Jan Kochanowski W "Pieśni IX" z "Ksiąg wtórych" wyraził swoją stoicką postawę wobec życia. Stoicyzm jest to kierunek filozoficzny, który głosił zachowanie spokoju w obliczu różnych sytuacji i bez względu na przeciwności losu. To właśnie z tej filozofii przejęliśmy do języka potocznego zwrot "stoicki spokój".
Poeta w pieśni zaczynającej się od słów " Nie porzucaj nadzieje…" jest przedstawicielem takiej właśnie postawy. Porównując ludzki los do zmian zachodzących w przyrodzie , uczy nas, że nie należy tracić optymizmu i nadziei bez względu na okoliczności. Nawet wtedy, gdy przeżywamy trudne chwile, musimy wierzyć, że los się odmieni, bo przecież: "Nic wiecznego na świecie, radość się z troską plecie". Fortuna jest zmienna, dlatego należy zachować spokój i pogodę ducha wobec różnych sytuacji, po prostu: "Na szczęście wszelakie, serce ma być jednakie". Człowiek osiągnie szczęście jeśli okaże się wyższym nad zmienności losu, gdy będzie z dystansem przyjmował uśmiechy fortuny i nieszczęścia.
Nam często trudno zachować taką postawę i zbyt szybko w trudnych chwilach poddajemy się i tracimy nadzieję. Wielu bohaterów literackich mogłoby posłużyć nam jako wzór postępowania w takich sytuacjach. W utworze A.de Saint- Exupery'ego pt. "Mały Książę" poznajemy niezwykłą postać- małego chłopca, który był niezwykle konsekwentny i wytrwały. Główny bohater wyruszył w podróż, w czasie której chciał znaleźć szczęście i prawdziwego przyjaciela. Wyprawa ta wiele go nauczyła o życiu i o świecie. Mały Książę nie poddał się chociaż ludzie, których spotykał na swojej drodze nie zasługiwali na jego przyjaźń. Był cierpliwy i w końcu odkrył, co i kto tak naprawdę liczy się w jego życiu.
Nadziei nie tracili również uczniowie z klerkowskiego gimnazjum- bohaterowie książki Stefana Żeromskiego pt. "Syzyfowe prace". Ich postawa - młodzieńcza, pełna zapału walka z zaborcą- zasługuje na podziw i uznanie. Wielu ludzi przecież poddało się rusyfikacji nie wierząc w to, że Polska może jeszcze odzyskać wolność. Oni natomiast nigdy nie przestali czuć się Polakami.
Podobnie jak bohater opowiadania Henryka Sienkiewicz pt. "Latarnik". Skawiński przebywał na emigracji 40 lat, nigdy nie stracił nadziei, że powróci do Polski. Gdy któregoś dnia do Aspinwall, gdzie pracował jako latarnik przyszła przesyłka z utworem Adama Mickiewicza "Pan Tadeusz", odżyła w nim myśl o Polsce. Pomimo wcześniejszych chwil nostalgii i rezygnacji.
To tylko kilka spośród wielu utworów literackich, w których bohaterowie postępowali zgodnie z maksymą "Nie porzucaj nadzieje, jakoć się kolwiek dzieje". W codziennym życiu często jest to bardzo trudne. Nie łatwo zachować stoicki spokój i nadzieję, kiedy doświadcza nas los. Warto wtedy uświadomić sobie, że "Fortuna kołem się toczy" i z wiarą i ufnością patrzeć w przyszłość.
