Syzyfowe prace to powieść ponieważ:

  • jest wielowątkowa i posiada chronoligcznie uporządkowaną fabułę
  • ma długi czas akcji
  • jest napisana swobodną kompozycją
  • posiada postacie główne, drugoplanowe, trzecioplanowe i epizodyczne
  • narrator jest trzecioosobowy, wszechwiedzący posługujący się opisami, dialogami oraz opowiadaniami 
  • świat w powieści jest szczegółowo opisany
  • występuje rozbudowane tło społeczne, historyczne czy psychologiczne

Lektura jest powieścią psychologiczno - obyczajową

Czas i miejsce akcji

Czas akcji to lata 70 - 80 XIXw. (trwa ona 12 lat, gdyż poznajemy Marcinka mającego 8 lat a na końcu ksiązki jest już 20-letnim mężczyzną)

Miejsce akcji to głównie Klerykowo, jednak bohater pojawia się także w takich miejscach jak Gawronki czy Owczary 

Metody rusyfikacji

  • prowadzenie lekcji w j. rosyjskim 
  • zakaz rozmów po polsku
  • nakłanianie do rozmów w j. rosyjskim poza szkołą
  • lekcje języka polskiego są nieobowiązkowe i prowadzone w niedogodnym dla uczniów czasie (na początku lub na końcu dnia)
  • rewidowanie stancji
  • śledzenie uczniów
  • faworyzacja uczniów poddających się rusyfikacjii
  • fałszowanie historii Polski
  • zniechęcanie do polskiej kultury

rusyfikacja - proces przyswajania kultury rosyjskiej lub celowego wynarodowienia Polaków poprzez narzucanie rosyjskich obyczajów, kultury, języka, religii oraz ośmieszanie polskich wzorców, historii, tradycji czy języka

Bohaterowie utworu + krótki opis

  1. Marcin Borowicz - główny bohater pochodzący z drobnej szlachty, jedyny syn państwa Borowiczów,
  2. Andrzej Radek - syn chłopa chcący zdobyć wykształcenie
  3. Bernard Zygier - patriota, wydalony ze wszystkich szkół w Warszawie (przez Rosjan), recytował "Redute Ordona"
  4. "Figa" Walecki - kolega Marcina, zagrożony wydaleniem ze szkoły za sprzeciwy wobec nauczycieli
  5. "Biruta" Anna Stogowska - córka lekarza i Rosjanki, uczennica gimnazjum dla dziewcząt, wybranka serca Marcina
  6. Zabielkij - inspektor faworyzujący Marcinka, to on podsunął Marcinkowi pomysł o założeniu kołka literackiego 
  7. Rudolf Leim - nauczyciel łaciny
  8. Majewski - Polak, który dla korzyści materialnych wyparł się własnego narodu, nauczyciel klasy wstępnej
  9. Iłarion Stiepanycz Ozierskij - nauczyciel j. rosyjskiego
  10. Sztetter - nauczyciel j. polskiego
  11. Nogacki - nauczyciel matematyki
  12. Kostriulew - nauczyciel historii
  13. ks. Wargulski - nauczyciel religii
  14. Kriestoobriadnikow - dyrektor gimnazjum w Klerykowie
  15. Pani Przepiórkowska ("Stara Przepiórzyca") - właścicelka stancjii zamieszkującej przez Marcinka w czasie pierwszych 4 lat nauki
  16. Kawka - nauczyciel Andtrzeja radka
  17. Płoniewiczowie - rodzina u której mieszkał Andrzej Radek, udzielając dzieciom korepetycji 
  18. Wiechowski - pierwszy nauczyciel Marcinka