Na przestrzeni wieków autorzy sięgali po różne gatunki literackie, dzięki którym w dokładniejszy sposób byli w stanie wyrazić swoje idee. Tak w pozytywizmie popularna była powieść dojrzałego realizmu, a w romantyzmie dzieła synkretyczne takie jak dramat romantyczny czy ballada. Gatunek literacki znacząco wpływał na kreację świata przedstawionego w dziele. 

Jednym z gatunków literacki, który ma istotny wpływ na to jak wyglądać będzie świat przedstawiony jest powieść dojrzałego realizmu, co możemy zauważyć na przykładzie “Lalki” Bolesława Prusa. Dzieło to jest mimetyczne, a więc w bardzo dokładny sposób oddaje rzeczywistość, a wszystkie wydarzenia mają wysoki stopień prawdopodobieństwa. Pisarz, który sam mieszkał w Warszawie, był w stanie doskonale oddać realia panujące w tym mieście w latach 70 XIX wieku. Świadczą o tym liczne realistyczne opisy, będące typową cechą dla tego gatunku. Dokładnie  przedstawione zostają miejsca, w których rozgrywa się akcja, takie jak na przykład sklep galanteryjny, zaprojektowany zgodnie z europejskimi rozwiązaniami architektonicznymi czy ciemny, smutny pokój Rzeczki z jednym tylko oknem. Oczami Wokulskiego możemy obserwować również miejsca i ulice Warszawy. Przedstawione zostaje, między innymi krakowskie przedmieście wraz z pomnikiem Kopernika,  na którym znajdował się dom Łęckich, łazienki warszawskie, gdzie główny bohater przechadzał się oczekując, że przypadkowo wpadnie na Izabelę czy pola mokotowskie, gdzie odbywały się wyścigi konne. 

Realistyczny obraz wielu warszawskich lokacji skontrastowany zostaje z naturalistycznym opisem Powiśla. Zaprezentowane jest ono jako dzielnica nędzy i biedy, wszędzi widaćrozpadające się domy i góry śmieci. Sami mieszkańcy powiśla zostają zdehumanizowani, co uwydatnia problemy tego miejsca. 

Lalka zawiera wiele opisów realistycznych i naturalistycznych warszawskich lokacji i miejsc, w których rozgrywa się akcja, co jest typowe dla gatunku jakim jest powieść dojrzałego realizmu. Autor jest w stanie dzięki nim przedstawić dokładnie opisywany świat i realia.  

Innym gatunkiem, który wyraźnie wpływa na to jak przedstawiony jest świta jest dramat romantyczny. Jest on gatunkiem synkretycznym, a więc łączy w sobie cechy wszystkich trzech rodzajów literacki. Przykładem dramatu romantycznego są “Dziady, część III” Adama Mickiewicza. Choć mają one budowę typową dla dramatu, czyli podzielone są na akty i sceny, zawierają również cechy typowe dla innych rodzajów literackich. “Dziady, część III napisane są wierszem oraz mają liczne środki stylistyczne. Zawierają również fragmenty pieśni jak chociażby, pieśń zemsty wypowiadana przez Konrada, co jest typowe dla liryki. 

W dramacie odnaleźć możemy również liczne opowiadania. W scenie w salonie warszawskim opowiedziana zostanie historia Cichowskiego. Pokazuje ona ogromne cierpienie polskich patriotów, sam główny bohater mimo odzyskania fizycznej wolności, psychicznie nigdy nie bedzie w stanie wróci do zdrowia. Historia to stanowi zarzut, wobec rosjan okupujących Polskę, oraz przytakującej im arystokracji. Opowiadania, z racji tego, że zawierają narracje, zaliczane są do epiki.

 Równie popularnym gatunkiem synkretycznym w dobie romantyzmu była ballada. Główną jej cechą było nierozerwalne połączenie z ludowością i realizowanie pieśni gminnej, czyli oddanie przekonań i duchowości prostych ludzi. Przykładem może być “Romantyczność” ze zbioru “Ballady i romanse” wydanego w 1822 roku Adama Mickiewicza. Stronniczy narrator przedstawia nam historię Karusi, prostej ludowej dziewczyny, do której w nocy przychodzi duch jej zmarłego ukochanego. Choć gmin opowiada się za wiarą i uczuciami wierząc kobiecie i uznając ich uczucie za tak silne, iż nawet śmierć nie jest wstanie go przerwać, krytykuje je mędrzec patrzący na świat przez szkiełko i oko. Starzec twierdzi, że dziewczyna zmyśla, a całą tę sytuację da się wyjaśnić w racjonalny sposób. Sam narrator staje staje po stronie Karusi uważając romantyczną miłość za silniejszą od rozumu. Romantycy za pomocą ballad, tak silnie związanych z ludowością, byli w stanie przedstawić mentalność gminu i autentyczny duch narodu. Epicki narrator zgadza się z ludem, tym samym wyrażając opinie autora.   

Na przykładzie Lalki bolesława prusa oraz dziadów i romantyczności adama mickiewicza możemy doskonale zauważyć jak bardzo gatunek wpływa na kreację świata przedstawionego w dziele literackim. Powieść dojrzałego realizmu niezwykle popularna w pozytywizmie dzięki realistycznym i naturalistycznym opisach mogła oddać panoramę społeczeństwa z tamtego okresu i zarysować trapiące je problemy, co było jednym z założeń epoki. W okresie romantyzmu autorzy często sięgali po gatunki synkretyczne, które w żaden sposób nie ograniczały ich twórczości i idealnie mogły oddać ich indywidualizm. Ballada ponadto bezpośrednio dotykała przekonań gimnu i motywów ludowych, które były popularne w tamtej epoce.