"Krzyżacy" to tytuł powieści historycznej autorstwa Henryka Sienkiewicza. Początkowo publikowano ją we fragmentach, w latach 1897 - 1900, w czasopiśmie o nazwie "Tygodnik Ilustrowany". Z czasem doczekała się wydania książkowego. Stanowiła wyraz protestu autora przeciwko germanizacji społeczności polskiej, przeprowadzanej podczas zaboru pruskiego. Jej głównym celem miało być pokrzepienie serc Polaków poprzez przypomnienie im o sile narodowego ducha drzemiącego w polskim społeczeństwie. Ukazuje obraz naszego kraju w okresie jego największej świetności. Powojenne wydanie zostało entuzjastycznie przyjęte przez krytyków, bardzo szybko zyskało sobie popularność wśród odbiorców. Książkę przetłumaczono na dwadzieścia pięć języków, była pierwszą pozycją opublikowaną w Polsce po roku 1945.
W 1960 roku, dokładnie w momencie 550 rocznicy bitwy pod Grunwaldem, odbyła się premiera filmowej adaptacji "Krzyżaków" w reżyserii Aleksandra Forda. Projekcja zakończyła się olbrzymim sukcesem.
Akcja rozgrywa się najprawdopodobniej od roku 1399, tłem historycznym w powieści Sienkiewicza jest fragment historii Polski - konflikt Jagiellonów z zakonem krzyżackim. Zwieńczeniem utworu jest bitwa pod Grunwaldem w 1410 roku, zakończona wspaniałym zwycięstwem Polaków i Litwinów nad wojskami Krzyżaków. Podczas konstruowania książkowych wydarzeń, autor korzystał z "Kroniki Janka z Czarnkowa", "Historii Jana Długosza", map, odpisów, legendarnych ksiąg, a także ze znanych dzieł takich historyków jak Smolk i Szajnoch oraz niemieckich i francuskich opracowań historycznych.
Na tle ważnych wydarzeń z historii naszego kraju, Henryk Sienkiewicz przedstawił losy kilku bohaterów, których ukazał w sposób niezwykle realistyczny i żywy. Postaci są barwne i wyraziste, do najważniejszych należą: Jurand ze Spychowa i jego córka Danusia, Jagienka ze Zgorzelic, waleczny rycerz Maćko i jego młody bratanek Zbyszko z Bogdańca. Istotną funkcję w powieści pełni wątek melodramatyczny, ukazujący perypetie miłosne Zbyszka. Przez jakiś czas ma wpływ na przebieg książkowych wypadków. Wszystkie postaci aktywnie uczestniczą w zmaganiach ze zdradzieckimi Krzyżakami.
"Krzyżacy" Henryka Sienkiewicza to książka napisana z wielką drobiazgowością i dbałością o formę. Jest dziełem niezwykle kunsztownym, na uwagę zasługują opisy warunków życia i obyczajowości społeczeństwa z przełomu XIV i XV wieku. Wiele miejsca autor poświęcił również na przedstawienie ubioru i ekwipunku poszczególnych postaci. Najlepiej prezentują się stroje i broń rycerstwa polskiego: najbardziej poważani wojownicy noszą ciężkie kolczugi lub zbroje płytowe, są wyposażeni w długie, obosieczne miecze bądź potężne topory oraz w pięknie zdobione tarcze. Pisarz najbardziej skoncentrował się na przedstawieniu odbiorcom scen batalistycznych. Przypadkowe potyczki z wojskami nieprzyjaciela są bardzo dynamiczne, akcja w powieści jest bardzo ciekawa i toczy się wartko. Oczywiście najefektowniej Sienkiewicz zaprezentował nam bitwę pod Grunwaldem. Wprowadza czytelników w sam środek starcia z potężną armią nieprzyjaciela, scena jest znakomicie skomponowana, dowiadujemy się o technikach walki wręcz, poznajemy taktykę oraz kolejność przypuszczanych ataków stron polskiej, litewskiej i krzyżackiej. Podobno autor odtworzył przebieg bitwy w oparciu o pisemną relację o wydarzeniach dziejowych autorstwa Jana Długosza oraz posiłkując się obrazem Jana Matejki.
Powieść bardzo mi się podobała, jej lektura przysporzyła mi wiele radości.
