostaje wykorzystany przez rośliny. Jest niezbędny podczas procesu fotosyntezy, czyli do produkcji potrzebnych substancji, bez których roślina nie mogłaby się odpowiednio rozwijać. Natomiast rośliny, produkując tlen, umożliwiają życie na Ziemi zwierzętom oraz człowiekowi.
Woda dostająca się na powierzchnię Ziemi podczas deszczu jest pobierana zarówno przez rośliny, jak i zwierzęta. Jeżeli jednak nie zostaje ona spożytkowana przez organizmy żywe powraca do zbiorników wodnych.
Co to są odpady…
Wielkość produkowanych odpadów jest zależna od poziomu konsumpcji każdego obywatela, modelu konsumpcji oraz świadomości ekologicznej obywateli. Niestety, nie wszyscy ludzie na Ziemi maja odpowiedni stosunek do środowiska, w którym żyjemy. Zaśmiecają nasza planetę pozbywając się odpadów w dowolnym miejscu. Jest to przyczyna powstawania tzw. „dzikich wysypisk”. W każdym roku ilość odpadów zaśmiecających tereny leśne rośnie i niestety pozostaje poza kontrola. Innym problemem jest cena za rekultywacje już istniejących starych i bardzo często źle zorganizowanych składowisk. Z czasem zmienia się również skład odpadów. Przybywa tworzyw sztucznych w postaci opakowań. Wynika to z rosnącej konsumpcji, a także ze wzrostu produkcji artykułów w jednorazowych opakowaniach, często niebiodegradacyjnych. Prognozy wskazują na to, iż w najbliższych czasach ilość tego rodzaju odpadów wzrośnie. Stanie się tak, ponieważ nie istnieje skuteczna metoda gromadzenia odpadów, a także skuteczny system ponownego wykorzystania tzw. surowców wtórnych.
Kilka lat temu…
W dzisiejszym świecie powtórnie użytkowanych jest niewiele odpadów. Jednak recykling jest zjawiskiem stosunkowo starym. Od bardzo dawna w przemyśle metalurgicznym czy w budownictwie obserwujemy ponowne wykorzystywanie takich materiałów jak dachówki łupkowe czy metale (ołów i miedź). Innym przejawem są sklepy z używaną odzieżą czy różnymi starociami.
Niektóre państwa przyjęły zasadę niewielkiej opłaty, która służy jako zastaw przed zwrotem butelek. Można następnie czysta butelkę oddać do sklepu. Czasami butelki czy stłuczkę szklaną oddaje się do huty, gdzie po segregacji pod względem koloru zostają rozdrobnione i przerobione.
Metale, do których należy także miedź jest używana podczas produkcji rur. Jest jednym z cennych surowców nadających się do przeróbki. Produkty, które zawierają metal nadają się do zbiórki w celu stopienia ich i produkcji nowych materiałów.
Sytuacja w dniu dzisiejszym
Ostatnie lata doprowadzi do ogromnego rozwoju nauki i techniki. Nieodłącznie wiąże się to z powstaniem i produkcją nowych materiałów. Należą do nich: plastik, detergenty czy chemiczne środki, które mają chronić roślinę. Z jednej strony produkty te spełniają ważną funkcję w dzisiejszych czasach, lecz z drugiej nie należą one do materiałów, które ulegają naturalnemu rozkładowi. Ich produkcja jest związana z ich istnieniem przez bardzo długi okres czasu. Plastikowe butelki są gromadzone na miejskich składowiskach, więc przedostające się do gleby szkodliwe substancje chemiczne negatywnie oddziałują na wodę oraz nasz pokarm.
Kolejnym przykładem może być produkcja samochodów, która wiąże się z eksploatacją bardzo dużej ilości nieodnawialnych materiałów, przykładowo stal.
Jednym z najtrudniejszych zadań recyklingu to segregacja. Jej celem jest oddzielenie materiałów nadających się do przeróbki. Miedzy innymi należą do nich: papier, metale oraz szkło. Powstają nowe zakłady recyklingowi, gdzie odpady różnego pochodzenia zostają rozdzielone. Jednak dużo łatwiej i szybciej przebiegałby proces utylizacji odpadów gdyby sortowanie śmieci odbywało się w domu. Niektóre miejscowości posiadają kilka pojemników, gdzie gromadzie się poszczególne rodzaje odpadów.
Zakład recyklingu
Nowoczesne zakłady są obiektami zamkniętymi. Dzielą się na:
- Boks, gdzie zostają przyjmowane odpady w stanie surowym. Jest to pomieszczenie hermetyczne, znajdują się w nim urządzenia, które oczyszczają powietrze, przede wszystkim z brzydkich zapachów;
- Część zasadnicza, gdzie linie technologiczne zostały całkowicie zautomatyzowane. Pracownik jedynie ma w obowiązku sterować urządzeniami używając systemu komputerowego.
