Działalność Ks. Stanisława Konarskiego:
1.Szkolnictwo:
-w 1742r. doprowadził powstania "Collegium Nobillum"
-wprowadził do systemu nauczania metodę rozumową a także gimnastykę
-założył teatr szkolny, do którego sam pisał sztuki
-wprowadził nauczanie języków nowożytnych, ograniczając łacinę
2.Reformy polityczne:
- domagał się likwidacji liberum veto, co wyraził w dziele, pt.: "O skutecznym rad sposobie"
3.Język ojczysty:
- doprowadził do likwidacji kwiecistego stylu a swoje poglądy na ten temat zawarł w dwóch dziełach, pt.: "O poprawie wad wymowy", "Sapere Auso"
Zarys wydarzeń:
1740 - 32 rozpoczyna działalność Collegium Nobilium
1747 - powstaje biblioteka Załłuskich
1770 - 77 - wychodzą "Zabawy przyjemne i pożyteczne"
1773 - KEN przeprowadza reformy na Akademii Krakowskiej i Akademii Wileńskiej
1765 - redaktorem "Monitora" zostaje Bohomolec
1766-94 - król otwiera Szkołę Rycerską
1768 - 72 - szlachta zawiązuje Konfederację Barską
1772 - I rozbiór Polski
1788 - Sejm Wielki pracuje nad reformami zostaje wprowadzona Konstytucja 3 Maja 1791
1789 -wybucha Rewolucja Francuska
1793 - II rozbiór Polski
1794 - wybucha Powstanie Kościuszkowskie w obronie niepodległości
1795 - III rozbiór Polski
Ignacy Krasicki:
Bajka - gatunek literacki wywodzący się z twórczości Ezopa, mający charakter dydaktyczno-moralizatorski. Zawiera ogólną naukę moralną, która znajduje się zwykle na końcu utworu, choć może być ujawniona już na wstępie. Jej bohaterami są prawie zawsze upersonifikowane zwierzęta, czasami rośliny lub przedmioty. Wykorzystuje alegorie, tak jak w bajkach, pt.: "Wół ministrem", "Malarze", "Lew pokorny, i zwierzęta". Bajki mają dwie postacie, dwie formy: narracyjną i moralistyczną.
Satyra - gatunek o charakterze społecznym, wywodzący się z antyku. W oświeceniu najczęstsze ich tematy to obyczajowe i polityczne, np.: "Do króla", "Pijaństwo", " Żona modna".
Powieść - Prozaiczny utwór wielowątkowy, który składa się z narratora i świata przedstawionego, który tworzą bohaterowie oraz zdarzenia (fabuła).
Racjonalizm - podstawa poznania prawdy to rozum,
Empiryzm - poznanie możliwe poprzez doświadczenie
Sensualizm - poznanie tylko dzięki zmysłom
Wielcy ludzi i dzieła:
1.Diderot - filozof, " Kubuś Fatalista i jego pan",
2. Encyklopedia F. Woltera - deizm, racjonalizm, empiryzm, "Kandyd"
3. Russo - sentymentalizm, "Nowa Heloiza"
4. Kant- prawo powszechne, imperatyw kategoryczny, "Krytyka czystego rozumu", człowiek głównym celem i podmiotem
5. "Powiastka filozoficzna" - polemizuje z dogmatami, ma cechy przypowieści, przesłanie uniwersalnie, tematyka baśniowa, pytania, błaha treść.
