Postać matki jest niezwykle ważna w życiu każdego człowieka. To właśnie dzięki niej przychodzimy na świat. To marka jest pierwszą osobą, którą widzimy po urodzeniu. To ona się nami zajmuje, pielęgnuje nas i uczy tego co ważne. Dla matki przyjście na świat dziecka, także jest momentem niezwykłym. Na długo przed jego narodzeniem przygotowuje się do urodzin. Szykuje wszystko, co będzie potrzebne do pielęgnacji dziecka. Jednocześnie także stopniowo narasta w niej miłość do mającego przyjść na świat dziecka. W Polsce postać matki jest często postrzegana w wyjątkowy sposób. Miała na to wpływ nasza historia. Matka jest utożsamiana z często z ojczyzną. Jest jej symbolem. Dla Polaków, którzy przez ponad sto lat pozbawieni byli ojczyzny motyw matki jest szczególnie ważny. Przez lata zaborów naród polski był niejako osierocony. W dodatku polskie matki także znalazły się w szczególnej sytuacji. Wiedziały, że prócz miłości do siebie przekazać muszą dzieciom także miłość do ojczyzny. W czasach pokoju polega ona na pracy na rzecz kraju, dbanie o jego dobro. W trudnych latach zaborów miłość do ojczyzny wiązała się często z koniecznością poświęcenia życia. Z potrzebą śmierci za ojczyznę.
Motyw "matki Polki", miłości do ojczyzny podjął Adam Mickiewicz w swym wierszu pod tytułem "Do matki Polki." Wiersz opisuje jak wychowane ma zostać pokolenie młodych Polaków. Otóż matki muszą wpoić im miłość do ojczyzny. Powinny uczynić swe dzieci gotowymi do stawienia czoła wrogowi. Młodzi Polacy powinni być wychowywani do tego, aby walczyć o wyzwolenie ojczyzny. Mają wiedzieć, że muszą za nią ginąć bo tylko to sprawi, że będzie ona wolna. W dodatku częstokroć ich ofiara będzie ofiarą niedocenioną przez potomnych. Mogą polec nie otoczeni chwałą, pochowani w zapomnieniu. Mickiewicz ukazuje trud dzieciństwa, a właściwie jego brak. Bo trudno mówić o tym, iż ktoś, kto żyje w świadomości przyszłej śmierci i niebezpieczeństwa ma prawdziwe dzieciństwo.
Ten sam motyw podejmuje inny polski wieszcz romantyczny Juliusz Słowacki. W swym wierszu "Do matki" pisze o tym, jak radzi sobie młody człowiek wychowany w taki właśnie sposób. Czyli przygotowany do służby ojczyźnie.
Motyw "matki polki" przywołuje także Tadeusz Borowski. Jego utwór pod tytułem "Kolęda zła" podejmuje także wątek przygotowania młodego człowieka do walki o niepodległość. Aby dziecko mogło bez trudu stanąć do boju, matka powinna wychowywać go surowo. Młodzieniec wychowany bez czułości wyrośnie na twardego, dzielnego mężczyznę. Kogoś, kto bez trudu pożegna się z matką i domem i będzie walczył.
Bohaterem, który wyszedł na wojnę aby walczyć za ojczyznę był chłopiec opisany w wierszu Krzysztofa Kamila Baczyńskiego pod tytułem "Elegia o chłopcu polskim." Wojna brutalnie pozbawiła go matki, pozbawiła domu i dzieciństwa. Teraz musi nauczyć się nowej okrutnej rzeczywistości, a końcem edukacji będzie śmierć.
Śmierć syna, który oddaje swe życie za ojczyznę, to także okrutna tragedia dla matki. Ukazuje ją Czesław Miłosz w swym utworze pod tytułem "Ballada". Bohaterem utworu jest matka, która swego syna straciła na wojnie. Jej ból i smutek jest nie do opisania. Ucieleśnia ona cierpienie wszystkich matek, które straciły na wojnie swych synów. Matek "pokolenia Kolumbów", które wciąż płaczą po stracie dzieci, o których dawno zapomniano.
Motyw "matki Polki" to bardzo ważny motyw polskiej literatury. Związany bardzo ściśle, jak pokazują przytoczone przykłady, z trudną historią naszego kraju.
