Na jakie pytanie odpowiada rzeczownik?

Rzeczownik odpowiada na pytanie: kto? co? – np. babcia, Ola, pies, krzesło, piorun.

Określa:

  • rzeczy – np. ołówek, kamień, bluzka.
  • obiekty – np. budynek, zamek.
  • osoby – np. nauczyciel, lekarka, Patrycja.
  • rośliny – np. trawa, kwiatek, wierzba.
  • zwierzęta – np. ryba, cielę, skowronek.
  • zjawiska – np. burza, tęcza, deszcz.
  • pojęcia abstrakcyjne – np. miłość, smutek, gniew.

Rzeczownik jest odmienną częścią mowy, ale nie odmienia się przez rodzaje. Rodzaj jest do niego przypisany na stałe, np. pies – rodzaj męski, 

Odmienia się przez liczby – może występować:

  • w liczbie pojedynczej, np. kot, stół,
  • w liczbie mnogiej, np. koty, stoły.

Rzeczownik odmienia się też przez przypadki. Taka odmiana to inaczej deklinacja. Polega ona na tym, że zmienia się końcówka rzeczownika i brzmienie pytania, na które od odpowiada. W języku polskim wyróżniamy siedem przypadków, każdy z nich ma swoje pytania:

Przypadek

Pytanie

Przykład – liczba pojedyncza

Przykład – liczba mnoga

Mianownik

kto? co?

ołówek, królik, chłopiec, ciocia, krzesło

ołówki, króliki, chłopcy, ciocie, krzesła

Dopełniacz

kogo? czego?

np. (kogo? czego?) nie widzę

ołówka, królika, chłopca, cioci, krzesła

ołówków, królików, chłopców, cioć, krzeseł

Celownik

komu? czemu?

np. (komu? czemu?) się przyglądam

ołówkowi, królikowi, chłopcu, cioci, krzesłu

ołówkom, królikom, chłopcom, ciociom, krzesłom

Biernik

kogo? co?

np. (kogo? co?) widzę

ołówek, królika, chłopca, ciocię, krzesło

ołówki, króliki, chłopców, ciocie, krzesła

Narzędnik

(z) kim? czym?

np. (z kim? z czym?) się bawię

ołówkiem, królikiem, chłopcem, ciocią, krzesłem

ołówkami, królikami, chłopcami, ciociami, krzesłami

Miejscownik

(o) kim? czym?

np. (o kim? o czym?) opowiadam

ołówku, króliku, chłopcu, cioci, krześle

ołówkach, królikach, chłopcach, ciociach, krzesłach

Wołacz

O!

jest to bezpośredni zwrot do kogoś lub czegoś

ołówku! króliku! chłopcze! ciociu! krzesło!

ołówki! króliki! chłopcy! ciocie! krzesła!