Dojrzałe posługiwanie się językiem wymaga znajomości słownictwa i reguł gramatycznych. W pisowni niezbędna jest znajomość reguł ortograficznych i interpunkcyjnych. Odpowiedzialny użytkownik języka, osoba poznająca i interpretująca teksty literackie, dzieła powinna posiadać wiedzę zakresu teorii literatury, frazeologii. Literacką wędrówkę po poszczególnych epokach ułatwia znajomość podstawowych kierunków, prądów, najczęściej wykorzystywanych motywów.

Wszystkie powyższe wiadomości można znaleźć, wraz ze stosownymi opisami i przykładami w słownikach języka polskiego, czyli zbiorze alfabetycznie ułożonych wyrazów, którymi rządzi pewna zasada. W słownikach znaleźć można aneks, który ułatwia wyszukiwanie szukanego wyrazu. Na tytułowej stronie podane jest wydawnictwo, rok publikacji, zespół redakcyjny z podkreśleniem nazwiska redaktora naukowego.

Słowniki języka polskiego obejmują wszystkie jego dziedziny: etymologię, poprawność, kulturę, teorię, najnowsze badania, zmiany, literaturę wszystkich epok.

Podstawowe wśród nich znaczenie ma słownik języka polskiego. Zawiera współczesne wyrazy (oficjalne i potoczne, tzw. kolokwializmy), ogólną, powszechnie znaną terminologię specjalistyczną (naukową, techniczną, medyczną, itp.).

"Słownik języka opolskiego" PWN wydany został w latach 1978-1981. Obecnie są wznawiane jego kolejne wydania. Redaktorem naukowym jest prof. Mieczysław Szymczak. Składa się z około 80 tysięcy haseł i zamyka w całość współczesną polszczyznę (przynajmniej w jej wersji podstawowej, wymaganej ). Hasło, in, wyraz hasłowy zawiera informacje jego oznaczeniu, odmianie, przykłady użycia w praktyce, podstawowe związki frazeologiczne, najważniejsze synonimy (wyrazy bliskoznaczne), etymologię.

Słownik ortograficzny - wyjaśnia wszelkie wątpliwości co do pisowni wyrazów. Przypomina w zwartym zestawieniu (najczęściej na początku) reguły ortograficzne i interpunkcyjne.

Hasło (wyraz) zawiera poprawny ortograficzny zapis, objaśnienie prawidłowego sposobu dzielenia (zapis graficzny, kreski oddzielają sylaby), formy gramatyczne sprawiające trudność w zapisie . Chociaż słowniki ortograficzne przynajmniej skrótowo wyjaśniają zasady interpunkcyjne (Łącznie z ortograficznymi) dla lepszego poznania tematu i wyjaśnienia wątpliwości tworzone są samodzielne słowniki interpunkcyjne. Np. "Słownik interpunkcyjny języka polskiego z zasadami przestankowania" pod red. Jerzego Podrackiego. W małym formacie (A-5) mieszczą się szczegółowe, sprawiające wiele trudności zasady współczesnego przestankowania. Hasła poprzedza dokładne opracowanie reguł według podstawowych tematów: Interpunkcja w wypowiedzeniu złożonym, Interpunkcja w wypowiedzeniu pojedynczym, Jeszcze o niektórych znakach interpunkcyjnych. Podręczny, niewielki, ale kompetentnie opracowany słownik wydało w 1993 roku "Wydawnictwo Oświata".

Słownik poprawnej polszczyzny - zawiera wszystkie te wyrazy, których wymowa, pisownia, odmiana, budowa słowotwórcza, składnia, połączenia z innymi wyrazami mogą być kłopotliwe. Jest to więc podstawowy słownik języka polskiego. Hasło zawiera uwagi poprawnościowe o wyrazie (forma, użycie), informacje dotyczące wymowy, zapisu łącznie z zasadami ortografii, fleksji, składni, frazeologii, tzw. kwalifikatory, czyli oznaczenia w nawiasach wskazujące na charakter wyrazu, jego nacechowanie, np. pot. = potocznie.

Słownik wyrazów obcych. Zapożyczenia są we współczesnej polszczyźnie coraz liczniejsze i popularniejsze. Dlatego warto dobrze znać wyrazy obce. Są one zgromadzone w słowniku wyrazów obcych. Jednym z podstawowych takich zbiorów jest "Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem" pod red. Władysława Kopalińskiego. Wyraz hasłowy poza znaczeniem, prawidłową wymową z zaznaczeniem akcentu (w nawiasie, nad sylabą akcentowaną stawiana jest kreska ukośna), etymologię (pochodzenie, tutaj u dołu hasła zapisaną drobnym drukiem , kwalifikator (wyjaśniający z jakiej dziedziny wyraz pochodzi, np. muz. - muzyka.

Słownik frazeologiczny - zawiera powszechnie używane w języku polskim frazeologizmy, pochodzące z różnych źródeł (mitologiczne, biblijne, neologiczne, itp.) Wyraz hasłowy zawiera wszystkie występujące w polskiej polszczyźnie jego frazeologizmy (połączenia), objaśnienie najważniejszych, najczęściej stosowanych znaczeń frazeologizmów, przykłady zastosowania.

Słownik synonimów (wyrazów bliskoznacznych) i antonimów (przeciwstawnych). Są zbudowane na tej samej zasadzie i mają jednakowe znaczenie: zawierają wyrazy i połączenia wyrazów o takim samym (słownik synonimów) lub przeciwstawnym (słownik antonimów) znaczeniu. Są szczególnie przydatne przy pisaniu tekstów (synonimy pozwalają unikać powtórzeń). Żeby odnaleźć synonim lub antonim danego wyrazu trzeba go wcześniej znaleźć w indeksie.

Występują i inne słowniki: etymologiczny, który wyjaśnia źródłosłowy wyrazów, gwarowy, a nawet wulgaryzmów.

Wiadomości teoretycznoliterackie porządkuje słownik terminów literackich, a z zakresu historii literatury - słowniki literatur poszczególnych epok: staropolskiej, oświecenia, XIX i W XX wieku. Są to obszerne, stworzone przez naukowców opracowania najważniejszych motywów, tematów danej epoce. I tak np. "Słownik literatury polskiej XX wieku" opracował zespół badaczy pod red. Aliny Brodzkiej, Mirosławy Puchalskiej, Małgorzaty Semczuk, Anny Sobolewskiej i Ewy Szary - Matywieckiej. Wraz z innymi opracowaniami słownik wchodzi w skład serii. "Vademecum Polonisty", której redaktorem naukowym jest Janusz Sławiński. I wydanie słownika przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich ("Ossolineum") miało miejsce w 1992, drugie poprawione - w 1995 roku.

Choć słowniki literatur poszczególnych epok zawierają szczegółowe wiadomości, wymagane przez polonistów, studentów tego kierunku - to korzystanie z nich na pewno poszerzy wiedzę, szczególnie zainteresowanych przedmiotem uczniów.

Korzystanie ze słowników języka polskiego powinno stać się nawykiem jego użytkowników.