Miłość to bardzo częsty temat literackich rozważań. Jest uczuciem pięknym, dobrym, wzniosłym ale także często niezwykle tragicznym. Szczególnie tragiczny charakter mają miłosne historie, opisane w literaturze mówiące o uczuciu łączącym młodych ludzi.
Przykładem takiej opowieści jest historia Romea i Julii. Młodzi zakochują się w sobie na przekór waśniom i nienawiści jaka dzieli ich rodziny. Uczucie to jednak nie przynosi pogodzenia zwaśnionych rodów. Wręcz przeciwnie miłość doprowadza do tragedii. Podobny charakter ma także opowieść o Tristianie i Izoldzie, którzy zakochują się w sobie za sprawą magicznego napoju. Potem próbują trwać przy sobie kochając się nie bacząc na zakazy. Ta miłość także jest tragiczna. Są jednak w literaturze przykłady miłości wystawionej na próbę, która jednak mimo trudności zyskuje szczęśliwe zakończenie. Spotkaniem z ukochanym Odysem nagrodzone zostaje czekanie Peneolopy. Basi udaje się podbić serce Wołodyjowskiego, a Jagience zranione śmiercią Danusi serce Zbyszka.
Miłość to jednak nie tylko uczucie łączące dwojga ludzi. To także emocje, zobowiązania związane z ojczyzną i przywiązaniem do narodu. Umiłowanie ojczyzny nierzadko uwypukla się najsilniej w sytuacjach kryzysu, w momentach w których naród lub państwo jest zagrożone. Dla Polski takim czasem były lata zaborów, a powstające wówczas romantyczne utwory są doskonałym świadectwem umiłowania ojczyzny. Wystarczy wymienić chociażby otwierającą "Pana Tadeusza" inwokację czy napisaną "ku pokrzepieniu serc" trylogię Henryka Sienkiewicza. O tym, jak silne może być uczucie miłości do ojczyzny i tęsknoty za nią świadczyć może postawa tytułowego bohatera noweli Henryka Sienkiewicza pt. "Latarnik", który poprzez spotkanie z polskim językiem i poświeconą miłości do ojczyzny książką wzrusza się niezwykle.
Długo można by wymieniać szereg par połączonych uczuciem znanych z literatury między innymi Ligia i Winicjusz bohaterowie "Quo vadis" czy mitologiczna para Orfeusz i Eurydyka, oraz pierwsza połączona miłością ziemska para czyli Adam i Ewa.
Często także literackie wątki przenoszone są na ekran, opisane w powieściach historie zyskują jeszcze większą popularność. Poprzez ich sfilmowanie stają się bowiem dostępne szerszej publiczności.