Proces recyklingu można podzielić na kilka faz. Kolejno zachodzi rozdrobnienie odpadów, następnie oddzielenie gruzów, metali żelaznych, szkła, ceramiki czy popiołów. Urządzenie bębnowe zostało umiejscowione w celu oczyszczenia odpadów pochodzących z wcześniejszych frakcji i które nie nadają się do zgazowania. Kolejną czynnością jest zmielenie odpadów oraz transport na przenośniku taśmowym do silosu albo, zbelowania.
- Część magazynowa. W tym miejscu nadmiar odpadów, które uległy już przeróbce zostaje zbelowana oraz poukładana w pryzmy. Dzieje się tak szczególnie w lecie, ponieważ jest ograniczony proces zgazowywania. Odpady, które są zbelowane ostatecznie zostają zgazowywane w czasie zwiększonej ilości pobieranej energii.
Odpady, a energia
Niektóre rodzaje odpadów nadają się do wyprodukowania energii. Przykładem może być przemysł atomowy, chociaż bardzo kontrowersyjnym. Zawierające uran pręty paliwowe stają się źródłem energii dla elektrowni atomowych. Po ich zużyciu nadal zawartość uranu w nich jest dość duża. Zachowany w nich uran może zostać użyty do produkcji kolejnych prętów paliwowych.
Jednak spalanie odpadów, które są gromadzone w każdym domostwie, może stać się źródłem energii służącą do ogrzania pobliskich domów oraz zakładów przemysłowych. Należy jednak pamiętać o wytwarzających się w trakcie spalania trujących gazach, które przedostają się do powietrza. Powinniśmy ograniczyć powstawania takich zanieczyszczeń.
Odpadki kuchenne, a także rolnicze bardzo często gniją. Gromadzone w pojemnikach, gdzie nie ma dostępu powietrze wywołują produkcję dwutlenku węgla oraz metanu. Ten gaz, metan, może służyć do ogrzewania oraz wytwarzania prądu elektrycznego. Istnieje również możliwość stosowania go w samochodach jako paliwo.
Innym materiałem, który można wykorzystać w celach energetycznych są opony samochodowe. Każdego roku zostaje wyrzuconych ogromne ilości zużytych opon. Jednak nadają się one do spalenia w odpowiednich spalarniach. Istnieje również możliwość przerobienia ich na inne produkty, takie jak wycieraczki czy rurki.
Plastik
Z jednej strony jest to tworzywo bardzo użyteczne, z drugiej posiada wiele niekorzystnych cech. Bardzo trudno jest posortować plastik według poszczególnych rodzajów, a następnie przeprowadzić proces recyklingu. Jego rozkład również jest bardzo skomplikowany. W USA polistyrenowe naczynia, które stosuje się w barach szybkiej obsługi zostają zbierane, a następnie przeprowadza się proces recyklingu. Jest to jednak wyjątkowy przypadek. Odpady plastikowe w głównej mierze są palone lub składowane na wysypiskach towarzystwie innych odpadów.
Z odpowiednich rodzajów plastiku, które topią się w dużych temperaturach można wyprodukować nowe rzeczy. Przykładowo z butelek można wyrobić słupki drogowe oraz ogrodzenia. Na terenie Niemiec istnieją plastikowe butelki, których rozkład jest uzależniony od energii słonecznej lub od przysypania ziemią. Produkty tego typu są jednak bardzo drogie i bardzo łatwo jest je uszkodzić.
Do artykułów produkowanych z plastiku zaliczamy np. butelki, zabawki.
Sytuacja na świecie
Recykling pojawia się na całym świecie, natomiast pod różnymi formami. Kraje wysoko rozwinięte i zamożne, do których należą USA i Wielka Brytania wytwarzają ogromne ilości odpadów. W celu ochrony środowiska i zmniejszenia ilości gromadzonych odpadów kraje te propagują recykling.
Czasami niektórych bogatych krajach zostają zorganizowane punkty, gdzie można sprzedać surowce wtórne. Mogą być również pozyskiwane poprzez chodzenie po mieszkaniach czy domach. Czasami można tez spotkać punkty skupu, które są ruchome. Innym sposobem są kontenery położone w odpowiednim miejscu, dogodnym dla ludzi. Zachęca to obywateli do wyrzucania posortowanych odpadów.
Rozpatrując sytuację w państwach uboższych obserwujemy wykorzystywanie produktów przed długi okres, często już Natomiast dużym stopniu zużytych. Wynika to Natomiast faktu, że ludność nie ma możliwości zakupu nowych artykułów. Bardzo często wyrzucone przedmioty trafiają Natomiast ręce ludzi, którzy będą Natomiast nich jeszcze korzystać. Przykładowo: opony czy żarówki. W tej sytuacji w tych państwach powstaje stosunkowo mało odpadów. Czasami zdarza się, że ludzie mieszkają w okolicach wysypisk śmieci i wykorzystują znalezione przedmioty, aby przetrwać.
Jak działać efektywnie…
Działanie w pełni efektywne recyklingu jest uzależnione od wszystkich ludzi. Pewnym sposobem jest przekonanie producentów do wytwarzania mniejszej ilości odpadów. Warunkiem będzie zakup towaru stworzonego z materiałów, które nadają się do recyklingu. Możemy również unikać towarów, gdzie występuje duża ilość warstw. Duże znaczenie ma również zainteresowanie rządu i jego aprobata w sprawie recyklingu. Cały ten proces, rzeczywiście pochłania dużo czasu i wymaga nakładów pieniężnych, natomiast jest konieczny w ochronie środowiska, ponieważ unikniemy wciąż rosnących składowisk odpadów.
