"Oda do młodości" otwiera w pewien sposób nowe spojrzenie świat i ludzi, którzy w tym świecie żyją. Myśli tego płomiennego utworu tkwią jeszcze w kulturze Oświecenia. To właśnie z niej poeta przejął wiarę w postęp ludzkości, dążenie do powszechnego szczęścia i przekonanie, że ze słabością należy walczyć już od samego początku. W utworze charakterystyczny jest płomienny, młodzieńczy entuzjazm, który wyzwala energię czynu i woli działania. Nowy, powstający świat ma otworzyć wiele możliwości i stworzyć pole działania dla młodych ludzi, którzy sami ustanowią zasady nim rządzące. Oda ma wyrażać uczucia żywego protestu przeciwko złu egoizmowi i małoduszności. Młodość przepojona duchem prawdziwego entuzjazmu i wiary ma doprowadzić do zupełnie innego porządku świata opartego na nowych zasadach. Podkreślony zostaje również indywidualizm młodych ludzi, którzy chcą się wybić ponad przeciętność i wznieść się nad startym światem.
Gdybyśmy chcieli przełożyć idee ody na język dzisiejszy moglibyśmy łatwo zauważyć, że dzisiejsza młodzież ma podobne cele i marzenia, oczywiście usytuowane w realiach współczesnych. Być może zanika trochę solidarność młodych ludzi, którzy coraz częściej nie liczą się z innymi. Stwierdzenie to nie odnosi się do wszystkich, aczkolwiek jest rzeczywiście zauważalne.
Młodzi wyznaczają sobie często cele, do których bez ustanku dążą i choć czasami są one nie do zrealizowania nie rezygnują z nich. Marzenia są zawsze na pierwszym miejscu. Charakterystyczny dla młodzieży bunt przeciw istniejącym zasadom i szukanie nowych rozwiązań, o których także pisał Mickiewicz to zachowania, które się nie zmieniają. Liczy się to, co jest teraz i to, co może być w przyszłości. Przeszłość przestaje mieć jakiekolwiek znaczenie.
Wiara - tal bardzo charakterystyczna w epoce romantyzmu - wydaje się być nadal tak silna. Właściwie to ona jest podstawą wszystkich naszych planów i dążeń. W "Odzie do młodości" autor zachęca do walki z wszelkimi słabościami. Zbiorowe działanie ma być podstawą sukcesu, gwarancją powodzenia w przebudowie świata natomiast - braterskie powiązanie serc ludzkich.
Utwór jest wzorem poezji walczącej, która porywa do czynu i prowadzi do zwycięstwa. Zamknięcie starego świata i wizja powstania nowego - lepszego, wprowadza radosną nutę i określa specyficzny nastrój rewolucyjnego optymizmu.
