Definicja nauki o administrowaniu:
1) jest to nauka o charakterze społecznym, która działa w oparciu o zasady empiryczne; jej przedmiotem bada jest wiedza dotycząca danego ustroju administracyjnego definicja wg. Lioński,
2)zgodnie z definicją Kowalewskiego jest to dyscyplina zajmująca się badaniem prawidłowości zjawisk, jakie występują w całości działania administracji. Tym samym jest to rejestracja i analiza tych zjawisk, oraz określanie zachodzących wewnątrz zależności i związków przyczynowo-skutkowych. Na podstawie uzyskanych informacji można wyprowadzać ogólne zasady i tryby właściwego postępowania.
Stosunek zachodzący pomiędzy nauką o administracji a teorią organizacji oraz prakseologią:
PRAKSEOLOGIA- dotyczy jak najszerszego uogólniania. Zajmuje się wszystkimi działaniami podejmowanymi przez ludzi. Na podstawie jej badań prowadzonych poprzez kryterium sprawności można formułować zasady i postępowania powszechnie obowiązujące.
TEORIA ORGANIZACJI- dotyczy niższego szczebla uogólniania. Zwana jest także nauką o organizacji oraz zarządzaniu. Zajmuje się instytucjami użytku społecznego oraz organizacją pracy wykonywanej przez ludzi. Nie interesuje się działaniami spoza płaszczyzny pracy.
NAUKA O ADMINISTROWANIU- zajmuje się jedynie działaniami administracji i działających w jej imieniu organów.
Stosunek zachodzący pomiędzy nauką o administrowaniu do nauki prawa administracyjnego:
Nauka o administrowaniu - zajmuje się badaniem prawidłowości zjawisk zachodzących w administracji. Na tej podstawie ustala pewne zasady. Nauka prawa administracyjnego znajduje dla tych zasad zastosowanie, poprzez przekształcanie ich w normy prawa powszechnie obowiązującego.
STRUKTURA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ:
Administracja publiczna - instytucja służąca podejmowaniu działań mających na celu zapewnienie interesu społecznego (ogólnego), czyli takiego, które jest cenione przez większość obywateli.
Mikrostruktura administracji - dotyczy takiej organizacji przy tworzeniu stanowisk, aby mogły one zapewnić prawidłową realizację zadań administracji.
Budowa stanowiska pracy następuje poprzez właściwe określenie zadań i obowiązków jakie są nałożone na danego pracownika, określenie kompetencji i środków umożliwiających właściwe realizowanie zadań, a także określenie odpowiedzialności za wykonanie zadań.
Zasady obejmujące stanowiska pracy:
-zasada przystosowalności- zadania powinny być przystosowane do możliwości pracownika,
-zasada należytej szczegółowości- zadania uniemożliwiające pracę (powtarzanie przez różnych pracowników działań itp), zadania umożliwiające pracę ( kontrola obciążenia stanowiska, szczegółowe kryteria sposobu wykonywania zadań),
-zasada mierników- określenia oceny stopnia wykonania zadań,
-zasada proporcjonalnej wagi powierzanych zadań,
-zasada równomierności bodźców nacisków,
-zasada zapewnienia samorealizacji,
-zasada doskonalenia kadr,
Zasady, które określają zadania dla stanowiska pracy w kontekście całości organizacyjnej:
-zasada funkcji organicznej- na danym stanowisku powinny być wykonywane takie działania, które można łatwo i szybko,
-zasada wywodzenia - zadania podrzędne powinny służyć realizacji zadań ważniejszych,
-zasada racjonalnej reszty- wszystkie zadania dodatkowo zlecone nie mogą być sprzeczne z zasadą wywodzenia.
-zasada specjalizacji- dany pracownik nie powinien zajmować się działaniami pochodzących z różnych grup tematycznych, określonych organizacyjnie
-zasada zharmonizowania zadań - zadania nie powinny się pokrywać na różnych stanowiskach i powinny wypływać jedne z drugich,
-zasada automatycznego zastępstwa nieobecnych- nie może nastąpić sytuacja, iż w przypadku nieobecności danego pracownika praca w urzędzie zostanie wstrzymana.
Właściwa organizacja pracy ułatwia:
- specjalizację pracowników
- sposób rekrutacji pracowników,
- prowadzenie szkoleń dla pracowników,
- zapewnienie dyscypliny w pracy,
- pracę kadry kierowniczej,
- ocenę wydajności pracy zespołu,
- ustalenie dot. norm obsady etatów
- ustalenie, za co pracownik odpowiada,
- rozplanowanie pracy,
- motywowanie pracowników,
- rozłożenie pracy,
- wykrywanie luk oraz powielania pracy w zespole,
oraz pozwala na
-uniknięcie asekuracji pracowników,
-uniknięcie dokonywania ocen pracowników,
-usprawnienie przepływu informacji,
- podnoszenie samodzielność pracowników.
Makrostruktury administracji
-celem tworzenia rozbudowanego systemu organów adm. publicznej jest zapewnienie skutecznego sprawnego wykonania zadań-wynikających z ochrony "dobra wspólnego"- dla całej, objętej administracją wspólnoty
-im wspólnota jest większa tym więcej stanowisk pracy potrzeba do jej obsługi. Większa liczba stanowisk wymaga powstawania ośrodków koordynujących zapewniających jednolitość praktyk i rozstrzygnięć.
Zasady określające ustrój administracji publicznej:
-CENTRALIZACJA- oznacza, iż organy niższego szczebla są związane poleceniami organów wyższego szczebla,
-DECENTRALIZACJA- organy niższego stopnia wykonują samodzielnie, nie ma takiego związania poleceniami i dyrektywami jak przy centralizacji,
-KONCENTRACJA- oznacza skupienie kompetencji i odpowiedzialności w organach nadrzędnych, organu niższego stopnia są podporządkowane i działają tylko w zakresie wyznaczonym przez organy wyższego stopnia -DEKONCENTRACJA- organy niższego stopnia wykonują działania na własną odpowiedzialność a kompetencje nie są skupione jedynie na szczeblu najwyższym.
Zdecentralizowany w świetle powyższej definicji jest samorząd terytorialny i samorząd zawodowy. Ma on znaczenie lokalne oraz działa na własną odpowiedzialność i rachunek może wyróżnić samorządy: gminne, powiatowe, wojewódzkie a także zawodowe takie jak lekarski czy adwokacki.
-ZESPOLENIE- określa taką organizację, w której jeden pion ma uprawnienia koordynacyjne w stosunku do innych resortów. W takim układzie aktem regulującym może być statut np. urzędu wojewódzkiego, który będzie określał służby zespolone. Zespolenie powoduje iż organ głównego pionu powołuje kierowników służb zespolonych, natomiast te służby działają w imieniu organu pionu głównego.
-SPECJALIZACJA- oznacza, iż organy działają samodzielnie w zakresie swojej specjalności.
-MONIZM- oznacza jednolitą władzę - oznacza typ organizacyjny o charakterze jednopodmiotowym.
-DUALIZM- jest typem organizacyjnym o charakterze wielopodmiotowym. Oznacza ze na terenie danego państwa występuje kilka rodzajów organów administracyjnych, które ponoszą za swe działania.