Osady ściekowe mogą być wykorzystywane w celu użyźniania gleby, ale muszą spełniać warunek, czyli nie mogą pomieszane z niebezpiecznymi dla środowiska odpadami przemysłowymi.
Świadomość problemu jest bardzo ważna. Przykłady z życia codziennego.
Naczynia z plastiku, które stosuje się w barach z szybką obsługą najczęściej zawierają bardzo niekorzystne dla organizmów żywych gazy, którymi są freony. Niszczą one warstwę ozonową przyczyniając się w ten sposób do efektu cieplarnianego. Naczynia te można zbierać, a następnie rozdrabniać (granulki) i przetapiać na nowe produkty, przykładowo używane w budownictwie.
Niektóre rodzaje odpadów ulegają recyklingowi poprzez działalność specjalnych bakterii. Przykładowo, szkodliwe odpady pochodzące z rafinerii zakopuje się w ziemi, a bakterie przerabiają je w substancje nieszkodliwe. Na terenie wysypisk śmieci w Niemczech można znaleźć miliony trabantów. Powodem jest tworzywo, z którego były robione, czyli masa drzewna, ulęgająca rozkładowi prze bakterie.
Na dużych powierzchniach dzikich nieużytków zostają posadzone drzewa, które przeznaczone są do przeróbki na papier. Od tej chwili w tym miejscu mieszkało wiele tysięcy różnych gatunków roślin i zwierząt. Jednak ich życie zostało zagrożone, ponieważ mogą być niezdolne do przystosowania się do nowych warunków życia. Wynika to z faktu, że na tych terenach zostaje zasadzona najczęściej jedna odmiana drzew.
Do produkcji wyrobów papierniczych istnieje potrzeba wycięcia ogromnej ilości drzew. Przykładowo do wytworzenia 1 kg papieru zużywa się 2 kg masy drzewnej. Wyroby papiernicze, czyli makulatura należy do tych produktów, które bardzo łatwo można przerobić i wykorzystać ponownie.
Przeróbka odbywa się na terenie zakładów recyklingu. Początkowo papier zostaje połączony z wodą, więc powstaje miękka i gęsta papka. Następnie zachodzi oczyszczanie i suszenie, a na końcu walcowanie.
Szkło jest produkowane z piasku i wapienia oraz wody amoniakalnej. Można powiedzieć, że surowce niezbędne do wyprodukowania piasku nie wymagają dużych nakładów pieniężnych i zasoby ich są duży, natomiast wydobycie tych materiałów jest związana z degradacją środowiska.
Podczas recyklingu produktów szklanych zostaje zużyte mniej energii o około 25% w porównaniu z wytwarzaniem nowego szkła.
Podsumowując
Polskie wysypiska śmieci są tworzone przez odpady przemysłowe w ilości 2 mln ton i odpady komunalne w ilości 4 mln ton.
Ilość codziennie składowanych odpadów powiększyła się 3 razy w ciągu ostatnich 20 lat natomiast powierzchnia zajmowana przez produkowane odpady została powiększona dwukrotnie.
Z analiz wynika, że na jednego mieszkańca Polski przypada ponad 250 kg śmieci i odpadów komunalnych w ciągu roku.
Każdego roku przybywa na terenie polskich wysypisk odpadów pochodzenia przemysłowego w ilości około 130 mln ton.
W Polsce jedynie 2% odpadów pochodzenia komunalnego zostaje kompostowane. Jest to niewiele porównując z Dania, Szwajcaria czy Szwecją, gdzie kompostowanych jest od 60 do 80% odpadów.
Naturalna biodegradacja odpadów trwa przynajmniej kilkaset lat.
Gospodarka odpadami jest ograniczona jedynie do składowania odpadów i pozostawia je w formie bomby ekologicznej dla przyszłych pokoleń.
Średniej wysokości dwa drzewa stanowią surowiec dla około 100 kg papieru. Z drugiej strony jedno drzewo zapewnia tlen corocznie dziesięciu osobom.
Każdy człowiek wyrzuca ponad 50 produktów szklanych w ciągu jednego roku. Należy o tym pamiętać, że nadają się one do przerobienia i ponownego użytku.
Na terenie Polski, w ciągu roku zostaje wykorzystanych około 400 mln puszek z aluminium. Można je przetworzyć i ponownie wykorzystać jeszcze wiele razy. Energia otrzymana ze spalania litra paliwa może zostać zastąpiona przez 6 puszek aluminiowych ze złomu.
Jedna tona makulatury daje możliwość zaoszczędzenia około 1200 litrów wody podczas produkowania papieru, a także zachowuje 2,5 m3 powierzchni środowiska.
Tworzywa sztuczne, które trafiają na wysypisko śmieci ulegają rozkładowi dopiero po 500 latach.