Epopeja narodowa – obszerny utwór epicki opisujący losy bohaterów na tle ważnych wydarzeń historycznych. Posiada inwokację, która jest zwrotem do bóstwa, Boga, idei, w przypadku Pana Tadeusza do Litwy, często jest w niej zawarta prośba o natchnienie.

Geneza „Pana Tadeusza” jest zawarta przede wszystkim w epilogu, a także w inwokacji.

  • „widzę i opisuję, bo tęsknię po Tobie” - powstał w wyniku tęsknoty za ojczyzną,

  • „o tem, że dumac na paryskim bruku” - powstał w 1834r. w Paryżu,

  • „czas morowy” - powstał podczas Wielkiej Emigracji,

  • „żrą jedni drugich” - Polacy na emigracji byli jedni przeciwko drugim,

  • „jedna już tylko jest karaina taka, w której jest trochę szczęścia dla Polaka: Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie święty i czysty jak pierwsze kochanie” - Mickiewicz chciał wrócić do wspomnień z dzieciństwa,

  • „O Matko Polsko! Ty jak świeżo w grobie” - motyw matki-ojczyzny, odwołanie do klęski powstania listopadowego,

  • „o gdybym kiedy dorzył tej pociechy, żeby te księgi trafiły pod strzechy” - Mickiewicz chciał, żeby Pan Tadeusz był w każdym domu.

Historia Jacka Soplicy:

Jacek Soplica był średnio zamożnym szlachcicem posiadającym wąsy. W młodości był bardzo przystojnym mężczyzną, który imponował kobietom swoją ponadprzeciętną sprawnością fizyczną. Świetnie jeździł konno i doskonale władał szablą. Oprócz tego wyróżniał się kawalerską fantazją. Był bardzo popularny wśród szlachty. Zakochał się w córce Stolnika – Ewie. Z racji dobrych relacji z Horeszko po cichu liczył, że zasłuży na to, aby się z nią ożenić. Jednak stało się inaczej, Stolnik Horeszko podczas jednej z uczt podał Soplicy czarną polewkę, która była znakiem, że nie wyraża zgody na staranie się o względy u jego córki. Soplica się załamał, ale duma nie pozwoliła mu na wyjawienie swoich prawdziwych uczuć. Aby stłumić w sobie emocje ożenił się z „dziewczyną ubogą”. Owocem tego związku był syn Tadeusz. Ostatecznie tęsknota za Ewą zwyciężyła – Jacek Soplica popadł w nałóg alkoholowy i nie był w stanie zając się rodziną oraz gospodarstwem. W ramach zemsty podczas napadu Rosjan na zamek Horeszków dopuścił się zabójstwa Stolnika. Po tym wydarzeniu uciekł z kraju i trafił do zakonu, gdzie przyjął imię ks. Robak. Po wstąpieniu do zakonu działał jako emisariusz. Trafił do więzień rosyjskich, z których udało mu się uciec. Natomiast w więzieniach austriackich przebywał jako więzień polityczny. Ostatecznie udało mu się wrócić do Soplicowa, aby pokierować losem Zosi i Tadeusza. Podczas polowania uratował Hrabiego i Tadeusza celnie strzelając do niedźwiedzia.

Historia zamku: (Gerwazy opowiada Hrabiemu podczas polowania)

Zamek Horeszków znajdował się w bliskim sąsiedztwie z dworem Sopliców. Dawniej odbywały się tam uczty,zabawy,polowania, można uznać to za centrum życia politycznego. Jego właściciel, stary Horeszko, był z urzędu stolnikiem powiatowym. Miał piękną córkę Ewę, o którą zabiegało wielu kawalerów. Jednym z nich był Jacek Soplica. Dziewczyna odwzajemniała jego uczucie, ale Stolnik nie o taki mężu marzył dla córki. Dlatego zgodnie z staropolskim zwyczajem podano Jackowi czarną polewkę. Którejś nocy zamek otoczyli rosyjscy żołnierze. Mimo nielicznej obrony, nie poddawano się aż do rana. Nagle padł strzał spod bramy wymierzony celnie w pierś Stolnika. Mordercą był Jacek Soplica. Gerwazy chcąc się zemścić, dwukrotnie wycelował w jego kierunku, ale chybił. Zaraz po śmierci Stolnika Moskalom prawie udało się wedrzeć do zamku i gdyby nie odsiecz zorganizowana przez szlachciców z sąsiedztwa, zamek wpadłby w ręce Rosjan. Po śmierci właściciela zamek, z upływem czasu zaczął popadać w ruinę. Budowla ta była przedmiotem sporu między Sędzią a Hrabią. Próbowali oni zdobyć akt własności zamku. Pod koniec wątków zawartych w „Panu Tadeuszu” zamek wszedł w skład posagu Zosi Horeszkówny.